Page 15 - kpiebook67002
P. 15
แนวคิดเกี่ยวกับการสื่อสารการเมือง (Political Communication) เป็นอีกแนวคิดส าคัญ เพราะการ
สื่อสารเป็นเครื่องมือส าคัญที่ท าให้ประชาชนและสถาบันทางการเมืองจะใช้เป็นเครื่องมือติดต่อสื่อสาร
แลกเปลี่ยนความคิดเห็น อีกทั้งการสื่อสารจะกลายเป็นเครื่องมือตรวจสอบการท างานทางการเมืองของสถาบัน
ทางการเมืองนั่นเอง ส าหรับสังคมการเมืองนั้น กระบวนการสื่อสารจะเริ่มต้นที่รัฐบาลจะท าหน้าที่ในการส่งสาร
ไปยังประชาชนซึ่งอยู่ในฐานะผู้รับสาร จึงจ าเป็นต้องมีกระบวนการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ โดยต้องค านึงถึง
4
ศักยภาพของการสื่อสาร การตอบสนอง (feedback) และการยอมรับผลของการสื่อสาร
การสื่อสารระหว่างสถาบันทางการเมืองกับประชาชน เป็นรูปแบบหนึ่งของการสื่อสารทางการเมือง
เพื่อสร้างความเข้าใจระหว่างนักการเมือง สถาบันทางการเมือง และหน่วยงานรัฐกับประชาชนเท่านั้น รัฐบาล
จ าเป็นต้องอาศัยช่องทางการสื่อเพื่อท าหน้าที่ส่งข่าวสารจากรัฐสู่ประชาชน ในขณะเดียวกันก็ต้องมีช่องทาง
การสื่อสารที่สะท้อนกลับความคิดเห็นของประชาชนต่อการท างานของรัฐ ท าให้รัฐบาลสามารถวางแผน
นโยบายหรือหลักการด าเนินงานเพื่อตอบสนองความต้องการของประชาชนได้มากที่สุด มีนักคิดหลายท่านได้
ให้ค านิยามในการสื่อสารทางการเมือง ดังเช่น ไบรอัน แม็คแนร์ (Brain Mcnair) ได้ให้ค านิยามไว้ว่า การ
สื่อสารทางการเมืองมีขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ที่เกี่ยวกับเรื่องการเมือง โดยไม่ได้จ ากัดว่าเป็นการสื่อสารในช่องทาง
ใด แต่เกิดขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ทางการเมืองเป็นส าคัญ โดยสามารถอธิบายรูปแบบของการสื่อสารได้ในหลาย
รูปแบบทั้งการสื่อสารที่มีนักการเมือง สถาบันทางการเมืองเป็นผู้ส่งสาร ประชาชนเป็นผู้รับสาร หรือในรูปแบบ
5
ที่ประชาชนเป็นผู้ส่งสารและนักการเมือง สถาบันทางการเมืองเป็นผู้รับสาร
การสื่อสารทางการเมืองเป็นกระบวนการทางการเมืองที่ส าคัญ เพราะการเมืองเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้อง
สัมพันธ์กับข้อมูลข่าวสารทั้งในด้านการรับรู้และการถ่ายทอด การสื่อสารมีความส าคัญอย่างยิ่งในทางการเมือง
เพราะเป็นกระบวนการพื้นฐานส าหรับกลุ่มการเมืองในการก่อรูป และพยายามมีอิทธิพลต่อนโยบายสาธารณะ
จากค านิยามของไบรอัน สามารถอธิบายรูปแบบการสื่อสารทางการเมืองว่ามี 2 รูปแบบ คือ การสื่อสาร
ระหว่างผู้สื่อสารกับผู้รับสารโดยตรง และการสื่อสารผ่านช่องทางการสื่อสารต่าง ๆ ซึ่งการสื่อสารผ่านช่อง
ทางการสื่อสารต่าง ๆ นั้นได้กลายเป็นรูปแบบหลักของการสื่อสารทางการเมืองในปัจจุบัน ทั้งช่องทางของ
หนังสือพิมพ์ วิทยุ โทรทัศน์ และสื่อโซเซียลมีเดีย เป็นการเสนอข่าวและข้อมูลทางการเมืองผ่านรายการข่าว
ประจ าวัน ช่องทางการสื่อสารที่ได้รับความนิยมและเข้าถึงทุกกลุ่มทุกวัย คือ สื่อโทรทัศน์ เนื่องจากโทรทัศน์
เป็นเครื่องมือสื่อสารที่คนทั่วไปเข้าถึง และสามารถเป็นเจ้าของได้ง่าย
ในส่วนของสื่อที่เกี่ยวข้องกับการเมือง ต้องมีการท าความเข้าใจว่าการใช้สื่อของฝ่ายการเมืองจะท าได้
มากน้อยแค่ไหนนั้นขึ้นอยู่กับรัฐในการเปิดเผยข้อมูล รัฐในที่นี่หมายรวมครอบคลุมไปถึงฝ่ายตุลาการ
ฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหาร ทั้งสามฝ่ายจะต้องมีโอกาสเข้ามาใช้สื่อของรัฐเพื่อท าความเข้าใจกับประชาชน
ไม่ใช่ท าความเข้าใจในลักษณะโฆษณาชวนเชื่อ หรือโฆษณาประชาสัมพันธ์ คนส่วนใหญ่ของประเทศ
4 ณัฐาศิริ สุขภาพ, การบริหารการจัดการสถานีโทรทัศน์รัฐสภาเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชน (วิทยานิพนธ์
วารสารมหาบัณฑิต (สื่อสารมวลชน) คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2551), น.18.
5 Brian Mcnair, An Introduction to Political Communication (New York : Routledge,1999), p. 5.
14
