Page 56 - kpiebook65019
P. 56
55
3. การเปลี่ยนแปลงรูปแบบในการพัฒนาหลักกฎหมาย
เพื่อสิทธิชุมชน
การเปลี่ยนแปลงรูปแบบในการพัฒนาหลักกฎหมายเพื่อสิทธิชุมชน ซึ่งจะต้อง
มีการเปลี่ยนแปลงไม่เฉพาะแต่ในแง่ของการต้องมีบทบัญญัติในทางกฎหมายเท่านั้น
แต่เนื่องจากประเด็นเรื่องสิทธิชุมชนเป็นเรื่องใหญ่และเป็นเรื่องใหม่ในทางกฎหมาย
การที่จะสามารถมีบทบัญญัติในทางกฎหมายที่สมบูรณ์แบบจึงเรื่องยากและเป็นข้อจ�ากัด
และเป็นกับดักในการที่จะผลักดันให้เกิดเป็นพระราชบัญญัติซึ่งต้องการความสมบูรณ์
แบบชัดเจนของเนื้อหาของสิทธิชุมชน ซึ่งเป็นเรื่องที่เป็นไปได้ค่อนข้างยาก เนื่องจาก
ประเด็นต่าง ๆ ของสิทธิชุมชนมีความเป็นพลวัตสูงมากกว่าที่กระบวนการตรา
พระราชบัญญัติจะด�าเนินการแล้วเสร็จสิ่งที่บัญญัติอยู่ในร่างพระราชบัญญัติที่จะ
ประกาศใช้ก็อาจจะไม่ทันสมัยไปแล้ว
ด้วยเหตุนี้ ดังนั้นจึงควรที่จะมีกฎหมายในรูปของพระราชบัญญัติที่เป็น
การวางกรอบเพื่อไปพัฒนารายละเอียดของขอบเขตของสิทธิชุมชนในแต่ละด้าน
และในขณะเดียวกัน ควรที่จะพัฒนาระบบการสร้างกฎหมายในลักษณะที่เป็น
Judge made law โดยเทียบเคียงกับกรณีที่ศาลปกครองหรือศาลรัฐธรรมนูญในปัจจุบัน
ที่ค่อย ๆ พัฒนาหลักกฎหมายขึ้นมาจากคดีข้อพิพาทแล้วศาลได้พิจารณาพิพากษา
ที่เป็นการชั่งน�้าหนักเพื่อสร้างหรือวางเกณฑ์เกี่ยวกับความยุติธรรมในแต่ละเรื่องของ
ความขัดแย้งจนเกิดเป็นแนวค�าพิพากษาขึ้น ทั้งนี้ เนื่องจากประเด็นขอบเขตเกี่ยวกับ
สิทธิชุมชนมีมิติที่สลับซับซ้อน มีพลวัต และเปลี่ยนแปลงอยู่อย่างต่อเนื่อง ดังนั้น
จึงต้องใช้กระบวนการพัฒนาหลักในทางกฎหมายที่ยืดหยุ่นกว่ากระบวนการนิติบัญญัติ
ปรกติ
