Page 29 - kpi21365

2. แนวคิดการจัดการภาครัฐแนวใหม่

การบริหารงานภาครัฐแนวใหม่ (New Public Management) เป็นแนวคิดที่ให้ความส าคัญกับการ
ปรับเปลี่ยนการบริหารจัดการภาครัฐ โดยน าหลักการเพิ่มประสิทธิภาพในการปฏิบัติราชการ แนวคิดนี้เป็น การ
น าวิธีการบริหารงานของภาคเอกชนมาปรับใช้กับการบริหารงานภาครัฐ เช่น การบริหารงานแบบมุ่งเน้น
ผลสัมฤทธิ์ การค านึงถึงหลักความคุ้มค่า การจัดการโครงสร้างที่กะทัดรัด การเปิดโอกาสให้เอกชนเข้ามาแข่งขัน

การให้บริการสาธารณะ การให้ความส าคัญต่อจรรยาบรรณวิชาชีพ คุณธรรมและจริยธรรม ตลอดจนการมุ่งเน้น
การให้บริการแก่ประชาชนโดยค านึงถึงคุณภาพ (สถาบันพระปกเกล้า, 2563)
แนวคิดการบริหารจัดการภาครัฐแนวใหม่เกิดมาจากกระแสแนวคิด 2 กระแส คือ แนวคิด

1
เศรษฐศาสตร์สถาบันใหม่ (New Institutional Economics) และแนวคิดการจัดการนิยม(Managerialism)
2
แนวคิดเศรษฐศาสตร์สถาบันใหม่ ประกอบด้วยแนวคิดทฤษฎีทางเลือกสาธารณะ ทฤษฎีผู้ว่าจ้าง-ตัวแทน
4
(Principal-Agent Theory) และทฤษฎีต้นทุนธุรกรรม (Transaction Theory) ซึ่งมองการเมือง
3
5
เปรียบเสมือนปรากฎการณ์ทางการตลาด ส่วนแนวคิดการจัดการนิยม (Managerialism) เป็นการน าเอา
วิธีการหรือเทคนิคต่าง ๆ ของภาคธุรกิจเอกชนมาใช้ในการบริหาร
Hood (1991) ได้อธิบายถึงแนวคิดและลักษณะส าคัญของการจัดการภาครัฐแนวใหม่ไว้ว่า แนวคิดการ
จัดการภาครัฐแนวใหมมีองค์ประกอบ 6 ประการ กล่าวคือ 1. เป็นกระบวนการบริหารที่เน้นการบริหารงานใน
แบบมืออาชีพ ท าให้ผู้บริหารมีอิสระและความคล่องตัวในการบริหารงาน 2. เป็นกระบวนการบริหารที่มีการ

ก าหนดวัตถุประสงค์และตัวชี้วัดผลการด าเนินงานอย่างชัดเจน เป็นรูปธรรม 3. เป็นกระบวนการบริหารที่
พยายามปรับปรุงโครงสร้างองค์การ เพื่อท าให้หน่วยงานมีขนาดเล็กลง และเกิดความ เหมาะสมต่อการ

1 เศรษฐศาสตร์สถาบันใหม่มีลักษณะเป็นสหสาขาวิชา ให้ความส าคัญกับการวิเคราะห์ แบบปัจเจกบุคคลนิยม (Individualism) เพื่อ
อธิบายวัตถุประสงค์ การวางแผน และการปฏิบัติของปัจเจกบุคคล โดยมุ่งหวังว่าจะสามารถน าไปสู่ความเข้าใจสถาบันการเมือง เศรษฐกิจ และ
สังคม ซึ่งมักเกี่ยวข้องเชื่อมโยงกับการด าเนินชีวิตประจ าวัน
2 แนวคิดนี้อธิบายปรากฏการณ์ทางสังคมจากการศึกษาพฤติกรรมของปัจเจกชน และเชื่อว่า คนแต่ละคนมีเป้าหมายเป็นของตนเอง
และมักกระท าเฉพาะในสิ่งที่ตนเองชอบ เป็นการที่บุคคลได้ท าตามเป้าหมายที่ตนเองวางไว้ ซึ่งขึ้นอยู่กับความรู้ ความเข้าใจ สถานการณ์ บริบท
ที่แต่ละคนต้องเผชิญ
3 เป็นการมองพฤติกรรมมนุษย์ในทิศทางเดียวกันกับทฤษฎีทางเลือกสาธารณะ โดยเชื่อว่า มนุษย์ทุกคนเป็นผู้มีเหตุผลและแสวงหา
ประโยชน์สูงสุดให้แก่ตนเองเป็นหลัก
4 ทฤษฎีต้นทุนธุรกรรมมองไปในทิศทางเดียวกันกับทฤษฎีตัวการ-ตัวแทน โดยมุ่งไปที่พฤติกรรมการแสวงหาโอกาสของฝ่ายตัวแทน
แต่ทฤษฎีต้นทุนธุรกรรมเน้นที่การจัดโครงสร้างหน่วยงานให้เหมาะสมกับประเภทของต้นทุนธุรกรรมที่เป็นอยู่ และมองว่าขอบเขตขององค์การ
ขึ้นอยู่กับต้นทุนธุรกรรม หรือค่าใช้จ่ายในการด าเนินธุรกิจ ไม่ได้มองเฉพาะเทคโนโลยีการผลิตเพียงอย่างเดียว
5 เป็นแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับการปฏิรูปการบริหาร ภาครัฐโดยน าเอาวิธีการหรือเทคนิคต่าง ๆ ของภาคธุรกิจเอกชนมาใช้หรือเป็น
การบริหารงานที่เลียนแบบภาคธุรกิจเอกชน ทฤษฎีการจัดการนิยมมีรากฐานแนวความคิดที่เชื่อมโยงกับการจัดการเชิงวิทยาศาสตร์ ในยุค
ดั้งเดิม ตั้งแต่แนวคิดของ Taylor ซึ่งเชื่อว่า หลักการจัดการมีความเป็นสากล ใช้ได้ทุกที่ไม่ว่าจะเป็นการบริหารงานภาครัฐหรือภาคธุรกิจ แต่การ
จัดการยุคดั้งเดิมให้ความส าคัญต่อปัจจัยน าเข้า การยึดถือกฎ ระเบียบ ข้อบังคับ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพ ความถูกต้อง และความเป็นธรรม
ขณะที่ทฤษฎีการจัดการนิยมเน้นวัตถุประสงค์ และผลสัมฤทธิ์ ในการด าเนินงาน ทั้งในส่วนของผลผลิต ผลลัพธ์และการพัฒนาคุณภาพ ในการ
ให้บริการในภาครัฐ เพื่อสร้างความพึงพอใจให้แก่ประชาชนในฐานะผู้รับบริการ

โครงการวิจัยการติดตามการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติสู่การปฏิบัติ :
10
ยุทธศาสตร์ชาติด้านการปรับสมดุลและการพัฒนาระบบบริหารจัดการภาครัฐ