Page 101 - kpiebook65057
P. 101
พหุวิทยาการมากกว่าการที่จะเป็นวิทยาศาสตร์หรือสังคมศาสตร์โดยเฉพาะ นอกจากนี้
การมองอนาคตไม่ได้จำกัดเพียงแค่การวิเคราะห์และคาดการณ์อนาคต แต่ยังรวมถึง
การออกแบบอนาคต ในที่นี้จึงเป็นเรื่องของการหาทางเลือกที่หลากหลายและเป็น
กระบวนการที่มีหลายขั้นตอนใช้เวลานานและมีการทวนซ้ำ (สำนักงานนวัตกรรม
แห่งชาติ (องค์การมหาชน), 2562)
การมองอนาคตไม่ใช่การวางแผนยุทธศาสตร์ไม่ใช่การคาดการณ์อนาคต
เพียงอย่างเดียว เครื่องมือในการมองอนาคตมีหลากหลาย ดังนั้นลักษณะของ
อนาคตในแต่ละช่วงเวลาจึงมีความสำคัญไม่ว่าจะเป็นอนาคตจากการคาดการณ์
โดยคาดการณ์จากข้อมูลในอดีตและปัจจุบัน อนาคตที่มีความเป็นไปได้จาก
การวิเคราะห์เชิงปริมาณหรือเชิงสถิติ อนาคตที่สามารถเกิดขึ้นได้โดยคิดว่าอาจเกิดขึ้น
จากทฤษฎีและองค์ความรู้ที่มี อนาคตที่อาจเกิดขึ้นแต่ยังไม่มีทฤษฎี หรือองค์ความรู้
ที่ได้รับการยอมรับเพื่อยืนยันโอกาสที่จะเกิดขึ้น หรืออนาคตที่เป็นไปไม่ได้ ซึ่งไม่ได้
ตั้งอยู่บนพื้นฐานความจริง ไม่มีโอกาสเกิดขึ้น นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงอนาคต
ที่พึงประสงค์หรืออนาคตที่ควรจะเกิดขึ้นเป็นแนวคิดที่เกิดจากกระบวนการคิด
ทั้งนี้รูปแบบอนาคตที่ต้องเผชิญซึ่งแบ่งออกเป็นสามช่วงคือระยะสั้น
ระยะปานกลาง และระยะยาวซึ่งเป็นเรื่องของอนาคต จากการคาดการณ์อนาคต
ที่มีความเป็นไปได้ อนาคตที่สามารถเกิดขึ้นได้ และอนาคตที่อาจเกิดขึ้นได้ที่จะ
นำไปสู่การพิจารณาอนาคตระยะยาว 20 ปีเป็นต้นไป ซึ่งมีทั้งอนาคตที่เป็นไปไม่ได้
หรืออนาคตที่พึงประสงค์
เครื่องมือในการมองอนาคตแต่ละเครื่องมือก็สามารถนำไปประสม
ประสานกับเครื่องมืออื่นเพื่อตอบโจทย์เฉพาะด้าน ขอบเขตที่กำหนดหรือเชิงประเด็น
หรือนโยบายหรือการสร้างวิสัยทัศน์การเปลี่ยนแปลงหรือการทดสอบนโยบายหรือ
กลยุทธ์รวมทั้งเทคโนโลยี การหาโจทย์และประเด็นในอนาคตล้วนเป็นสิ่งสำคัญ
46