Page 61 - kpi19164
P. 61
ส ำคัญ 2 ประกำร คือ 1) ปัญหำควำมยำกจนของประชำชนในท้องที่ เมืองพิษณุโลกมีประชำกรไม่
หนำแน่นมำกและส่วนใหญ่มีฐำนะยำกจน เพิ่งอพยพมำจำกทำงใต้และเข้ำมำบุกเบิกจับจองที่ดินเพื่อ
ท ำประโยชน์ แต่ประชำชนเหล่ำนี้ไม่มีทุนรอนเพียงพอ ต้องกู้ยืมเพื่อใช้จ่ำยในกำรหักร้ำงถำงพงและ
ลงทุนท ำกำรเพำะปลูก โดยเสียดอกเบี้ยในอัตรำสูงแต่ได้ผลก ำไรไม่คุ้มทุน ท ำให้เป็นหนี้สินไม่
สำมำรถสร้ำงฐำนะได้ และเป็นเหตุให้ผู้อพยพเกิดควำมท้อแท้ ดังนั้นกำรเลือกตั้งสหกรณ์ที่นี่ก็เพื่อ
37
ส่งเสริมและช่วยเหลือให้ประชำชนได้ตั้งหลักแหล่งและท ำกำรเพำะปลูกสร้ำงฐำนะได้ 2) ควำม
เข้ำใจและกำรสนับสนุนจำกเจ้ำหน้ำที่ท้องที่ที่เกี่ยวข้อง พระประกำศสหกรณ์ได้เขียนไว้ใน
ประสบกำรณ์เกี่ยวกับกำรจัดตั้งสหกรณ์ในหนังสือ 50 ปีของกำรจัดตั้งสหกรณ์ “กำรริเริ่มจัดตั้ง
สหกรณ์หำทุนในจังหวัดพิษณุโลกเป็นแห่งแรกนั้น พระยำสุรบดินทร์สุรินทร์ฤำไชย (พร จำรุจินดำ)
สมุหเทศำภิบำลมณฑลจังหวัดพิษณุโลก เป็นผู้สนใจในงำนสหกรณ์ ได้ร้องขอให้จัดตั้งเป็นตัวอย่ำงที่
จังหวัดพิษณุโลกก่อน จำกเหตุกำรณ์ดังกล่ำวในปี พ.ศ. 2459 เมื่อรัฐบำลได้แต่งตั้งอธิบดีกรมพำณิชย์
และสถิติพยำกรณ์เป็นนำยทะเบียนสหกรณ์ เพื่อให้มีอ ำนำจด ำเนินกำรจัดตั้งและรับจดทะเบียน
สหกรณ์ จึงตกลงว่ำ จะจัดตั้งสหกรณ์เพื่อช่วยเหลือเกษตรกรบำงต ำบลในท้องที่จังหวัดพิษณุโลก
38
เป็นกำรทดลองแห่งแรกในประเทศไทย คือ สหกรณ์วัดจันทน์ไม่จ ำกัดสินใช้ มีผู้เข้ำเป็นสมำชิกของ
40
39
สหกรณ์ในปีแรก 16 คน ซึ่งมีรำยชื่อดังต่อไปนี้
1. ก ำนันชุ่ม ใจสุกใส 11. นำยวิง มีพยุง
2. นำยกริบ ดีรักษำ 12. นำยแป๊ะ มีพยุง
3. นำยชิต นำดอภิ 13. นำยบุญ เกษน้อย
4. นำงบุญ เกษน้อย 14. นำยหลี เยน่ำ
5. นำยบุญ ดีรักษำ 15. นำยพรำม ไม่ระบุนำมสกุล
6. นำยขอม ปำนภู่ 16. นำยแต้ม จั่นตอง
7. นำยสำน สำนุ่ม
8. นำยลัง มีพยุง
9. นำยกร่ำง ทับผึ้ง
10. นำยยอด สำนุ่ม
37 เฌอมำลย์ รำชภัณฑำรักษ์, พัฒนาการเกษตรกับการเปลี่ยนแปลงสังคมไทย พ.ศ.2435-2475 (กรุงเทพฯ: โครงกำรต ำรำ
สังคมศำสตร์และมนุษยศำสตร์, ม.ป.ป.), หน้ำ 22.
38 ส ำนักงำนสหกรณ์จังหวัดพิษณุโลก (2549), สหกรณ์ของพ่อ (พิษณุโลก: ส ำนักงำนสหกรณ์จังหวัดพิษณุโลก), น.24.
39 เอกสำรประวัติควำมเป็นมำของสหกรณ์วัดจันทร์ไม่จ ำกัดสินใช้, น. 6 (เอกสำรอัดส ำเนำ)
40 ข้อมูลจำกห้องจัดแสดงประวัติสหกรณ์วัดจันทน์, เมื่อวันที่ 19 มีนำคม 2561.
52
