Page 130 - kpi22228

122

บทที่ 4

การตลาดการเมืองไทยในการเลือกตั้ง 24 มีนาคม 2562

นับจากการเลือกตั้งครั้งแรกที่มีการหาเสียง และมีพรรคการเมืองที่กฎหมายรับรองในปลายทศวรรษ
2490 ประเทศไทยผานการปกครองทั้งระบอบเผด็จการอํานาจนิยม ยุคประชาธิปไตยเบงบาน

ยุคประชาธิปไตยครึ่งใบ จนเขาสูยุคประชาธิปไตยเต็มใบในกรอบของรัฐธรรมนูญ 2540 ที่คาดหวังวา พรรค
การเมืองไทยควรจะมีบทบาทในการสรางเสถียรภาพทางการเมือง ตลอดจนการออกแบบกติกาทางการเมือง

ใหมีผูสมัครตองสังกัดพรรคการเมือง กอใหเกิดการเมืองแบบสองพรรคใหญ แตความถดถอยเสื่อมทราม

ทางการเมืองกลางทศวรรษ 2550 ทําใหเกิดรัฐประหาร 19 กันยายน 2549 และ 2557 ซึ่งทวนยอนไปสูยุค
การเมืองแบบหลายพรรค ภายใตกติกาที่เสมือนประชาธิปไตยครึ่งใบ (ดู บทที่ 7 ใน บัณฑิต จันทรโรจนกิจ

2563)

ในเงื่อนไขดังกลาวสะทอนมาในกรอบกติกาทางการเมืองที่ออกแบบไวในรัฐธรรมนูญ 2560 ซึ่งเปน
การเปดโอกาสใหมีการเลือกตั้งครั้งแรก ภายหลังจากความเสื่อมทรามทางการเมืองในรอบเกือบสองทศวรรษ

ถึงแมบรรยากาศการเลือกตั้งครั้งแรกภายใตรัฐธรรมนูญ 2560 จะอยูภายใตเงื่อนไขที่คอนขางจํากัด และมี

ความผันผวน ดังจะเห็นไดจากการยุบพรรคไทยรักษาชาติ ในวันที่ 7 มีนาคม 2562 เพียงไมกี่วัน
กอนการลงคะแนน การตั้งขอกลาวหาในทางการเมืองตอผูนําพรรคอนาคตใหม การแบงขั้วทางการเมือง

ระหวางฝายที่สนับสนุน พลเอก ประยุทธ จันทรโอชา หัวหนาคณะรัฐประหารและฝายตอตาน ภายใต

ขอวิจารณวาสืบทอดอํานาจ และกลยุทธการแตกแบงคพัน หรือแตกพรรคใหญเปนพรรคยอย เชน มีการ
ตั้งขอสังเกตวาพรรคเพื่อไทยแตกพรรคไทยรักษาชาติเปนพรรคลูก เพื่อเลี่ยงเพดานจํานวน ส.ส. สูงสุด

แตถูกยุบพรรคในเวลาตอมา ทําใหเกิดความเปลี่ยนแปลงตอดุลยภาพทางอํานาจและฐานเสียงอยางมีนัยสําคัญ

(บัณฑิต จันทรโรจนกิจ 2563, 276-285)
ถึงแมวาจะมีความพลิกผันอยางมาก แตพรรคการเมืองจํานวนหนึ่งสามารถยึดกุมพื้นที่ทางการเมือง

ไดอยางนาสนใจ เชน พรรคพลังประชารัฐ พรรคเพื่อไทย และพรรคอนาคตใหม ซึ่งทั้งสามพรรคการเมือง

ที่สามารถสรางความแตกตางในการหาเสียงเลือกตั้งเหลานี้ ประสบความสําเร็จในการสื่อสารทางการเมือง
จนมีแนวทางในการหาเสียงเลือกตั้งที่มีเอกลักษณ ผลก็คือ พรรคการเมืองหลายพรรคการเมืองสามารถ

เอาชนะการเลือกตั้งไดคะแนนเสียงและจํานวนสมาชิกสภาผูแทนราษฎรจํานวนมากในสภาผูแทนราษฎร

ผูวิจัยไดทําการสัมภาษณเจาะลึกผูที่เกี่ยวของ เชน ผูบริหารพรรคการเมือง สมาชิกสภาผูแทนราษฎร
จากพรรคตาง ๆ เพื่อรวบรวมแบบแผนการหาเสียงและการวางกลยุทธเพื่อทําความเขาใจแนวทางการตลาด

การเมืองของพรรคตาง ๆ ทั้งนี้ ผูใหสัมภาษณไมตองการเปดเผยตัวตน ดังนั้นในรายงานวิจัยฉบับนี้

จะไมบงชี้อัตลักษณของผูใหขอมูลจากการสัมภาษณ
จากที่ไดศึกษารูปแบบหลักของการตลาดการเมือง พบวาพรรคการเมืองนําเสนอตัวเองใน 3 รูปแบบ

ไดแก พรรคการเมืองที่เนนผลิตภัณฑ พรรคการเมืองที่เนนการขาย และพรรคการเมืองที่เนนตลาด ซี่งมี