Page 6 - kpi20680
P. 6
(5)
ด าเนินการต่อ เพราะตัวแทนของประชาชนเหล่านั้นไม่มีฐานอ านาจตามกฎหมายที่ยังขาดมาตรการ
ในการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการใช้ประโยชน์ทรัพยากรอย่างอื่นที่เหมาะสม
ผลการศึกษา การมีส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์และจัดการทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อมที่ผ่านมา พบว่าประชาชนมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อมอยู่ในระดับต ่า ทัศนคติทางสังคม ค่านิยม วัฒนธรรมองค์กรรัฐต่อการมีส่วนร่วมยังมี
ความรู้ความเข้าใจที่แตกต่างกัน เพื่อเป็นการปฏิรูปกลไกและการมีส่วนร่วมในการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ควรก าหนดให้มีการปฏิรูปทางความคิด โดยจัดให้มีสถาบัน
พัฒนากลไกการมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยมีสถานะเป็น
องค์กรร่วมมือระหว่างหลายภาคส่วน (Hybrid Organization) เพื่อเป็นการประสานจุดแข็งในการ
ขับเคลื่อนการปฏิรูปเชิงปฏิบัติ ในการท าหน้าที่ในการขับเคลื่อนการปฏิรูปความคิด การจัดการด้าน
ความรู้ ในการน ากระบวนการการมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
อย่างลึกซึ้งและมีความหมายที่แท้จริง ประกอบกับอุปสรรคจากวัฒนธรรม อ านาจและผลประโยชน์
ที่ขัดขวางการมีส่วนร่วมที่แท้จริง ปัญหาเหล่านี้เป็นปัญหาที่เกี่ยวข้องกับรากทางความคิดและ
แนวทางปฏิบัติเป็นส าคัญ
โดยบทบาทของสถาบันพัฒนากลไกการมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อมจะท าหน้าที่ในการให้การอบรมและการศึกษาแก่ผู้ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมพร้อมกับพัฒนาบุคลากรในการน ากระบวนการการมีส่วนร่วม
รวมถึงการจัดกระบวนการปลูกจิตส านึกและจริยธรรมด้านสิ่งแวดล้อม การให้องค์กรปกครองส่วน
ท้องถิ่นได้มีบทบาทหลักในการออกข้อบัญญัติท้องถิ่นที่เกี่ยวข้องกับการทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อมในชุมชนในลักษณะการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน
กลไกความร่วมมือระหว่างภาครัฐกับประชาชนและชุมชน จ าเป็นต้องมีการรองรับสิทธิ
ทางกฎหมายให้กับชุมชน แต่ที่ผ่านมาแม้ว่าจะมีการกล่าวถึงสิทธิทางกฎหมายในระดับรัฐธรรมนูญ
หากแต่ยังขาดการระบุสิทธิทางกฎหมายโดยเฉพาะในระดับของพระราชบัญญัติลงมา ดังนั้นจึง
จ าเป็นต้องมีการปฏิรูปด้านกฎหมายเพื่อรองรับสิทธิของประชาชนในการมีส่วนร่วมในการจัดการ
ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมอย่างมีความหมายที่แท้จริงในด้านทรัพยากรป่าไม้
แต่อย่างไรก็ตามเมื่อมีการก าหนดหน้าที่ของรัฐไว้แล้ว รัฐจะต้องด าเนินการตามหน้าที่
ของรัฐ พร้อมทั้งเห็นว่าหน้าที่ของรัฐจะเป็นอุปสรรคต่อการบริหารราชการแผ่นดินหรือไม่นั้น
ขึ้นอยู่กับทัศนคติของรัฐ แต่กลไกที่รัฐสร้างขึ้นในแต่ละภารกิจคือกลไกให้ประชาชน และชุมชน
เข้ามามีบทบาทในภารกิจของรัฐให้มากที่สุดก็จะเป็นการป้องกันการโต้แย้งตามสิทธิของประชาชน
