Page 52 - kpi19164

16
ประเทศชำติอีกหลำยประกำร พระรำชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยำลงกรณ์ ทรงเป็นนักหนังสือพิมพ์
นักประพันธ์ และกวีที่ส ำคัญพระองค์หนึ่ง ทรงใช้พระนำมแฝงว่ำ น.ม.ส ทรงนิพนธ์เรื่องส ำคัญๆ ไว้

หลำยเรื่อง เช่น จดหมำยจำง วำงหร่ ำ พระนลค ำฉันท์ นิทำนเวตำล เป็นต้น

ในด้ำนชีวิตส่วนพระองค์ของพระรำชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยำลงกรณ์ ทรงเสกสมรสกับ
หม่อมเจ้ำหญิงพรพิมลพรรณ (วรวรรณ) ในพระเจ้ำบรมวงศ์เธอ กรมพระนรำธิปพันธ์พงศ์ทรงมีพระ

รำชธิดำและพระโอรส คือ หม่อมเจ้ำวิภำวดี รังสิต และหม่อมเจ้ำภีศเดช รัชนี พระรำชวรวงศ์เธอ

กรมหมื่นพิทยำลงกรณ์ ทรงสิ้นพระชนม์ด้วยพระโรคหลอดโลหิตในสมองตัน เมื่อวันจันทร์ที่ 23
17
กรกฎำคม พ.ศ. 2488 เวลำ 15.30 น. สิริพระชันษำได้ 68 ปี 6 เดือน 13 วัน

3.2 พระบิดาแห่งการสหกรณ์ไทย
งำนส ำคัญที่พระรำชวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยำลงกรณ์ได้ทรงมุ่งมั่นและผลักดัน คือ ทรง

วำงรำกฐำนกำรจัดตั้งสหกรณ์ ซึ่งขณะที่ทรงเป็นอธิบดีกรมพำณิชย์และสถิติพยำกรณ์ ได้ทรงผนวก

แผนกกำรสหกรณ์เข้ำด้วยกัน พระองค์เสด็จดูงำนสหกรณ์ที่ประสบควำมส ำเร็จในประเทศอินเดีย
และประเทศพม่ำ เพรำะในขณะนั้นปัญหำหนี้สินของชำวนำเป็นปัญหำเศรษฐกิจที่ส ำคัญ ส่วนใหญ่

ไม่ใช่ปัญหำเรื่องที่ดินท ำกิน แต่เป็นปัญหำที่เกิดจำกเงินลงทุน เพรำะกำรขยำยกำรผลิตข้ำวเพื่อ

กำรค้ำ ท ำให้มีควำมต้องกำรเงินลงทุน ชำวนำส่วนใหญ่ขำดแคลนจึงต้องกู้ยืมจำกคหบดีหรือพ่อค้ำใน
ท้องถิ่น ซึ่งเสียดอกเบี้ยในอัตรำสูง รวมทั้งเสียเปรียบในกำรท ำสัญญำกู้ยืมและวิธีกำรส่งเงินช ำระหนี้

เนื่องจำกขำดกำรศึกษำในกฎระเบียบต่ำงๆ ของกฎหมำย ประกอบกับปัญหำเรื่องภัยธรรมชำติหรือ

รำคำขำยในตลำดไม่คุ้มกับกำรลงทุน ประกอบกับค่ำครองชีพที่สูงขึ้น ท ำให้ฐำนะทำงเศรษฐกิจของ
ชำวนำตกต่ ำมีหนี้สินพันตัว บำงส่วนถูกยึดที่ดินท ำกิน และประชำกรส่วนใหญ่ (เป็นชำวนำ) ตกอยู่ใน

ฐำนะยำกจนและมีหนี้สินมำก ซึ่งปัญหำเหล่ำนี้ตั้งแต่ปลำยรัชกำลที่ 5 ได้พยำยำมแก้ไขมำแล้วด้วย

วิธีกำรตั้งธนำคำรเกษตร (Agricultural Bank) ขึ้น ให้มีสำขำกระจำยไปยังภูมิภำคให้ทั่วถึง เพื่อ
ช่วยเหลือด้ำนเงินลงทุนกู้ยืมให้กับชำวนำ แต่แนวคิดดังกล่ำว ติดขัดในเรื่องปัญหำเรื่องหลักประกัน

เงินกู้และกำรควบคุมมิให้ชำวนำที่กู้ยืมไปทอดทิ้งที่ดินและหลบหนี้ได้ ควำมคิดดังกล่ำวจึงต้องยุติไป

สืบเนื่องมำถึงรัชสมัยพระบำทสมเด็จพระมงกุฎเกล้ำเจ้ำอยู่หัว รัชกำลที่ 6 ควำมคิดที่ช่วย
ปลดหนี้สินชำวนำของรัฐบำลก็ยังด ำรงอยู่ โดยที่คิดจะจัดตั้งธนำคำรให้เงินกู้แก่ชำวนำที่ยำกจน

เพียงแต่แสวงหำแนวทำงที่เหมำะสม ประจวบเหมำะในปี พ.ศ. 2456 บริษัทแบงค์สยำมกัมมำจล

16 พระรำชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยำลงกรณ์ ยังทรงด ำรงต ำแหน่งเป็นอุปนำยกหอพระสมุดแห่งชำติ กรรมกำรร่ำงกฎหมำย
กรรมกำรสภำกำชำด นำยกสมำคมลอนเทนนิสแห่งประเทศไทย กรรมกำรองคมนตรีสภำ และสภำนำยกแห่งรำชบัณฑิตยสภำ
17 กระทรวงวัฒนธรรม, “พระรำชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยำลงกรณ์: พระบิดำแห่งกำรสหกรณ์ไทย”, (6 มกรำคม 2559) สืบค้นข้อมูล
จำก https://www.m-culture.go.th/young/ewt_news.php?nid=624&filename=index ข้อมูลเมื่อ 17 พฤษภำคม 2561.

43