Page 53 - kpi19164
P. 53
จ ำกัด ซึ่งเป็นธนำคำรพำณิชย์ของคนไทยส่วนใหญ่ที่ถือหุ้น ประสบปัญหำวิกฤติกำรเงิน ท ำให้
กระทรวงพระคลังมหำสมบัติต้องเข้ำไปช่วยเหลือด้ำนกำรเพิ่มหุ้นและลงทุนให้ ซึ่งในขณะนั้นกำร
ด ำเนินธุรกิจของธนำคำรด ำเนินกำรในธุรกิจธนำคำรซื้อขำยเงิน (Exchange Bank) แต่กำร
ด ำเนินงำนประสบปัญหำกำรแข่งขันกับธนำคำรต่ำงชำติอื่นๆ ท ำให้รัฐบำลคิดที่จะปรับปรุงกำร
ด ำเนินธุรกิจจำกธนำคำรซื้อขำยเงิน เป็นธนำคำรท ำธุรกิจกำรกู้ยืมเงิน (Loan Bank) เหมือนกันกับ
ธนำคำรเบงกอล ธนำคำรมัทรำส และธนำคำรบอมเบย์ ประเทศอินเดีย ดังนั้นในปี พ.ศ.2457
กระทรวงพระคลังมหำสมบัติได้เชิญนำยเบอร์นำร์ด ฮันเตอร์ (Bernard Hunter) หัวหน้ำธนำคำร
แห่งมัทรำส ประเทศอินเดีย เข้ำมำส ำรวจควำมเป็นไปได้ในกำรปรับเปลี่ยนบทบำทของบริษัทแบงค์
สยำมกัมมำจล จ ำกัด ซึ่งขณะประสบปัญหำภำวะกำรเงินและกระทรวงพระคลังมหำสมบัติต้องเข้ำไป
18
ช่วยเหลือ โดยข้อเสนอของนำยฮันเตอร์ มีดังนี้
(1) ให้รัฐบำลพยำยำมชักชวนให้บริษัทแบงค์สยำมกัมมำจล จ ำกัด โอนหุ้นเข้ำร่วมกับ
ธนำคำรที่จะจัดตั้งใหม่ (ธนำคำรให้กู้ยืมเงินแห่งชำติ – National Loan Bank) และ
กระทรวงพระคลังมหำสมบัติ เพื่อด ำเนินธุรกิจให้ประชำชนกู้ยืมเงิน โดยใช้ที่ดินหรือ
หลักทรัพย์อื่นค้ ำประกัน แต่ข้อเสนอนี้เป็นอันต้องยกเลิกไป เนื่องจำกคณะกรรมกำร
ของบริหำรของบริษัท แบงค์สยำมกัมมำจล จ ำกัดไม่เห็นด้วย
(2) ให้ชำวนำที่เข้ำมำกู้ยืม รวมตัวกันจัดตั้งเป็น สมำคม เพื่อช่วยเหลือซึ่งกันและกันที่
เรียกว่ำ Co-operation ซึ่งจะเป็นหลักประกันที่ควบคุมมิให้ชำวนำที่กู้ยืมเงินละทิ้งที่ดิน
และหลบหนี้สิน
อย่ำงไรก็ตำม แม้ว่ำข้อเสนอของนำยฮันเตอร์ที่จะจัดตั้งธนำคำรแห่งชำติขึ้นมำได้ตกไป แต่
ได้ท ำให้กระทรวงพระคลังมหำสมบัติสนใจที่จะท ำวิธีกำรสหกรณ์เข้ำมำใช้ในประเทศไทย พระ
รำชวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยำลงกรณ์ ในขณะนั้นด ำรงต ำแหน่งเป็นอธิบดีกรมพำณิชย์ฯ ได้ทรงเป็น
ประธำนในกำรพิจำรณำคัดเลือกวิธีกำรสหกรณ์ในต่ำงประเทศมำปรับปรุงให้เหมำะสมกับประเทศ
ไทยในเวลำนั้น ในที่สุดทรงเห็นว่ำ สหกรณ์เครดิตแบบไรฟ์ไฟเซน จำกประเทศเยอรมนี เป็นแบบที่
เหมำะสมกับสภำพชำวนำและภำวะเศรษฐกิจของประเทศไทยยิ่งกว่ำแบบอื่นๆ เหมำะแก่กำรจะ
ช่วยเหลือปัญหำหนี้สินของชำวนำรำยย่อย และเหมำะกับสภำพสังคมชนบทที่มีบ้ำนใกล้เรือนเคียง มี
ควำมสนิทสนมรู้จักมักคุ้นกันเป็นอย่ำงดี (ส่วนใหญ่เป็นเครือญำติ) จะท ำให้สำมำรถควบคุมดูแลซึ่ง
กันและกันได้ และช่วยลดปัญหำทิ้งที่ดินท ำกินและหลบหนีหนี้สิน เพรำะสมำชิกจะดูแลกันเอง ดังนั้น
ในกำรประชุมสมุหเทศำภิบำลประจ ำปี พ.ศ. 2458 รัฐบำลได้แถลงวิธีกำรช่วยเหลือกำรขำดแคลน
ทุนของชำวนำตำมวิธีสหกรณ์ โดยรัฐบำลได้เลือกหลักกำรและวิธีด ำเนินงำนสหกรณ์แบบลักษณะ
18 ________ , (2549), สหกรณ์ของพ่อ, น.21-22
44
