Page 24 - kpi20680

2

สภาพปัญหาเช่นนี้ มีผลโดยตรงต่อการท าให้สิทธิเสรีภาพของประชาชนและชุมชนตามที่
รัฐธรรมนูญบัญญัติรับรองไว้บรรลุผลในทางปฏิบัติ

บทเรียนการเข้าไม่ถึงสิทธิเสรีภาพของประชาชนอย่างครบถ้วนสมบูรณ์ตามเจตนารมณ์

ของรัฐธรรมนูญนั้น น ามาซึ่งแนวทางการเขียนรัฐธรรมนูญรูปแบบใหม่ในส่วนที่ว่าด้วยสิทธิ
เสรีภาพดังนี้

ประการแรก หลักการส าคัญของสิทธิเสรีภาพของปวงชนชาวไทย ตามมาตรา 25

“สิทธิและเสรีภาพของปวงชนชาวไทย นอกจากที่บัญญัติคุ้มครองไว้เป็นการเฉพาะใน
รัฐธรรมนูญแล้วการใดที่มิได้ห้ามหรือจ ากัดไว้ในรัฐธรรมนูญหรือในกฎหมายอื่น บุคคลย่อมมีสิทธิ

และเสรีภาพที่จะท าการนั้นได้และได้รับความคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญ ตราบเท่าที่การใช้สิทธิหรือ

เสรีภาพเช่นว่านั้นไม่กระทบกระเทือนหรือเป็นอันตรายต่อความมั่นคงของรัฐ ความสงบเรียบร้อย
หรือศีลธรรมอันดีของประชาชน และไม่ละเมิดสิทธิหรือเสรีภาพของบุคคลอื่น”

แนวทางการบัญญัติรัฐธรรมนูญดังเล่าวสอดคล้องกับแนวคิดส านักกฎหมายธรรมชาติที่ให้

ความส าคัญอย่างยิ่งกับสิทธิเสรีภาพของประชาชน แม้แต่รัฐธรรมนูญเองก็ไม่อาจเป็นเครื่องกีดขวาง

ต่อสิทธิเสรีภาพของปวงชนชาวไทยได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐานที่ถือว่าเป็นสิทธิ
มนุษยชนซึ่งต้องสอดคล้องกับกติการะดับสากล

ประการที่สอง รัฐธรรมนูญก าหนดให้มีหมวดที่ว่าด้วยหน้าที่ของรัฐ หมวด 5 มาตรา 51-

มาตรา 63

เป็นหลักการใหม่ที่ไม่เคยมีมาก่อนเพื่อผูกมัดให้องค์กรของรัฐทั้งหลาย ประกอบด้วย
องค์กรในระดับที่ใช้อ านาจอธิปไตย และองค์กรตามที่รัฐธรรมนูญก าหนด รวมทั้งองค์กรหรือ

หน่วยงานของรัฐตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการแผ่นดินมีหน้าที่รับผิดชอบในภารกิจที่

ส าคัญและจ าเป็น อันเป็นส่วนที่เพิ่มเติมเข้ามาจากเดิมที่มีเพียงหมวดที่ว่าด้วยแนวนโยบาย(พื้นฐาน)
แห่งรัฐ ที่ถือว่าเป็นแนวทางให้รัฐด าเนินการตรากฎหมายและก าหนดนโยบายการบริหารราชการ

แผ่นดิน

ประการที่สาม รัฐธรรมนูญ มาตรา 51 ก าหนดให้เป็นสิทธิของประชาชนและชุมชนในการ
ติดตามเร่งรัด รวมไปถึงฟ้องร้องหน่วยงานของรัฐเพื่อจัดให้ประชาชนหรือชุมชนได้รับประโยชน์

โดยตรง ในกรณีที่รัฐธรรมนูญก าหนดให้เป็นหน้าที่ของรัฐต้องด าเนินการตามรัฐธรรมนูญ ดังนี้

“การใดที่รัฐธรรมนูญบัญญัติให้เป็นหน้าที่ของรัฐตามหมวดนี้ ถ้าการนั้นเป็นการท าเพื่อให้
เกิดประโยชน์แก่ประชาชนโดยตรง ย่อมเป็นสิทธิของประชาชนและชุมชนที่จะติดตามและเร่งรัด

ให้รัฐด าเนินการรวมตลอดทั้งฟ้องร้องหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้อง เพื่อจัดให้ประชาชนหรือชุมชน

ได้รับประโยชน์นั้น ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กฎหมายบัญญัติ”