Page 231 - kpi12821

ณรงค์เดช สรุโฆษิต

2.3.4 แนวคำวินิจฉัยของศาลต่างประเทศ

ในบรรดาประเทศที่กำหนดหลักเกณฑ์จำนวนขั้นต่ำของสมาชิกและ/หรือ
สาขาพรรคการเมือง พบว่า มีการโต้แย้งความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของหลักเกณฑ์

ดังกล่าวว่า ละเมิดเสรีภาพในการจัดตั้งพรรคการเมืองและนำคดีขึ้นสู่ศาลรัฐธรรมนูญ
55
อย่างน้อยใน 6 ประเทศ อันได้แก่ เกาหลีใต้ รัสเซีย โรมาเนีย มอลโดว่า ยูเครน และ
54
มาซิโดเนีย ซึ่งศาลของประเทศเหล่านั้นต่างก็ได้วินิจฉัยไปในทิศทางเดียวกันว่า
56
หลักเกณฑ์ดังกล่าวมิได้ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ เพราะมิได้ละเมิดเสรีภาพในการ
จัดตั้งพรรคการเมืองเกินสมควร ไม่ขัดต่อหลักความได้สัดส่วน อีกทั้งยังอยู่ในกรอบ

อำนาจของฝ่ายนิติบัญญัติ ด้วยเหตุผลหลักๆ 2 ประการ คือ

54 Moldova: Constitutional Court Plenary 03-06-2003 Constitutional review of Law no. 718-
XII of 17 September 1991 on parties and other social and political organisations, as amended
by Laws no. 146-XIV of 30 September 1998, no. 367-XIV of 29 April 1999, no. 795-XIV of 10
February 2000 and no. 1534-XV of 13 December 2002 amending and supplementing Law no.
718-XII of 17 September 1991 on parties and other social and political organizations – การ 1
กำหนดให้พรรคการเมืองต้องสมาชิกอย่างน้อย 5,000 คนกระจายตัวไปตามจังหวัดต่างๆ ไม่น้อยกว่ากึ่งหนึ่งของ
จังหวัดทั้งหมด โดยในแต่ละจังหวัดต้องมีสมาชิกอย่างน้อย 600 คน ไม่ขัดรัฐธรรมนูญ แต่ทั้งนี้ ศาลไม่ได้วินิจฉัย
ในประเด็นการถือเอาตัวเลขขั้นต่ำเป็นเหตุยุบพรรคการเมืองว่าขัดต่อรัฐธรรมนูญหรือไม่

อนึ่งในเรื่องนี้ คณะกรรมาธิการเวนิสเสนอความเห็นว่า การถือจำนวนสมาชิกขั้นต่ำดังกล่าวเป็นเหตุ
ยุบพรรคน่าจะขัดต่ออนุสัญญาว่าด้วยสิทธิมนุษยชนแห่งยุโรป โปรดดู Venice Commission, Code of Good
Practice in the Field of Political Parties, adopted by the Venice Commission at its 77 Plenary
th
Session (12 – 13 December 2008), CDL- AD (2009) 021, § 82.

55 Ukraine: Constitutional Court 2-rp/2007 dated 12/06/2007 on the Conformity with the
Constitution of provisions of Articles 10.1, 11.2.3, 11.5, 11.6, 15, 17.1, 24 and Chapter VI3 “Final
Provisions of the Law on Political Parties, Ophitsiynyi Visnyk Ukrainy (Official Gazette) 54/2007
ซึ่งวินิจฉัยว่า หลักเกณฑ์จำนวนขั้นต่ำของสาขาพรรคไม่ขัดรัฐธรรมนูญ แต่การบังคับให้ต้องมีสาขาในเมือง Kyiv,
Sevastopol และ Crimea ด้วย ขัดต่อรัฐธรรมนูญ อย่างไรก็ดี ในคดีต่อมาคือ คำวินิจฉัยที่ 9-rp/2007 dated
16/10/2007 ได้วินิจฉัยกลับในประเด็นหลังว่า การกำหนดที่ตั้งสาขาพรรคในเมืองดังกล่าวไม่ขัดต่อรัฐธรรมนูญ
อย่างไรก็ดี ทั้งสองคดีนี้ ศาลมิได้วินิจฉัยเลยไปถึงประเด็นว่า การถือเอาหลักเกณฑ์ดังกล่าวเป็นเหตุยุบ
พรรคการเมืองชอบด้วยรัฐธรรมนูญหรือไม่

56 Macedonia: Constitutional Court U.br.23/2007 (02-05-2007) Sluzbenvesnikna Republika
Makedonija (Official Gazette), 60/2007, 16.05.2007 ซึ่งศาลตัดสินว่า การกำหนดให้พรรคการเมืองต้องหา
ลายเซ็นต์รับรองการเข้าเป็นสมาชิกจำนวน 500 คนทุกๆ 4 ปีนับแต่วันที่จัดตั้งพรรคการเมือง ไม่ขัดรัฐธรรมนูญ
แต่กำหนดเวลา 45 วันในบทเฉพาะกาลซึ่งบังคับให้พรรคการเมืองที่จัดตั้งขึ้นก่อนหน้านั้นต้องหาลายเซ็นรับรองให้
ครบตามจำนวน เป็นระยะเวลาที่สั้นเกินไป จึงขัดต่อรัฐธรรมนูญ