Page 13 - kpiebook61002
P. 13
สปป.ลาวเป็นหนึ งในประเทศเพื อนบ้านที ใกล้ชิดและมีดินแดนติดต่อกับประเทศไทย มีวัฒนธรรม
ความเชื อ ประเพณีที คล้ายคลึงกัน อีกทั7งมีข้อค้นพบบางประการที ทําให้เห็นว่าสปป.ลาวก็มีการขับเคลื อน
ระบบยุติธรรมชุมชนเช่นกัน ซึ งส่วนใหญ่เป็นบทบาทของยุติธรรมชุมชนในการจัดการความขัดแย้งแบบ
สมานฉันท์ โดยมีการมอบหมายให้คณะกรรมการหมู่บ้านทําหน้าที ในการไกล่เกลี ยข้อพิพาทที เกิดขึ7นใน
หมู่บ้านเพื อระงับไปโดยไม่ต้องพึ งพาอาศัยหน่วยงานอื นๆ โดยมีวัตถุประสงค์เพื อไม่ให้คดีพิพาทเล็กน้อยที
สามารถยอมความกันได้ขึ7นสู่ชั7นศาล คณะกรรมการประนีประนอมข้อพิพาทนอกจากจะมีผู้ใหญ่บ้านเป็น
คณะกรรมการแล้ว ยังประกอบไปด้วย ผู้ทรงคุณวุฒิสหพันธ์สตรี เมื อข้อพิพาทเกี ยวข้องกับสตรี ตัวแทนชาว
หนุ่ม เมื อมีเยาวชนเข้ามาเกี ยวข้อง ซึ งจะทําหน้าที เป็นคนกลางให้คําปรึกษาและโน้มน้าวให้คู่กรณีตกลง
ประนีประนอม จากนั7นจะมีการทําสัญญาพร้อมลงลายมือชื อไว้เพื อเป็นหลักฐานและให้คู่กรณีปฏิบัติตาม
(จุฑารัตน์ เอื7ออํานวย, สุทธิ สุขยิ ง และ มูฮัมหมัดรอฟีอี มูซอ, >?@U, น. @Q)
โครงสร้างของหน่วยไกล่เกลี ยมีความสอดคล้องกับแนวคิดยุติธรรมชุมชนและยุติธรรมเชิงสมานฉันท์ที
มุ่งเน้นการมีส่วนร่วมของชุมชน โดยบุคคลที เข้ามาไกล่เกลี ยมาจากหลายภาคส่วนในชุมชนซึ งล้วนเป็นบุคคลที
มีความใกล้ชิดและเข้าใจถึงลักษณะความขัดแย้งที เกิดขึ7นภายในหมู่บ้านของตนเป็นอย่างดี เช่น ชาวหนุ่ม
ประชาชนปฏิวัติลาวขั7นบ้าน ซึ งประกอบด้วยหัวหน้าชาวหนุ่มที สมาชิกให้ความเคารพนับถือ และมีหน้าที อบรม
ตักเตือนให้สมาชิกของตนเคารพต่อจารีตประเพณีและระเบียบของบ้านเมือง ซึ งเป็นบุคคลที มีความเหมาะสม
ในการที จะเข้ามาไกล่เกลี ยให้คู่กรณีตกลงระงับข้อพิพาทได้ นอกจากนี7 ยังมีผู้ทรงคุณวุฒิ ซึ งเป็นผู้อาวุโสใน
หมู่บ้าน หรือเรียกกันว่า เจ้าโคดลุงตา เป็นผู้รู้ความเป็นไปแห่งจารีตประเพณีของท้องถิ น รู้จักต้นตระกูล ญาติ
มิตรของคู่กรณี อีกทั7งเป็นที เคารพนับถือ มีความประพฤติดี และชุมชนมีความศรัทรา รวมทั7งเป็นผู้มีจิตวิทยาใน
การไกล่เกลี ย อันจะช่วยลดความตึงเครียดและสร้างบรรยากาศที ดีในการไกล่เกลี ย อีกทั7งสร้างความน่าเชื อถือ
ให้แก่คู่กรณีว่าผู้ไกล่เกลี ยจะมีความเป็นธรรม (ชญานันทน์ ล้อมณีนพรัตน์, >??S, น. oo>-oo?)
อย่างไรก็ตาม การกําหนดประเภทคดีที ให้ไกล่เกลี ยได้ตามกฎหมายอาญาของสปป.ลาว กําหนด
เฉพาะความผิดบางประเภทเท่านั7น ซึ งไม่สอดคล้องกับหลักปฏิบัติตามความเป็นจริงในชุมชนที มีการนํา
ความผิดอื นๆ มาไกลเกลี ยก่อนที จะมีการบังคับใช้ข้อตกลงฯ ทําให้ในบางหมู่บ้านผู้ไกล่เกลี ยไม่สามารถปฏิบัติ
ตามข้อตกลง กล่าวคือ ยังคงนําข้อพิพาทอื นๆ มาไกล่เกลี ย เช่น การทําร้ายร่างกายหรือความผิดเกี ยวกับเพศ
เป็นต้น ซึ งสร้างความไม่เท่ากันในเรื องประเภทของข้อพิพาทที จะนํามาไกล่เกลี ยในแต่ละหมู่บ้าน ผู้ไกล่เกลี ย
บางส่วนขาดความรู้ความเข้าใจเกี ยวกับหลักกฎหมาย อีกทั7งไม่ได้มีหลักเกณฑ์เป็นลายลักษณ์อักษรกําหนดให้
การดําเนินกระบวนการไกล่เกลี ยข้อพิพาทเป็นไปในแนวทางที สอดคล้องกับแนวทางยุติธรรมเชิงสมานฉันท์
อย่างแท้จริง ทําให้การไกล่เกลี ยในแต่ละชุมชนไม่มีมาตรฐานเดียวกัน อีกทั7ง ผลบังคับของข้อตกลงแม้จะตกลง
กันได้แล้วก็ไม่ได้ทําให้ความผิดทางอาญาที ได้ไกล่เกลี ยกันแล้วนั7นระงับไป อาจมีการฟ้ องร้องกันได้อีก ซึ งย่อม
4