Page 234 - kpi20858
P. 234
191
ทั้งใบเสร็จรับเงินก็ควรให้มีพระบรมรูปด้วยจะดี, เหรียญก็ดีแผ่นพระบรมรูปก็ดีควรจ าหน่าย
360
เปนชั้นสูงชั้นต ่าตามเกณฑ์ผู้ออกเรี่ยรายเงินมากน้อย...
ในเรื่องนี้ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาด ารงราชานุภาพ ทรงเสนอต่อที่ประชุมว่า
ควรท าเป็นเสมา ในขณะที่ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ทรงเห็น
ว่าไม่ควรท าเป็นเครื่องประดับที่สามารถน ามาห้อยแขวนได้ อย่างไรก็ตามประชุมได้ลงมติว่าควร
จะท าเหรียญส าหรับแจกแก่ผู้บริจาค แต่ท าขนาดให้แตกต่างกับเหรียญที่ระลึกซึ่งจะพระราชทาน
แก่ข้าราชการ ดังนั้นจึงมีเหรียญซึ่งสร้างขึ้นเนื่องในงานฉลองพระนครครบรอบ 150 ปี 3 ชนิด คือ
๑. เหรียญบรอนซ์มีขนาดเท่าเหรียญดอลลาร์ (Dollar) ส าหรับแจกแก่ผู้บริจาคไม่ต ่า
กว่า ๕๐๐ บาท
๒. เหรียญเงิน และกาไหล่ทอง ขนาดเท่าเหรียญบาท (ในรัชกาลที่ ๗) มีหูติดริบบิ้น
ส าหรับติดอกเป็นเหรียญส าหรับพระราชทานแก่ข้าราชการ เป็นเหรียญที่ระลึกใน
พระราชพิธีฉลองพระนครเท่านั้น
๓. เหรียญบรอนซ์ ขนาดเท่าเหรียญ ๕๐ สตางค์ (ในรัชกาลที่ ๗) ส าหรับแจกแก่ผู้
361
บริจาคเงินไม่ต ่ากว่า ๑๐ บาท
เหรียญที่รัฐบาลจัดท าขึ้นนั้น ประกอบด้วยเหรียญ 2 ประเภท คือ เหรียญราชอิสริยาภรณ์
ส าหรับพระราชทานเป็นที่ระลึก การเฉลิมฉลองพระนครครบ 150 ปี เพื่อพระราชทานแก่ข้าราชการ
เป็นที่ระลึกในพระราชพิธีฉลองพระนคร ซึ่งสร้างด้วยวัสดุเงินและกาไหล่ทอง มีห่วงร้อยแพรแถบ
สามารถติดบนเครื่องแต่งกาย กับเหรียญที่ระลึกส าหรับผู้มีจิตศรัทธาบริจาคเงินเพื่อสร้างปฐมบรม
ราชานุสรณ์ โดยเหรียญดังกล่าวจะแบ่งออกเป็นชั้น ตามจ านวนเงินที่บริจาค ซึ่งสร้างด้วยวัสดุ
ทองแดง เหรียญประเภทนี้ไม่มีห่วงร้อยแพรแถบ จึงไม่สามารถใช้ติดเป็นเครื่องประดับได้ ดังที่
สถาบันพระปกเกล้าได้อธิบายถึงลักษณะของเหรียญที่ระลึกเพื่อเป็นของสมนาคุณส าหรับผู้บริจาค
เงิน ความว่า
เป็นเหรียญกลม เส้นผ่าศูนย์กลาง 2.9 เซนติเมตร และ 2.4 เซนติเมตร ไม่มีห่วงคล้อง
เหรียญบรอนซ์ทั้งสองขนาดนี้ ด้านหน้าแสดงพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวสอง
รัชกาลเหลื่อมกัน คือ รัชกาลปฐม (รัชกาลที่ 1 และ รัชกาลที่ 7) ซ้อนกัน พระบรมรูปรัชกาลที่ 1
อยู่เยื้องด้านในไม่ทรงฉลองพระองค์ รัชกาลที่ 7 ทรงเครื่องแบบจอมพลแบบสนามอยู่ด้านนอก
360 “การสร้างปฐมบรมราชานุสรณ์,” เอกสารจดหมายเหตุลายลักษณ์, กระทรวงการต่างประเทศ, กต.1/20, หอ
จดหมายเหตุแห่งชาติ.
361 กรมศิลปากร, พระราชพิธีฉลองพระนครครบ 150, 111.
