Page 78 - b29255_fulltext
P. 78

นิภาธร   เป็น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแก้วกัลยาณี  ด้วยความดีความชอบที่รับราชการฉลองพระเดชพระคุณ

               ยาวนาน

                         ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้สถาปนาหม่อมเจ้า
               หญิงมนัศสวาสดิ์ สุขสวัสดิ์ พระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงอดิศรอุดมเดช  ขึ้นเป็นพระองค์เจ้ามนัศ

               สวาสดิ์  ด้วยเป็นพระพี่เลี้ยงอนุบาลพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวตั้งแต่ทรงพระเยาว์  จนกระทั่งเมื่อ
               อภิเษกสมรสแล้วก็ได้ตามเสด็จไปประทับอยู่ด้วย ช่วยสนองพระเดชพระคุณดูแลกิจการในวังด้วยความจงรักภักดี


               เครื่องอิสริยยศ

                       การเฉลิมพระยศเจ้านายทั้งฝ่ายหน้าฝ่ายในให้ด ารงพระอิสริยยศชั้นต่างๆ นั้น ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า

               ฯ พระราชทานเครื่องอิสริยยศเป็นเครื่องประกอบ หรือ ส าแดงฐานะ หรือเป็นบ าเหน็จความชอบพร้อมกัน  เครื่อง
               อิสริยยศเหล่านี้ ได้แก่ เครื่องราชูปโภคหมวดต่างๆ เช่น เครื่องราชศิราภรณ์ เครื่องสูง พระราชยาน เสื้อผ้าแพร
               พรรณและศักดินา


                       ภายหลังเมื่อทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ได้โปรดเกล้าฯ พระราชทานเครื่อง
               อิสริยยศและเครื่องราชอิสริยาภรณ์ประกอบไว้ด้วยกัน


               เครื่องอิสริยยศส าหรับเจ้านายฝ่ายใน

                       เจ้านายฝ่ายในได้รับพระราชทานเครื่องอิสริยยศตามฐานะและพระยศเมื่อประสูติ  ตามราชประเพณี และ

               เมื่อได้รับการเฉลิมพระยศ จะได้รับพระราชทานเครื่องอิสริยยศเพิ่มขึ้นตามชั้นพระยศ เช่น
                       สมัยอยุธยา

                       เครื่องอิสริยยศพระอัครมเหสี พระราชเทวี  ได้แก่ มงกุฎ อภิรุม ๓ ชั้น เกือกทอง  พระราชยานมีจ าลอง

                       เครื่องอิสริยยศพระอรรคชายา ได้แก่  มาลามวยหางหงส์  อภิรุม ๒ ชั้น เกือกก ามะหยี่ สักหลาด  เทวียาน
               มีมกรชู

                       สมัยรัตนโกสินทร์


                       การพระราชทานเครื่องอิสริยยศแก่เจ้านายฝ่ายในสมัยรัตนโกสินทร์  เมื่อทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เฉลิม
               พระยศใช้แบบแผนราชประเพณีครั้งกรุงเก่า และมีการปรับให้เหมาะสมกับยุคสมัย


               เครื่องอิสริยยศพระราชทานพระองค์เจ้าต่างกรมฝ่ายในสมัยรัชกาลที่๕
                       เครื่องอิสริยยศพระราชทานพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านภาพรประภาขึ้นเป็น กรมหลวงทิพยรัตนกิ
               ริฏกุลินี ได้แก่


                              -  พานหมากเสวยทองค า เครื่องลงยา
                              -  หีบหมากเสวยไม้แดงหุ้มทองค าลงยาตรามงกุฎ
                              -  ขันน้ าพานรองทองค าพร้อมจอก



                                                             77
   73   74   75   76   77   78   79   80   81   82   83