Page 31 - kpi20350
P. 31
30
2.3 แนวคิดเรื่องการสร้างความปรองดอง
Hayner (2011) ได้กล่าวถึงประเทศต่าง ๆในการจัดการและก้าวข้ามความโหดร้าย และการสูญเสีย
ที่เกิดขึ้น เพื่อมุ่งหน้าสู่อนาคตที่ดี บางแนวคิดเสนอว่าให้ขุดหลุมฝังอดีต ลืมอดีตที่น่ากลัวเพื่อไม่ให้เกิดความ
ทรงจ าที่เจ็บปวดต่ออดีตอันปวดร้าว แต่การท าเช่นนั้นไม่สามารถท าให้เกิดความปรองดองได้ โดยได้ยกตัวอย่าง
กรณีรวันดา มีผู้สูญเสียหลายแสนคน แม้ว่าผู้สูญเสียจะเกิดความเจ็บปวดที่ต้องจดจ าอดีต แต่เป็นสิ่งส าคัญ
เพื่อให้ได้มาซึ่งหลักนิติธรรม หรือความยุติธรรม มิใช่การละเลยต่ออดีตอันขมขื่น Hayner ได้ยกตัวอย่าง กรณี
แอฟริกาใต้ การให้อภัยท าได้ถ้าพูดความจริง ถ้าไม่พูดความจริงจะไม่สามารถให้อภัยได้ แม้กระนั้นก็มีฝ่ายที่
ถกเถียงว่าความจริงน ามาสู่ความสมานฉันท์จริงหรือไม่? อย่างไรก็ตาม ความจริงเป็นองค์ประกอบที่ส าคัญมาก
ของการสร้างความปรองดองให้เกิดขึ้น
Rosoux (2009) กล่าวว่าวิธีการ (Approach) ในการสร้างความสมานฉันท์ สามารถจ าแนกแนวทาง
ได้เป็น 2 แนวทางคือ เน้นโครงสร้าง (Structures and Institution) และการสร้างความสัมพันธ์
(Relationships)
1.วิธีการเน้นโครงสร้างและสถาบัน ด้วยการสร้างหรือจัดตั้งสถาบันขึ้นมาเพื่อลดมุมมองด้านลบต่อกัน
ซึ่งกลไกดังกล่าวจะท าให้คู่กรณีไม่ว่าจะในประเทศเดียวกันหรือระหว่างประเทศ ได้มีช่องทางที่เป็นทางการใน
การสื่อสารระหว่างกัน
2.วิธีเน้นการสร้างความสัมพันธ์ แม้ว่าจะสร้างกลไกขึ้นมาภายหลังจากความขัดแย้ง แต่การสร้าง
ความสัมพันธ์อาจยังไม่เกิดขึ้นระหว่างผู้ที่เกี่ยวข้อง และยังไม่เพียงพอส าหรับการจัดการความขัดแย้งที่เรื้อรัง
ซึ่งต้องเกิดจากการเปลี่ยนแปลงความเชื่อ ทัศนคติ อารมณ์ร่วมกันระหว่างผู้คนในสังคม ซึ่งจะน าไปสู่การให้
อภัย (Forgiveness) ในอนาคต กรณีอียิปต์กับอิสราเอลเป็นตัวอย่างที่ดีในเรื่องนี้ ประธานาธิบดีอียิปต์เน้นย้ า
เรื่องการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างคู่กรณี โดยเปรียบเทียบว่า ควรจะต้องพังทลายก าแพงที่ขวางกั้นระหว่าง
อียิปต์กับอิสราเอล โดยร่วมมือกันเพื่อแก้ไขอุปสรรคดังกล่าว
ค าว่า “ปรองดอง” สมานฉันท์มีการใช้กันอย่างแพร่หลายมากขึ้น ค าที่ใช้กันบ่อยครั้งและใช้สลับกัน
ไปมา รวมถึง สามัคคี สมัครสมาน สงบ อยู่เย็นเป็นสุข อย่างไรก็ตาม ค าว่าปรองดองในงานชิ้นนี้มาจาก
ภาษาอังกฤษว่า Reconciliation ซึ่งเป็นแนวคิดในการสร้างความปรองดองที่เน้นถึงกระบวนการสร้างความ
ปรองดองภายหลังที่เกิดความรุนแรงขึ้นแล้ว ” เมื่อเกิดความสูญเสีย เกิดความแตกแยก เกิดความรุนแรงขึ้น
แล้วจะมีวิธีการจัดการอย่างไร ความปรองดองเป็นได้ทั้งเป้าหมาย (goal) และกระบวนการ (process)
เป้าหมายจะเกี่ยวข้องกับอนาคตที่พึงประสงค์ เป็นสิ่งที่คนในสังคมอยากให้เกิดขึ้น ส าหรับกระบวนการ จะ
เกี่ยวข้องกับภายหลังจากความรุนแรงเกิดขึ้นแล้ว ใช้วิธีการ เครื่องมือในการจัดการกับปัญหาที่ผ่านมา ด้วยการ
ค้นหาความจริง สร้างความยุติธรรม การให้อภัยและการเยียวยา ซึ่งมีความแตกต่างจากการให้อภัยในมิติของ
พุทธศาสนาที่เน้นการให้อภัยด้วยจิตใจที่มีเมตตาแม้ว่าผู้กระท าผิดจะส านึก เยียวยา ชดใช้หรือไม่ก็ตาม
