Page 43 - kpi12821

ณรงค์เดช สรุโฆษิต

ฯลฯ หรือหลังจากที่นิวซีแลนด์ได้นำการเลือกตั้งระบบผสมแบบสัดส่วน (Mixed

Member Proportional – MMP) มาใช้ จึงจำเป็นต้องกำหนดเงื่อนไขให้
พรรคการเมืองต้องจดทะเบียนกับคณะกรรมการเลือกตั้งก่อนที่จะส่งสมาชิกลงแข่งขัน
ในนามของพรรค (คะแนน Party Vote) หรือการเลือกตั้งแบบสัดส่วนได้ หากไม่จด
ทะเบียน แม้พรรคการเมืองจะสามารถส่งสมาชิกลงสมัครเลือกตั้งได้ แต่ก็จะจำกัดไว้
เฉพาะการเลือกตั้งแบบแบ่งเขตเลือกตั้ง (Constituency Candidate – คะแนน

Electorate Vote) เท่านั้น 5

ด้วยเหตุที่กฎหมายพรรคการเมืองไทยกำหนดเงื่อนไขให้พรรคการเมือง

ต้องจดแจ้งการจัดตั้งกับนายทะเบียนพรรคการเมืองโดยความเห็นชอบของ กกต. ก่อน
ที่จะมีสถานะนิติบุคคลและสามารถดำเนินกิจกรรมใดๆ ในนามพรรคการเมืองได้ ดังนั้น
งานวิจัยฉบับนี้จึงมุ่งศึกษาแต่เฉพาะกฎหมายของประเทศที่มีลักษณะคล้ายคลึงกับ

กฎหมายไทยในข้อนี้

8.3 การมีบทบัญญัติและคดีเกี่ยวกับการยุบพรรคการเมือง

ในบรรดาหลายๆ ประเทศที่มีกฎหมายพรรคการเมืองเป็นการเฉพาะมักจะ 11
บัญญัติเกี่ยวกับเหตุ กระบวนการ และผลของการยุบพรรคการเมืองไว้ในกฎหมายด้วย
บางประเทศ เช่น เชด (Chad) บัญญัติเหตุยุบพรรคการเมืองไว้อย่างกว้างๆ คือ เมื่อ
กระทำการฝ่าฝืนกฎหมายพรรคการเมือง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยอาจ

ร้องขอให้ศาลสั่งยุบพรรคการเมืองได้ คล้ายคลึงกับกฎหมายของเอริเทีย (Eritrea) แต่
7
6
ทั้งนี้ ส่วนใหญ่มักจะบัญญัติเหตุเพิกถอนออกจากทะเบียน เหตุยกเลิกการจดทะเบียน
หรือเหตุยุบพรรคการเมือง กระบวนการพิจารณาวินิจฉัย และผลที่สืบเนื่องตามมาจาก
การยุบพรรคไว้อย่างละเอียดลออ และที่สำคัญ การมีตัวอย่างคดีที่ศาลตัดสินยุบหรือ

ไม่ยุบพรรคการเมืองย่อมช่วยให้เข้าใจแนวทางการปรับใช้ตัวบทกฎหมายเข้ากับข้อเท็จจริง
ในแต่ละกรณีได้ดียิ่งขึ้น

5 New Zealand: Electoral Act 1993 No. 87, §62, §143, §146, และ §166; และโปรดดู
Andrew Geddis, “The Unsettled Legal Status of Political Parties in New Zealand,” New Zealand
Journal of Public and International Law, (Vol. 3 June 2005), น. 105.

6 Chad: Act No. 45 of 14 December 1994 on charter of political parties, art. 37, art. 39–40.
7 Eritrea: Proclamation on the Formation of Political Parties and Organizations No. 2001,
art. 17.