Page 13 - kpiebook67002
P. 13
บทที่ 2
พัฒนาการสื่อสารระหว่างรัฐสภากับประชาชน
การสื่อสารเป็นปัจจัยที่มีบทบาทส าคัญในสังคมที่ก าลังพัฒนาเพราะเป็นเครื่องมือในการถ่ายทอด
ความคิด สร้างความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ด้วยกัน ท าให้เกิดการเรียนรู้ แลกเปลี่ยนความคิดซึ่งกันและกัน และ
กระตุ้นให้ประชาชนภายในประเทศตื่นตัว ดังนั้นการที่รัฐจะกระจายนโยบายต่าง ๆ ไปสู่ประชาชนได้นั้นจะต้อง
อาศัยช่องทางการสื่อสารที่ทันสมัย รวดเร็ว ใช้เวลาน้อย และที่ส าคัญต้องเป็นการสื่อสารที่เปิดโอกาสให้
ประชาชนมีส่วนร่วม รัฐสภาในฐานะองค์กรสนับสนุนงานด้านนิติบัญญัติ จึงต้องมีการปรับตัวให้ทันกับการ
พัฒนาประเทศในยุคแห่งการสื่อสาร การเปิดเผยข้อมูลภาครัฐและการสื่อสารกับประชาชนจะเป็นกลไกที่จะท า
ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงจากประชาธิปไตยแบบติดตาม ตรวจสอบ เป็นประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วมในที่สุด อีก
ทั้งเป็นการเสริมสร้างความโปร่งใสในการใช้อ านาจของรัฐบาล และเป็นส่งเสริมสนับสนุนการมีส่วนร่วมทางการ
เมืองของประชาชนทุกระดับ
2.1 แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง
ในปัจจุบันการสื่อสารถือเป็นทักษะที่ส าคัญของมนุษย์ในการเชื่อมต่อกับบุคคลอื่น ๆ ให้สามารถรับรู้
และเข้าใจความหมายได้ตรงกัน โดยมีผู้ให้ค านิยามของค าว่าสื่อสารไว้จ านวนหนึ่ง ค าว่า “สื่อสาร”
(Transmission Model) คือ การส่งข่าวสารให้ไหลจากผู้ส่งผ่านช่องทางสื่อต่าง ๆ ไปยังผู้รับ ในนิยามนี้ ฐานะ
ของผู้ส่งและผู้รับสารจะไม่เสมอภาคกัน ผู้ส่งสารจะมีฐานะเหนือกว่าเนื่องจากเป็นผู้ควบคุมกระบวนการสื่อสาร
อีกนิยามหนึ่งคือ เป็นกระบวนการแลกเปลี่ยนความหมายซึ่งกันและกันระหว่างผู้รับและผู้ส่ง จะผลัดเปลี่ยน
หมุนเวียนบทบาทกันอยู่ตลอดเวลา โดยสจ๊วต ฮอลล์ (Stuart Hall) นักทฤษฎีของศูนย์ศึกษาวัฒนธรรมแห่ง
มหาวิทยาลัย Birmingham ได้อธิบายทฤษฎีกระบวนการสื่อสาร ว่าการสื่อสารมวลชนเป็นระบบการถ่ายทอด
ข่าวสาร ซึ่งเป็นการส่งสารแบบทางเดียวจากกลุ่มผู้ส่งสารจ านวนเล็ก ๆ กลุ่มหนึ่งไปยังผู้รับสารจ านวนมหาศาล
ซึ่งท าให้การสื่อสารกลายเป็นเรื่องของการครอบง าความคิดอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ Hall มองว่าการสื่อสารเป็น
1
เรื่องของการสร้าง การถ่ายทอด และการรับวัฒนธรรม รูปแบบการสื่อสารมวลชนนั้นเป็นรูปแบบหนึ่งของการ
ครอบง าที่คนกลุ่มน้อยกระท าต่อคนกลุ่มใหญ่ดังนั้น จึงกล่าวได้ว่า “การสื่อสาร” คือ กระบวนการแลกเปลี่ยน
ข่าวสารระหว่างผู้ส่งสารและผู้รับสาร หรือเป็นการถ่ายทอดเรื่องราว ข้อมูลข่าวสาร ความรู้ ความรู้สึก
ประสบการณ์ ความคิดเห็น ทั้งนี้ ผู้ใช้การสื่อสารจะต้องเลือกใช้การสื่อสารรูปแบบต่าง ๆ ให้เหมาะสมในแต่
ละสถานการณ์และเหมาะสมกับกิจกรรมนั้น ๆ
2
ส่วนกรัมซี่ (Gramsci) ได้ให้ความสนใจเกี่ยวกับพลังต่อต้านของประชาชนในรูปแบบต่าง ๆ ของ
วัฒนธรรมประชาชน ความสัมพันธ์ระหว่างโครงสร้างกับมนุษย์ผู้กระท าการที่สามารถมีอิทธิพลซึ่งกันและกัน
1 กาญจนา แก้วเทพ, การศึกษาสื่อมวลชนด้วยทฤษฎีวิพากษ์ (กรุงเทพ ฯ : บริษัทแบรนด์เอจ จ ากัด, 2547), น. 47-48.
2 กาญจนา แก้วเทพ, การศึกษาสื่อมวลชนด้วยทฤษฎีวิพากษ์ : แนวคิดและตัวอย่างงานวิจัย (กรุงเทพ ฯ : โรงพิมพ์ภาพพิมพ์,
2541), น. 22-23.
12
