Page 41 - kpi19842
P. 41
“กระบวนการเป็นผู้น าแบบทางการและการมีส่วนร่วมทางการเมืองท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวไทยภูเขา กรณีศึกษากลุ่มชาติพันธุ์
ชาวไทยภูเขา อ าเภอคลองลาน จังหวัดก าแพงเพชร” โดย โอกามา จ่าแกะ ผศ.ณัฏฐวุฒิ ทรัพย์อุปถัมภ์ ชลกานดาร์ นาคทิม
2.2 แนวคิดพหุวัฒนธรรม
พหุวัฒนธรรม ไม่ใช่ค าใหม่ในวงวิชาการ แต่เป็นค าใหม่ที่ส าคัญยิ่งส าหรับสังคมไทยในการท าความ
เข้าใจภาวะทางสังคมในปัจจุบันและอนาคต ปฏิเสธไม่ได้ว่าเราเกี่ยวข้องสัมพันธ์ทั้งทางตรงและทางอ้อม
กับคนที่มีความแตกต่างทางวัฒนธรรมกับเรา คน “รอบตัว” เรามาจาก “ที่อื่น” ทั้งสิ้น แรงงานในภาคการ
ผลิตมาจากประเทศลาว พม่า กัมพูชา อินโดนีเซีย เวียดนาม ครูสอนภาษาในโรงเรียนอินเตอร์ฯ
เป็นชาวฟิลิปปินส์ อินเดีย นิวซีแลนด์ คนขายของในตลาดเป็นคนจากดอยต่างๆ ทั้งในประเทศและ
จากประเทศเพื่อนบ้าน ยิ่งประเทศต่างๆ ก าลังจะเปิดเสรีด้านแรงงาน การลงทุน ฯลฯ อันเป็นผลจากการ
เร่งรัดให้เกิดประชาคมอาเซียนในปี 2558 เรายิ่งจะต้องอยู่ท่ามกลางผู้คนที่แตกต่างมากขึ้นในอนาคต
อานันท์ กาญจนพันธุ์ (2551) ได้อธิบายเกี่ยวกับความเป็นมาของแนวคิดพหุวัฒนธรรมใน
ประเทศไทยว่าแนวคิดดังกล่าวได้เข้าพร้อมๆ กับความเปลี่ยนผ่านทางสังคมวัฒนธรรม ซึ่งเป็นช่วงเวลา
ไม่กี่ปีที่ผ่านมา ประชาชนชาวไทยไม่ค่อยรู้จักค าว่า พหุวัฒนธรรมมากนัก นอกจากแวดวงวิชาการเท่านั้น
อาจเป็นเพราะประเทศไทย ในช่วงระยะเวลา 50 ปีที่ผ่านมา เป็นช่วงของการสร้างรัฐชาติที่เน้นอุดมการณ์
ความเป็นหนึ่งเดียวทางวัฒนธรรมและความเป็นไทย ดังนั้น ความหลากหลายทางชาติพันธุ์ วัฒนธรรม
ได้ถูกบดบัง สลาย และกลมกลืน เป็นอย่างมากในช่วงของสร้างรัฐชาติ
ความหมายของวัฒนธรรมในทางวิชาการมักมองว่าวัฒนธรรมเป็นระบบคุณค่า ระบบความหมาย
ระบบความคิดที่คนในพื้นที่หรือในดินแดนหนึ่งมีอยู่ร่วมกัน หมายความว่าเช่นในประเทศไทยต้องมีระบบ
คิด ระบบความหมาย คุณค่า ทุกอย่างเหมือนๆ กัน ดังนั้น การมองในลักษณะนี้เป็นการมองที่ตายตัว
หยุดนิ่ง คล้ายๆว่าเป็นแก่นแท้
ในทางมานุษยวิทยาได้ให้ความหมายวัฒนธรรม ซึ่งในความหมายที่ได้รับการยอมรับและเชื่อถือ
เป็นอย่างมากในแวดวงวิชาการ ที่มองความหมายวัฒนธรรมที่มีลักษณะสัมพันธ์ (Cultural Relative)
ซึ่งหมายความว่า ต่างคนต่างมีวัฒนธรรมเป็นของตนเองที่แตกต่างกัน ซึ่งความคิดเช่นนี้ช่วยให้เราลดความ
มีอคติต่อกัน ดูถูกดูแคลนระหว่างวัฒนธรรมลงไปได้บ้าง (อานันท์ กาญจนพันธ์, 2551)
อานันท์กล่าวว่า แนวความคิดต่างๆ ไม่ได้ลอยอยู่ในอากาศ แต่มักถูกนิยามขึ้นมาทั้งนั้น ฉะนั้น
ต้องเข้าใจในการให้ความหมายของการนิยาม โดยเฉพาะเรื่องที่ศึกษาเกี่ยวกับพหุวัฒนธรรม ที่ผู้คน
ส่วนใหญ่มักมองว่า ความเป็นพหุสังคมนั้นเป็นเรื่องดี แต่เราต้องพิจารณาว่ามันดีตรงไหน ดีอย่างไร ซึ่งมี
เรื่องหลายๆ อย่างที่เราควรน ามาพิจารณาศึกษา อันดับแรกที่ต้องสร้างความเข้าใจ เกี่ยวกับพื้นฐานทาง
ทฤษฎีและแนวคิดที่ว่าด้วยพหุวัฒนธรรม อาจารย์อานันท์ ได้ชี้ให้เห็นว่าความเป็นพหุวัฒนธรรมได้ถูก
ยอมรับและถูกพูดกันอย่างมากในความคิดเสรีนิยมและแนวคิดหลังสมัยใหม่ ซึ่งอธิบาย ได้ดังนี้
ความคิดแบบเสรีนิยมจะเชื่อว่า ปัจเจกท าคนเท่าเทียมกันหมด โดยไม่ค านึงถึงชาติพันธุ์ เพศและ
ศาสนา แต่อย่างไรก็ตาม ก็ได้ยอมรับความแตกต่างทางศาสนาและวัฒนธรรม บนพื้นฐานอิสรภาพ
40
