Page 179 - kpi17073

178 การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 16

ตารางที่ 1 วิเคราะห์เปรียบเทียบโครงสร้างอำนาจการปกครองระบอบประชาธิปไตยต้นแบบของ
ต่างประเทศ 4 ระบบ

ระบบรัฐสภา ระบบประธานาธิบดี ระบบกึ่งประธานาธิบดี ระบบรัฐสภาประยุกต์
แบบอังกฤษ แบบสหรัฐ แบบฝรั่งเศส แบบเยอรมนี
1. รูปของรัฐ : สหราชอาณาจักร 1. รูปของรัฐ : สหพันธ์ 1. รูปของรัฐ : สาธารณรัฐ 1. รูปของรัฐ : สหพันธ์
2. ประมุขแห่งรัฐ:พระมหา สาธารณรัฐ 2. ประมุขแห่งรัฐ: ประธานาธิบดี สาธารณรัฐ
กษัตริย์มาจากการสืบสันตติวงศ์ 2. ประมุขแห่งรัฐ:ประธานาธิบดี มาจากการเลือกตั้งโดยตรงจาก 2. ประมุขแห่งรัฐ:ประธานาธิบดี
3. หัวหน้ารัฐบาล : นายก มาจากการเลือกตั้งโดยตรงจาก ประชาชน ประมุขสหพันธ์ที่เลือกตั้งจากที่
รัฐมนตรี มาจากการเลือกตั้งทาง ประชาชน 3. หัวหน้ารัฐบาล : ประชุมสหพันธ์
อ้อมโดยเสียงข้างมากในรัฐสภา 3. หัวหน้ารัฐบาล : ประธานาธิบดีเป็นหัวหน้ารัฐบาล 3. หัวหน้ารัฐบาล : นายก
4. โครงสร้างการใช้อำนาจรัฐ : ประธานาธิบดีเป็นคนเดียวกันกับ ร่วมกับนายกรัฐมนตรีที่เป็น รัฐมนตรีเลือกตั้งมาจากสภาผู้
หลักการควบรวมอำนาจ (The ประมุขแห่งรัฐมาจากการเลือกตั้ง ส.ส.มาจากเสียงข้างมากในรัฐสภา แทนราษฎร(Bundestag)
Fusion of Powers) หลักอำนาจ โดยตรงจากประชาชน 4. โครงสร้างการใช้อำนาจรัฐ : 4. โครงสร้างการใช้อำนาจรัฐ :
สูงสุดของรัฐสภา (Supremacy 4. โครงสร้างการใช้อำนาจรัฐ : หลักการแบ่งแยกอำนาจ (The หลักการควบรวมอำนาจ (The
of the Parliament) หลักการแบ่งแยกอำนาจ (The Separation of Powers) หลัก Fusion of Powers) หลักอำนาจ
5. อำนาจนิติบัญญัติ: ระบบ 2 Separation of Powers) หลัก อำนาจสูงสุดของรัฐธรรมนูญ สูงสุดของรัฐธรรมนูญ
สภา สภาขุนนางมาจากการแต่ง อำนาจสูงสุดของรัฐธรรมนูญ (Supremacy of the (Supremacy of the
ตั้งของพระมหากษัตริย์กับสภา (Supremacy of the Constitution) Constitution)
สามัญจากการเลือกตั้งโดยตรง Constitution) 5. อำนาจนิติบัญญัติ: ระบบ 2 5. อำนาจนิติบัญญัติ: ระบบ 2
จากประชาชน 5. อำนาจนิติบัญญัติ: ระบบ 2 สภา คือ วุฒิสภามาจากการเลือก สภา คือ สภาผู้แทนราษฎร
6. อำนาจบริหาร:ประมุขแห่งรัฐ สภา คือ วุฒิสภามาจากการเลือก ตั้งโดยอ้อมกับสภาผู้แทนราษฎร (Bundestag) มาจากการเลือกตั้ง
กับหัวหน้ารัฐบาลแยกออกจากกัน ตั้งโดยตรงจากมลรัฐละ 2 คนกับ มาจากการเลือกตั้งโดยตรงจาก โดยตรงจากประชาชนและสภาผู้
ซึ่งพระมหากษัตริย์จึงเป็นประมุข สภาผู้แทนราษฎรมาจากการเลือก ประชาชน แทนมลรัฐ(Bundesrat) เป็นผู้
เท่านั้น ไม่ทำหน้าที่บริหารโดย ตั้งโดยตรงจากประชาชน 6. อำนาจบริหาร : แทนจากมลรัฐที่รัฐบาลมลรัฐเป็น
มอบให้นายกรัฐมนตรี/คณะ 6. อำนาจบริหาร : ประมุขแห่ง ประธานาธิบดีเป็นทั้งประมุขแห่ง ผู้เลือกสรรมา
รัฐมนตรีที่มาจากเสียงข้างมากใน รัฐและหัวหน้ารัฐบาลเป็นคนคน รัฐและหัวหน้ารัฐบาลซึ่งทำหน้าที่ 6. อำนาจบริหาร : ประมุขแห่ง
สภาทำหน้าที่ฝ่ายบริหารและ เดียวกันคือ ประธานาธิบดีทำ บริหารร่วมกับนายกรัฐมนตรีโดย รัฐและหัวหน้ารัฐบาลแยกออก
นิติบัญญัติพร้อมกันไป เพราะ หน้าที่ฝ่ายบริหารซึ่งแยกออกจาก มีอำนาจแต่งตั้ง/ถอดถอนนายก จากกัน โดยประธานาธิบดีเป็น
คณะรัฐมนตรีมาจาก ส.ส.ใน ฝ่ายนิติบัญญัติที่รัฐสภา ทำหน้าที่ รัฐมนตรี ซึ่งเป็นหัวหน้ารัฐบาล ประมุขแห่งสหพันธ์ที่ไม่มีอำนาจ
รัฐสภา จึงทำให้ฝ่ายบริหารมี นิติบัญญัติอย่างเดียว ส.ส.จะไป ที่มาจากเสียงข้างมากในรัฐสภา บริหาร จึงมีนายกรัฐมนตรี/คณะ
อิทธิพลต่อฝ่ายนิติบัญญัติมาก เป็นรัฐมนตรีทำหน้าที่ฝ่ายบริหาร จึงต้องรับผิดชอบต่อทั้งรัฐสภา รัฐมนตรีที่มาจากการเลือกตั้งของ
7. อำนาจตุลาการ: มีอำนาจ ไม่ได้ ทั้งสองฝ่ายจึงอยู่ได้ครบ และประธานาธิบดีด้วย จึงทำให้ สภาผู้แทนราษฎร (Bundestag)
ตีความ/บังคับใช้กฎหมายในการพิ วาระ 4 ปี เนื่องจากต่างฝ่ายต่าง ประธานาธิบดีมีอำนาจสูงสุดและ โดยการเสนอแนะของ
จารณาพิพากษาคดีเป็นอิสระแยก ก็มาจากการเลือกตั้งโดยตรงจาก เด็ดขาด (Strong Executive) ประธานาธิบดีจากหัวหน้า
ออกจากฝ่ายบริหารและฝ่าย ประชาชน ยกเว้นในกรณีที่ รัฐสภาจึงมีอำนาจนิติบัญญัติน้อย พรรคการเมืองที่ชนะการเลือกตั้ง
นิติบัญญัติโดยผู้พิพากษาได้มี ประธานาธิบดีถูกถอดถอน กว่าอำนาจของประธานาธิบดี ด้วยคะแนนสูงสุด
หลักประกันในการปฏิบัติหน้าที่ 7. อำนาจตุลาการ: มีอำนาจ 7. อำนาจตุลาการ : มีอำนาจ 7. อำนาจตุลาการ: มีอำนาจ
เป็นอิสระซึ่งเดิมสภาขุนนางเป็น ตีความและบังคับใช้กฎหมายเพื่อ ตีความและบังคับใช้กฎหมายเพื่อ ตีความและบังคับใช้กฎหมายใน
ศาลสูงสุดในการทำหน้าที่วินิจฉัย พิจารณาพิพากษาคดีเป็นอิสระ พิจารณาพิพากษาคดี เป็นอิสระ การพิจารณาและพิพากษาคดีเป็น
คดีความชอบด้วยรัฐธรรมนูญ แยกออกจากฝ่ายบริหาร/ฝ่าย แยกออกจากฝ่ายบริหารกับฝ่าย อิสระแยกออกจากฝ่ายบริหาร
(Constitutionality) แต่ก็ได้ นิติบัญญัติโดยวุฒิสภามีอำนาจให้ นิติบัญญัติโดยผู้พิพากษา/ และฝ่ายนิติบัญญัติ ผู้พิพากษา/
ยกเลิกอำนาจตุลาการของสภา ความเห็นชอบในการแต่งตั้งผู้พิ ตุลาการมาจากการสอบคัดเลือก ตุลาการมาจากการสอบคัดเลือก
ขุนนางและจัดตั้งศาลสูงสุดขึ้นเพื่อ พากษา ซึ่งมีหลักประกันในการ ซึ่งมีหลักประกันในการปฏิบัติ ซึ่งมีหลักประกันในการปฏิบัติ
แยกอำนาจตุลาการออกจาก ปฏิบัติหน้าที่อย่างเป็นอิสระ หน้าที่อย่างเป็นอิสระ คณะ หน้าที่อย่างเป็นอิสระ โดยจัดให้มี
รัฐสภาเพื่อวินิจฉัยคดีความชอบ ศาลสูงสุด (Supreme Court) ทำ ตุลาการรัฐธรรมนูญ (Conseil ศาลรัฐธรรมนูญ (Constitutional
ด้วยรัฐธรรมนูญ หน้าที่เช่นศาลรัฐธรรมนูญในการ Constitutionnel) ทำหน้าที่เช่น Court) ทำหน้าที่ในการวินิจฉัย
วินิจฉัยคดีเกี่ยวกับความชอบด้วย ศาลรัฐธรรมนูญในการวินิจฉัยคดี ตัดสินคดีเกี่ยวกับความชอบด้วย
รัฐธรรมนูญ (Constitutionality) เกี่ยวกับความชอบด้วย รัฐธรรมนูญ (Constitutionality)
ของกฎหมายทั้งปวง รัฐธรรมนูญของ ของกฎหมายทั้งปวง
การประชุมกลุ่มย่อยที่ 1 ที่มา : สุรพล ศรีวิทยา, รายงานการวิจัย เรื่อง การปฏิรูปประชาธิปไตยไทยภายใต้กรอบร่างรัฐธรรมนูญฉบับ
(Constitutionality) ของกฎหมาย

ทั้งปวง

ธรรมาธิปไตย, 2557