Page 94 - kpi21298
P. 94
ตรวจสอบ ร่วมรับผล ตลอดจนการควบคุมโดยตรงจากประชาชน โดยการมีส่วนร่วมของประชาชนเป็น
กระบวนการซึ่งประชาชน หรือผู้มีส่วนได้เสีย ได้มีโอกาสแสดงทัศนะ และเข้าร่วมในกิจกรรมต่างๆ ที่มีผลต่อ
ชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน รวมทั้งมีการนําความคิดเห็นดังกล่าวไปประกอบการพิจารณากําหนด
นโยบาย และการตัดสินใจของรัฐ
ดังนั้นการมีส่วนร่วมของประชาชนเป็นการสื่อสารสองทางทั้งอย่างเป็นทางการและไม่เป็น
ทางการ การมีส่วนร่วมของประชาชนเป็นการเพิ่มคุณภาพของการตัดสินใจ การลดค่าใช้จ่ายและการสูญเสีย
เวลา เป็นการสร้างฉันทามติและทําให้ง่ายต่อการนําไปปฏิบัติ ช่วยให้เกิดความน่าเชื่อถือ ความชอบธรรม
ช่วยให้ทราบความห่วงกังวลของประชาชน รวมทั้งเป็นการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ของสาธารณชน
จากตารางที่ 2.2 ซึ่งแสดงองค์ประกอบของหลักธรรมาภิบาลที่กล่าวมาแล้วก่อนหน้านี้ ต่อมา
คณะผู้วิจัยได้สำรวจองค์ประกอบจากหน่วยงานในประเทศและต่างประเทศ ตลอดจนแนวคิดของ
นักวิชาการโดยพบว่า หลักธรรมาภิบาลประกอบองค์ประกอบสูงสุดถึง 18 องค์ประกอบ ได้แก่ หลักนิติ
ธรรม หลักคุณธรรม หลักความโปร่งใส หลักการมีส่วนร่วม หลักความรับผิดชอบ หลักความคุ้มค่า หลัก
ประสิทธิผล หลักการตอบสนอง หลักเสมอภาค หลักการกระจายอำนาจ หลักฉันทามติ หลักประสิทธิภาพ
และประสิทธิผล หลักวิสัยทัศน์เชิงยุทธศาสตร์ หลักกลไกการเมืองที่ชอบธรรม หลักพัฒนาทรัพยากรมนุษย์
หลักองค์การแห่งการเรียนรู้ หลักการบริหารจัดการ หลักเทคโนโลยีและการสื่อสาร โดยพบอีกว่า การ
กำหนดองค์ประกอบของหลักธรรมาภิบาลตามระเบียบที่เกี่ยวข้อง และตามหน่วยงานต่าง ๆ นั้น ได้ให้นิยาม
องค์ประกอบแต่ละองค์ประกอบไว้ โดยบางหน่วยงานหรือนักวิชาการบางท่านก็มิได้ขยายความไว้ เพื่อ
ชี้ให้เห็นองค์ประกอบของหลักธรรมาภิบาลในแต่ละองค์ประกอบได้ชัดเจนยิ่งขึ้น คณะผู้วิจัยได้นิยาม
เหล่านั้นมาแยกแยะว่าองค์ประกอบแต่ละด้านนั้นประกอบด้วยประเด็นหลักอะไรบ้าง ทำให้ได้องค์ประกอบ
ย่อยในแต่ละองค์ประกอบของหลักธรรมาภิบาล ดังแสดงในแผนภูมิที่ 2.1 – 2.18
กฎหมายระเบียบ ข้อบังคับทันสมัย
หลักนิติธรรม กฎหมาย ระเบียบ เป็นธรรมไม่เลือกปฎิบัติ
กฎหมาย ระเบียบคํานึกถึงสิทธิเสรีภาพของประชาชน
และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
แผนภูมิที่ 2.1 หลักนิติธรร
โครงการวิจัยพัฒนาฐานข้อมูลองค์ความรู้ด้านธรรมาภิบาล (Phase 2) 58
