Page 80 - b29255_fulltext
P. 80
ภาคผนวก 2
ราชนารีที่มีบทบาทในการส่งเสริมสถานภาพสตรี
สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ทรงพระด าริให้เริ่มการศึกษาสตรี ยกระดับความรู้ความสามารถ
ของสตรีให้ก้าวควบคู่ไปกับบุรุษเพื่อจรรโลงชาติบ้านเมืองสู่ความเป็นอารยะ ทั้งยังทรงเป็นผู้น าที่กล้าหาญและ
เสียสละทั้งในยามบ้านเมืองปกติและยามคับขัน โดยเฉพาะเรื่องการรักษาพยาบาลประชาชนผู้เจ็บไข้ได้ป่วย อีกทั้ง
ยังทรงเป็นที่รักของสตรีและเป็นความหวังของพสกนิกรผู้ยากไร้
พระราชประวัติ สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ทรงพระราชสมภพในพระบรมมหาราชวัง เมื่อวัน
ศุกร์ที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2406 ปีกุน ประสูติ ณ พระต าหนักใหญ่ในพระบรมมหาราชวังแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ทรง
เป็นพระราชธิดาล าดับที่ 66 ในพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และทรงเป็น
พระธิดาพระองค์ที่ 4 ของเจ้าจอมมารดาเปี่ยม ต่อมาได้รับการสถาปนาพระอิสริยยศในรัชกาลที่ 6 เป็นสมเด็จพระ
ปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา เมื่อประสูติได้ครบเดือน สมเด็จพระบรมชนกนาถได้ทรงจัดให้มีพระราชพิธีสมโภชตาม
อย่างโบราณราชประเพณีผูกขวัญพระเจ้าลูกเธอ และพระราชทานพระนามตามดวงประสูติว่า พระเจ้าลูกเธอ
พระองค์เจ้าเสาวภาผ่องศรี
พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า
เจ้าอยู่หัวมีมากมายต่อชาติบ้านเมือง แม้ว่าพระองค์ท่านจะไม่ได้เล่าเรียนมากเท่ากับสตรีในปัจจุบัน แต่ทรงมีสาย
พระเนตรยาวไกลและใฝ่เรียนรู้เป็นอย่างยิ่ง ท าให้ได้รับความไว้วางพระราชหฤทัยปรึกษาข้อราชการจาก
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวอยู่เสมอ พระองค์โปรดงานศิลปกรรมและวรรณกรรม จนทรงพระราช
นิพนธ์โคลงฉันท์กาพย์กลอนได้อย่างไพเราะและถูกต้อง หลักฐานส าคัญคือ ลายพระหัตถ์ทรงเขียนโต้ตอบ
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในคราวเสด็จประพาสประเทศในทวีปยุโรป สมเด็จพระศรีพัชรินทราบ
รมราชินีนาถทรงมีพระราชด าริว่า อันความเจริญรุ่งเรืองของประเทศชาติจะบรรลุผลส าเร็จได้ย่อมขึ้นอยู่กับ
การศึกษาของประชาชนทั้งหญิงและชาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งสตรีไทยในสมัยนั้นยังมีสถานภาพล้าหลังกว่าบุรุษเป็น
อย่างมาก เพราะสตรีไทยยังไม่มีโอกาสที่จะได้รับสิทธิทางการศึกษาและขาดผู้อุดหนุนชักน า จึงทรงมีพระรราช
ประสงค์ที่จะเปิดโอกาสให้สตรีไทยได้รับความรู้อันน าไปสู่ความเป็นอารยหญิงเท่าเทียมกับสตรีในต่างประเทศ โดย
ทรงมั่นพระทัยว่า ผู้มีสติปัญญาย่อมจะช่วยเป็นก าลังจรรโลงประเทศชาติให้เจริญรุ่งเรืองต่อไปในอนาคต จึงทรง
สละพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์จ านวนหนึ่งเพื่อตั้งโรงเรียนสตรี ณ ตึกมุมถนนอัษฎางค์และจักรเพชรต่อกันที่ต าบล
ปากคลองตลาด เปิดสอนเป็นปฐมฤกษ์ เมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2447 พระราชทานนามว่า โรงเรียนราชินี โดย
ทรงมีพระราชด าริว่าให้นักเรียนสตรีได้มีความรู้ทางด้านการฝีมือและสามารถอ่านออกเขียนได้ ทั้งให้มีการอบรม
ศีลธรรมจรรยามารยาทตามแบบประเพณีนิยม ทั้งนี้ ทรงมอบให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมงกุฎราชกุมาร
รับพระราชภารกิจไปจัดท า ทรงจัดส่งครูสตรีออกไปศึกษาวิชาในด้านต่างๆ เพิ่มเติม เช่น การดนตรี การฝีมือและ
ภาษาอังกฤษ ณ ประเทศญี่ปุ่น ต่อมามีการขยายการศึกษาของกุลสตรีอีกหลายแห่งทั้งในกรุงเทพมหานครและ
79
