Page 54 - kpi20366

1. การเข้าถึง (Access) เป็นแนวคิดหลักที่นักวิชาการ/หน่วยงานสื่อทั้งในและต่างประเทศ เช่น

Renee Hobbs ( 2011) , Center for Media Literacy ( 2008) , European Commission ( 2007) ,

Livingstone และ Bober&Helper (2005), พนม คลี่ฉายา (2559) และวรัชญ์ ครุจิต (2555) ใช้เป็นกรอบ

แนวคิดในการวัดการรู้เท่าทันสื่อ โดยความสามารถในการเข้าถึงเป็นขั้นตอนเริ่มต้นของการรู้เท่าทันสื่อ
เพื่อค้นคว้าข้อมูลข่าวสารที่ต้องการและเพื่อให้ได้เนื้อหาตรงตามวัตถุประสงค์การใช้งาน การเข้าถึงจึง

เป็นกรอบแนวคิดการรู้เท่าทันสื่อที่นักวิชาการ/หน่วยงานสื่อมีการน าไปใช้อย่างแพร่หลาย เพราะถือเป็น

จุดเริ่มต้นของการเข้าไปมีส่วนร่วมในการใช้สื่อสังคมออนไลน์

2. การวิเคราะห์และประเมิน (Analyze and Evaluate) เป็นทักษะอีกหนึ่งด้านที่นักวิชาการ/

หน่วยงานสื่อน ามาใช้ในการก าหนดกรอบแนวคิดการรู้เท่าทันสื่อ 4 กรอบจาก 6 กรอบแนวคิด ซึ่ง

นักวิชาการ/หน่วยงานสื่อที่น ากรอบแนวคิดการวิเคราะห์และประเมินมาใช้ในการวัดการรู้เท่าทันสื่อ

ประกอบด้วย Renee Hobbs , Center for Media Literacy , พนม คลี่ฉายาและวรัชญ์ ครุจิต การ

วิเคราะห์และประเมินคือความสามารถในการตีความเนื้อหาสารเพื่อพิจารณาวัตถุประสงค์ของผู้ผลิต การ

แยกแยะความถูกต้อง คุณภาพและความน่าเชื่อถือของข้อมูล การพิจารณาวิธีและรูปแบบการน าเสนอ

กลุ่มเป้าหมาย การใช้แนวคิดเชิงวิพากษ์ ตลอดจนสาระและแง่มุมต่างๆของสื่อ การสังเคราะห์กรอบ
แนวคิดในด้านนี้ผู้วิจัยน าทักษะการวิเคราะห์ และทักษะการประเมินมาผนวกกันเนื่องจากเห็นว่าการ

รู้เท่าทันสื่อเพื่อการเป็นพลเมืองในสังคมประชาธิปไตยเยาวชนต้องสามารถวิเคราะห์และประเมิน

ความหมายที่ซับซ้อนของเนื้อหาได้อย่างถูกต้องและครบถ้วน ทั้งนี้แม้ว่านักวิชาการ/หน่วยงานสื่อ ได้แก่

European Commissions, Livingstone และ Bober& Helper จะใช้ “ทักษะความเข้าใจ” มาเป็นกรอบ

แนวคิดแทน “ทักษะการวิเคราะห์และประเมิน” อย่างไรก็ตามทักษะความเข้าใจยังคงสอดแทรกการ

ตีความเนื้อหา รวมถึงการประเมินสาระและแง่มุมต่างๆของสื่อ ประเมินคุณภาพ ความถูกต้อง และความ

น่าเชื่อถือของข้อมูล และการใช้แนวคิดเชิงวิพากษ์ ซึ่งมีความเชื่อมโยงและเป็นส่วนหนึ่งของทักษะการ

วิเคราะห์และประเมินเช่นเดียวกัน

3. การผลิตสาร (Create) จากการสังเคราะห์กรอบแนวคิดโดยใช้แนวคิดทฤษฎีการรู้เท่าทันสื่อ

ของนักวิชาการ/หน่วยงานสื่อจ านวน 6 กรอบ พบว่าทั้ง 6 กรอบมีจุดร่วมที่เหมือนกัน คือ เห็นว่าการ
ผลิตสาร (Create) เป็นทักษะที่ส าคัญในการรู้เท่าทันสื่อ เนื่องจากทักษะการผลิตเป็นทักษะพื้นฐานที่ทุก

คนสามารถท าได้โดยเฉพาะในบริบทที่เทคโนโลยีและสื่อสังคมออนไลน์เปิดโอกาสให้ประชาชนทุกคน

สามารถเป็นผู้ผลิตสื่อ ท าให้การถ่ายทอดความคิดและการเลือกใช้กลวิธีในการสร้างสรรค์เนื้อหามี

ผลกระทบต่อการรู้เท่าทันสื่อ และการเป็นพลเมืองในสังคมประชาธิปไตยของประชาชน Renee Hobbs

กล่าวว่า ทักษะการผลิตสื่อช่วยให้บุคคลถ่ายทอดความคิดของตนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถได้

ประโยชน์จากเทคโนโลยีที่มีอยู่หลากหลายในการผลิต ขณะที่ Livingstone และ Bober&Helper กล่าวว่า

53