Page 66 - kpi19164

วัตถุประสงค์ส ำคัญ 3 ประกำร คือ (1) เพื่อให้สหกรณ์เป็นเครื่องมือป้องกันไม่ให้ที่ดินตกอยู่ในมือของ
49
“คนมั่งมี (capitalist)” ที่มิได้ท ำนำ ชำวนำส่วนใหญ่ควรมีที่ดินเป็นของตัวเอง ซึ่งจำกกำรส ำรวจ
ของคำร์ล ซี ซิมเมอร์แมน เกี่ยวกับเศรษฐกิจชนบทสยำมช่วงปี พ.ศ. 2473-2474 พบว่ำ ในสมัย

รัชกำลที่ 7 มีปัญหำคนมั่งมีที่ไม่ได้ท ำนำเป็นจ ำนวนมำก คนมั่งมีเหล่ำนี้เป็นเจ้ำของที่ดินที่ชำวนำเช่ำ
ท ำนำ เป็นนำยทุนออกเงินให้ชำวนำกู้ ซึ่งมีทั้งพ่อค้ำคนกลำงที่เป็นคนจีนและคนไทย และข้ำรำชกำร

50
ของรัฐ (2) เพื่อให้ “สหกรณ์เป็นสิ่งสร้ำงส ำนึกทำงกำรเมือง” เพื่อกำรมีส่วนร่วมทำงกำรเมืองของ
ประชำชนต่อไปในอนำคต เนื่องจำกกำรจัดระบบสหกรณ์เป็นพื้นฐำนเบื้องต้นของกำรปกครองใน
ระบอบประชำธิปไตย และ (3) เพื่อลดจ ำนวนข้ำรำชกำรของรัฐที่ตั้งตัวเป็นนำยทุนให้ชำวนำกู้ยืมลง

และเป็นกำรลดควำมส ำคัญของกลุ่มนำยทุนท้องถิ่นที่ให้ชำวนำกู้ยืม เช่น ชำวนำที่ร่ ำรวย พ่อค้ำชำว

จีน เป็นต้น จะเห็นได้ว่ำ กำรขยำยงำนด้ำนสหกรณ์ตำมแนวพระรำชด ำริของรัชกำลที่ 7 ทรงเน้น
51
สหกรณ์เข้ำไปมีส่วนร่วมทั้งด้ำนเศรษฐกิจและกำรเมืองด้วย

• ภาวะเศรษฐกิจตกต่่ากับกิจการสหกรณ์
ผลจำกสงครำมโลกครั้งที่ 1 ส่งผลให้เศรษฐกิจโลกประสบกับภำวะผันผวน ปัญหำที่ส ำคัญที่

กระทบภำวะเศรษฐกิจไทยในช่วงทศวรรษ 2470 คือ ปัญหำควำมไร้เสถียรภำพของอัตรำแลกเปลี่ยน

โดยระบบมำตรฐำนทองค ำ ปัญหำผลผลิตทำงกำรเกษตรล้นตลำด กำรเพิ่มขึ้นของกำรกีดกันทำง
กำรค้ำ กำรหดตัวของกำรลงทุนจำกต่ำงประเทศ รวมถึงปัญหำเศรษฐกิจตกต่ ำทั่วโลก บริบทกำร

ตกต่ ำทำงเศรษฐกิจโลกในทศวรรษ 2470 ได้ส่งผลกระทบต่อกำรส่งออกเป็นอย่ำงมำก โดยเฉพำะ

กำรส่งออกข้ำว ซึ่งในขณะนั้นไทยเป็นประเทศที่ส่งออกข้ำวรำยใหญ่ของโลกและพึ่งพำกำรส่งออก
ข้ำวเป็นรำยได้ที่ค่อนข้ำงสูง นอกจำกนี้กำรท ำนำยังเป็นอำชีพที่ส ำคัญของคนไทยที่สูงกว่ำร้อยละ 80

ของกำรจ้ำงงำนในทศวรรษ 2470 ในปี พ.ศ. 2470 นำข้ำวมีสัดส่วนมำกกว่ำร้อยละ 95 ของพื้นที่

49 คนมั่งมีที่มิได้ท ำนำ หมำยถึง เจ้ำของที่ดินที่ให้เช่ำนำ พวกข้ำรำชกำร นำยทุนในท้องถิ่นรวมถึงพ่อค้ำคนกลำง ใน กองจดหมำยเหตุ
แห่งชำติ, ร.7 พ.9/1 พระรำชกระแสพระบำทสมเด็จพระปกเกล้ำเจ้ำอยู่หัว พระรำชทำนแก่กรมพระก ำแพงเพชรอัครโยธิน 15
เมษำยน พ.ศ.2473 อ้ำงใน ปรำณี กล่ ำส้ม, (2529) “กำรแก้ปัญหำเศรษฐกิจที่เกี่ยวกับชำวนำโดยวิธีกำรสหกรณ์ในรัชสมัย
พระบำทสมเด็จพระมงกุฎเกล้ำเจ้ำอยู่หัวและพระบำทสมเด็จพระปกเกล้ำเจ้ำอยู่หัว”, หน้ำ 86.
50 ในข้อเสนอของซิมเมอร์แมนในเรื่องกำรแก้ปัญหำหนี้สินชำวนำและจัดหำทุนให้กับชำวนำในชนบท ได้เสนอให้เร่งกำรขยำยและ
จัดตั้งสหกรณ์เพิ่มขึ้น อ้างใน คำร์ล ซี. ซิมเมอร์แมน, แปลโดย ซิม วีระไทยะ, (2525), การส ารวจเศรษฐกิจในชนบทแห่งสยาม
(กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงกำรต ำรำสังคมศำสตร์และมนุษยศำสตร์), หน้ำ 109-110.
51 กองจดหมำยเหตุแห่งชำติ, ร.7 พ7/4 กรมพระก ำแพงเพชรอัครโยธิน ทูลเกล้ำถวำยร่ำงนโยบำยที่ทรงแถลงในฐำนะนำยกสภำ
เผยแพร่พำณิชย์ แด่พระบำทสมเด็จพระปกเกล้ำเจ้ำอยู่หัว เพื่อขอพระรำชทำนพระบรมรำชำนุมัติ 3 เมษำยน พ.ศ. 2469 อ้ำงใน
ปรำณี กล่ ำส้ม, (2529) “กำรแก้ปัญหำเศรษฐกิจที่เกี่ยวกับชำวนำโดยวิธีกำรสหกรณ์ในรัชสมัยพระบำทสมเด็จพระมงกุฎเกล้ำ
เจ้ำอยู่หัวและพระบำทสมเด็จพระปกเกล้ำเจ้ำอยู่หัว”, หน้ำ 87.

57