Page 10 - kpiebook61002
P. 10
บทที
บทนํา
. ที มาและความสําคัญ
ระบบยุติธรรมในสังคมไทยที ผ่านมามีความคุ้นเคยกับระบบยุติธรรมสมัยใหม่ที รัฐเป็นผู้ดําเนิน
กระบวนการยุติธรรมเพียงฝ่ายเดียว เป็นเรื องของการใช้อํานาจรัฐต่อประชาชน ซึ งนํามาสู่ปัญหาที ทําให้
ท้ายที สุดแล้วการใช้อํานาจของรัฐยังไม่มีผลให้เกิดความยุติธรรมที แท้จริงกับประชาชน จึงเป็นที มาของแนวคิด
“ยุติธรรมชุมชน” ที ถูกนํามาใช้เพื อให้เกิดการเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนในกระบวนการยุติธรรม เป็น
การสร้างความปลอดภัยในสังคมและดูแลคุณภาพชีวิตของคนในชุมชนด้วยกันเอง โดยมีหน่วยงานรัฐคอย
สนับสนุน จึงจําเป็นที จะต้องมีบทเรียนและองค์ความรู้ของพื7นที ที มีลักษณะทางวัฒนธรรมใกล้เคียงกันอย่าง
ประเทศในอาเซียน เพื อสามารถนํามาเป็นแนวทางในการปรับปรุงระบบยุติธรรมในประเทศไทยให้เกิดความ
คุ้มค่ามีประโยชน์ และชุมชนสามารถเป็นตัวช่วยในกระบวนการยุติธรรมโดยรัฐ
นักวิชาการและหน่วยงานที เกี ยวข้องได้มีการให้ความหมายเกี ยวกับยุติธรรมชุมชนไว้อย่างหลากหลาย
บางท่านมองยุติธรรมชุมชนในแง่ของวิธีการ บางท่านเห็นว่ายุติธรรมชุมชนเป็นเป้ าหมายสุดท้ายในการสร้างให้
ชุมชนสามารถจัดการปัญหาภายในของตนเองได้ บางท่านยังมีเชื อมโยงความหมายไปถึงหลักการของ
ประชาธิปไตยและการมีส่วนร่วมเพราะเห็นว่ายุติธรรมชุมชนเป็นหลักการที จะต้องเปิดโอกาสให้ผู้มีส่วนได้ส่วน
เสียกับกรณีปัญหาได้เข้ามาสู่กระบวนการทางยุติธรรม อย่างไรก็ดี ยุติธรรมชุมชนในการศึกษาครั7งนี7 หมายถึง
แนวทางป้ องกันและลดอาชญากรรม มีเป้ าหมายเพื อสร้างภูมิคุ้มกันและความปลอดภัยจากอาชญากรรม
ความเป็นธรรมและความสงบสุขของชุมชน โดยมีวิธีการและกิจกรรมต่าง ๆ ที เน้นการแก้ไขปัญหาเชิงรุก มุ่งที
การป้ องกัน ควบคุม ลดการเกิดปัญหาอาชญากรรม และการเยียวยาความเสียหายจากอาชญากรรม วิธีการ
ดังกล่าวมีลักษณะที สร้างหรือเปิดโอกาสให้ชุมชนเข้าร่วมเป็นหุ้นส่วน และมีการนําทุนทางสังคมและศักยภาพ
ของชุมชนมาใช้ (กมลชนก ดุริยประกิจ, >?@?, น. BC-BE; Roman and group, >QQQ อ้างถึงใน จุฑารัตน์
เอื7ออํานวย, >??Q, น. SS-S@; กรมคุมประพฤติ, >?@U, น. @; กิตติพงษ์ กิตยารักษ์, >??Q, น. >>)
หากศึกษาไปถึงพัฒนาการในชุมชนอดีตจะพบว่า ชุมชนในยุคดั7งเดิมมีการรวมตัวกันเพื อความอยู่รอด
เมื อเกิดปัญหาขึ7น ชุมชนจะมีการสร้างรูปแบบหรือระบบในการแก้ไขปัญหาในชุมชน ทําให้รูปแบบหรือแนว
ทางการแก้ไขปัญหามีความหลากหลายตามประเพณีความเชื อ และภูมิหลังของแต่ละท้องถิ น แต่เมื อรัฐเข้ามา
จัดการดูแลชุมชน โดยรัฐมีอํานาจในการสั งการและชุมชนมีหน้าที ฟังคําสั งและรับความช่วยเหลือจากรัฐ เมื อ
1
