Page 40 - b29256_Fulltext
P. 40
เหตุการณ์รัฐประหารครั้งนี้ ไม่เพียงแต่ทำให้อำนาจรัฐมั่นคงขึ้นเท่านั้น แต่ยังเป็นจุดเริ่มต้นการมีอำนาจของ
ฝ่ายทหารมากกว่าฝ่ายพลเรือน และนับเป็นการเริ่มต้นการดำเนินงานในนโยบายที่คณะราษฎรได้ให้ไว้ในวันปฏิวัติคือ
90
หลัก 6 ประการอย่างจริงจัง ตามแนวทางของกลุ่มคณะราษฎร ดังปรากฏในการแถลงนโยบายรัฐบาลที่พระยาพหลพล
พยุหเสนาเป็นนายกรัฐมนตรีสมัยแรกความว่า “รัฐบาลนี้เห็นว่าหลัก 6 ประการที่สภาผู้แทนราษฎรได้รับรองแล้วนั้น
91
เป็นหลักนโยบายที่กระทรวง ทบวง กรม จะได้ร่วมมือกันดำเนินการต่อไป” และนับเป็นการเริ่มต้นการสร้างชาติของ
คณะราษฎรอย่างแท้จริง
ในส่วนของกิจการด้านการสาธารณสุขนั้น ถึงแม้จะไม่ได้รับการกำหนดเอาไว้ในหลัก 6 ประการก็ตาม แต่
เนื่องจากรัฐบาลใหม่อยากเห็นความเปลี่ยนแปลงของบ้านเมืองไปในทางที่เจริญรุ่งเรืองขึ้น จึงเร่งสร้างชาติตามแนวทาง
ของคณะราษฎรเป็นการใหญ่ พระบำราศนราดูรผู้ซึ่งได้ผ่านประสบการณ์การรับราชการสาธารณสุขในสมัยราชาธิปไตย
มาก่อน ได้เสนอถึงความเปลี่ยนแปลงด้านการสาธารณสุขเอาไว้ในบทความเรื่องประวัติกระทรวงสาธารณสุขว่า
หลังเปลี่ยนแปลงการปกครองแล้วการบริหารงานของกรมสาธารณสุขก็ได้ดำเนินการตามโครงการและนโยบาย
เดิมแต่ได้มีการเปลี่ยนแปลงไปบ้าง…รัฐบาลเห็นจำเป็นยิ่งที่ต้องสร้างโรงพยาบาลเพื่อช่วยในการบำบัดโรคภัยไข้
เจ็บให้แก่ประชาชนให้กว้างขวางยิ่งขึ้น
92
ดังนั้นอาจกล่าวได้ว่า ปัญหาความไม่สงบของการเมืองในระยะประมาณ 1 ปี หลังการเปลี่ยนแปลงการ
ปกครองเป็นมูลเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดความชะงักงันในการพัฒนาระบบสุขภาพของประชาชน แต่หลังจากปี พ.ศ.
93
2477 เป็นต้นไป การบริหารงานของรัฐบาลคณะราษฎรที่มีนายปรีดี พนมยงค์เป็นรัฐมนตรีมหาดไทย และมีอธิบดีกรม
สาธารณสุขที่เป็นแพทย์คนแรกคือ พระยาบริรักษ์เวช การก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงด้านนโยบายและโครงการด้าน
การแพทย์และสาธารณสุขที่สำคัญคือการขยายการจัดบริการสุขภาพแก่ประชาชน โดยการวางโครงการสร้าง
โรงพยาบาลและสุขศาลาชั้น 2 ในส่วนภูมิภาคขึ้นให้ครบทุกจังหวัด
94
90 สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล, “ความผิดพลาดทางประวัติศาสตร์ของปรีดี พนมยงค์,” ใน ประวัติศาสตร์ที่เพิ่งสร้าง (กรุงเทพฯ:
สำนักพิมพ์ 6 ตุลารำลึก, 2544), หน้า 3.
91 ดูรายละเอียดในนโยบายของรัฐบาลแต่ละชุด ใน ประเสริฐ ปัทมสุคนธ์, ผู้รวบรวม, รัฐสภาไทยในรอบสี่สิบสองปี (กรุงเทพฯ:
รัฐกิจเสรี, 2520). และ รอง ศยามานนท์, ประวัติศาสตร์ไทยในระบอบรัฐธรรมนูญ (กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช, 2520), หน้า 73.
92 พระบำราศนราดูร, “ประวัติกระทรวงสาธารณสุข,” ใน อนุสรณ์ กระทรวงสาธารณสุข 15 ปี พ.ศ. 2485-2500 (พระนคร:
กระทรวงสาธารณสุข, 2500), หน้า 43.
93 เพ็ญศรี กวีวงศ์ประเสริฐ, บทบาทของรัฐต่อปัญหาสุขภาพของประชาชน (พ.ศ. 2325-หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง
พ.ศ. 2475). (วิทยานิพนธ์สังคมศาสตร์มหาบัณฑิต คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล, 2528),หน้า 179.
94 เพิ่งอ้าง, หน้า 181. และดูรายละเอียดในคำแถลงนโยบายของรัฐบาลพระยาพหลในวันที่ 22 กันยายน 2477 ในส่วนของ
กระทรวงมหาดไทยข้อ 6 ที่ว่าด้วยการสาธารณสุข ใน ประเสริฐ ปัทมสุคนธ์, ผู้รวบรวม. รัฐสภาไทยในรอบสี่สิบสองปี (กรุงเทพฯ: รัฐกิจ
เสรี, 2520).
39
