Page 92 - kpiebook65015
P. 92
91
ที่แต่ละพรรคการเมืองได้มาจากประชาชน เพื่อให้สภาผู้แทนราษฎรสะท้อนเสียง
69
ของประชาชนอย่างแท้จริง ผลคือทุกพรรคการเมืองจะได้ ส.ส. ตามความเป็นจริง
คือ จะไม่มีพรรคการเมืองใดที่ได้ ส.ส. มากเกินไป หรือได้น้อยเกินไป ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับ
“เกณฑ์คะแนนขั้นต�่า” ด้วยว่ามีหรือไม่ และใช้เกณฑ์เท่าใด ซึ่งจะได้กล่าวถึงต่อไป
ขณะที่ “ระบบคู่ขนาน” ของรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2540 และรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2550
เป็นระบบเลือกตั้งที่การเลือกตั้งแบบแบ่งเขต กับการเลือกตั้งแบบสัดส่วนบัญชีรายชื่อ
แยกกันโดยเด็ดขำด เพียงแค่ใช้ร่วมกันหรือคู่กันเหมือนเส้นขนานสองเส้น ที่กล่าวกันว่า
ระบบเลือกตั้งตามรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2564 คือระบบที่ บัตรหนึ่งใบเลือกคน
บัตรอีกใบเลือกพรรค นั้น ยังไม่ถูกต้องเสียทีเดียว เพราะคะแนนที่เลือกพรรคคือ
เลือก ส.ส.แบบบัญชีรายชื่อนั้น มี ส.ส.เพียง 100 คน หรือ 20 เปอร์เซ็นต์ของ ส.ส.ทั้งหมด
เท่านั้น ระบบเลือกตั้งที่มีทั้งเลือกคน และเลือกพรรค ก็คือระบบสัดส่วนผสม หรือ
ระบบ MMP นี่เองเพราะคะแนนที่เลือกบัญชีรายชื่อ หรือเลือกพรรค จะกลายเป็น
จ�านวน ส.ส.ในสภา ที่สะท้อนสัดส่วนที่ประชาชนเลือกอย่างแท้จริง โดยการเลือกตั้ง
แบบแบ่งเขต ซึ่งเน้นไปที่การเลือกคนมากกว่าก็อยู่ในสัดส่วนจ�านวน ส.ส.ที่แต่ละพรรคได้
รับ ระบบเลือกตั้งสัดส่วนผสม หรือ MMP แบบเยอรมัน จึงถูกเรียกว่า personalized
70
69 ทั้งนี้มีอีกปัจจัยหนึ่งคือด่านคะแนนขั้นต�่า หรือ threshold ถ้าไม่มีด่านขั้นต�่าเลย คือทุกพรรค
จะได้ ส.ส. ตามคะแนนจริง ๆ แต่ถ้ามีด่านขั้นต�่า พรรคที่ผ่านด่านขั้นต�่าได้ จะมีจ�านวน ส.ส. มากขึ้น
โดยได้มาจากพรรคที่คะแนนไม่ผ่านด่านขั้นต�่า
70 อย่างไรก็ตาม ระบบเลือกตั้ง MMP ที่เรามักเรียกกันว่า “ระบบเลือกตั้งแบบเยอรมัน” นั้น
จริง ๆ แล้ว ก็อาจจะเป็นการเรียกที่ไม่ถูกต้องนัก เพราะระบบเลือกตั้ง MMP ของประเทศเยอรมนี
มีความซับซ้อนมาก คือนอกจากจะมี overhang mandate และการแยกการเลือกตั้งแบบบัญชีรายชื่อ
เป็น 16 บัญชีในแต่ละรัฐ ยังมีที่นั่งเพิ่มเติมที่เรียกว่า balance seats เพื่อให้พรรคการเมืองแต่ละพรรค
หลังจากได้รับ overhang mandate แล้ว ยังคงได้จ�านวน ส.ส.เท่ากับคะแนนเลือกตั้งแบบบัญชีรายชื่อ
ท�าให้จ�านวน ส.ส. 598 คน ที่ก�าหนดเป็น “ขั้นต�่า” ไว้ในกฎหมายเลือกตั้ง จึงมีเพิ่มเป็น 736 คน
ในการเลือกตั้งครั้งล่าสุดในปี ค.ศ.2021 ที่ผ่านมา ซึ่งเป็นความซับซ้อนยุ่งยากเกินไปจนไม่ควร
