Page 151 - kpi17968

140

ดิฉันมองประชาธิปไตยว่าเป็นทั้งกระบวนการ และสาระ และสาระของ

ประชาธิปไตยก็ครอบคลุมถึงเรื่องสิทธิเสรีภาพ ศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์
3
ที่จริงแลว เรื่องหลักนิติธรรมไมใชเรื่องใหม ตั้งแต ค.ศ. 1987 ก็มีตําราเรื่อง Our Common Future
การเคารพสิทธิ การยอมรับเสียงข้างมากและเคารพเสียงข้างน้อย เป็นต้น
ซึ่งกลาววา การดําเนินการอะไรก็ตามตองมองไกลๆ และมีการประชุมที่เมืองริโอ ดิ จานเนโร ซึ่งกําหนดเปน
ส่วนเรื่องกระบวนการก็คือการเลือกตั้ง การมีส่วนร่วมในรูปแบบอื่นๆ และ
ปฏิญญาเรื่องของการพั นาที่ยั่งยืน แตการพั นาที่ยั่งยืนจะเกิดเมื่อประชาชนมีควาสุข มีคุ ภาพทางสังคมที่ดี
นำสังคมไปสู่สังคมที่มีคุณภาพ ไม่ว่าจะเป็นคุณภาพทางเศรษฐกิจ ความสามัคคี
(Social Quality) ศาสตรตรงนี้ก็เกิดมาเรื่อยๆ แลวเมื่อเปนเชนนี้ ก็จะนําไปสูสังคมสันติภาพ
และสุดท้ายคือมีการสร้างพลังขึ้นในสังคม ซึ่งกระบวนการประชาธิปไตยจะเกิดขึ้น
ดิฉันมองประชาธิปไตยวาเปนทั้งกระบวนการ และสาระ และสาระของประชาธิปไตยก็ครอบคลุมถึง

ไม่ได้เลยถ้าหากหลักธรรมาภิบาลไม่ทำงาน
เรื่องสิทธิเสรีภาพ ศักดิ ศรีของความเปนมนุษย การเคารพสิทธิ การยอมรับเสียงขางมากและเคารพเสียงขาง
นอย เปนตน สวนเรื่องกระบวนการก็คือการเลือกตั้ง การมีสวนรวมในรูปแบบอื่นๆ และนําสังคมไปสูสังคมที่มี
คุ ภาพ ไมวาจะเปนคุ ภาพทางเศรษฐกิจ ความสามัคคี และสุดทายคือมีการสรางพลังขึ้นในสังคม ซึ่ง
ทั้งหมดนี้คือรายละเอียด แต่ว่าองค์ประกอบที่จะทำให้สิ่งเหล่านี้ขับเคลื่อน
กระบวนการประชาธิปไตยจะเกิดขึ้นไมไดเลยถาหากหลักธรรมาภิบาลไมทํางาน
ได้ คือ ปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอก โดยปัจจัยภายนอก ได้แก่ สังคมโลกที่
ทั้งหมดนี้คือรายละเอียด แตวาองคประกอบที่จะทําใหสิ่งเหลานี้ขับเคลื่อนได คือ ปจจัยภายในและ
บีบบังคับให้ประเทศไทยต้องขับเคลื่อนไปสู่สังคมที่เป็นธรรม เป็นประชาธิปไตย
ปจจัยภายนอก โดยปจจัยภายนอก ไดแก สังคมโลกที่บีบบังคับใหประเทศไทยตองขับเคลื่อนไปสูสังคมที่เปน
และยึดหลักนิติธรรม
ธรรม เปนประชาธิปไตย และยึดหลักนิติธรรม

จากภาพ จะเห็นวาประชาธิปไตยและธรรมาภิบาลจะตองขับเคลื่อนไปดวยกัน ไมเชนนั้นก็จะกลับไป
จากภาพ จะเห็นว่าประชาธิปไตยและธรรมาภิบาลจะต้องขับเคลื่อนไป
มาระหวางการเปนประชาธิปไตยกับการไมเปนประชาธิปไตย ดวยเหตุนี้จึงถือวาธรรมาภิบาลซึ่งมีองคประกอบ
หนึ่งคือหลักนิติธรรมเปนรากฐานของประชาธิปไตย
ด้วยกัน ไม่เช่นนั้นก็จะกลับไปมาระหว่างการเป็นประชาธิปไตยกับการไม่เป็น
ดิฉันขอสรุปสั้นๆ สําหรับสถานการ นิติธรรมในประเทศไทย 3 มิติ คือ มิติเชิงสถาบัน มิติแนวคิด
ประชาธิปไตย ด้วยเหตุนี้จึงถือว่าธรรมาภิบาลซึ่งมีองค์ประกอบหนึ่งคือ
และมิติทางพ ติกรรมและการปฏิบัติ
หลักนิติธรรมเป็นรากฐานของประชาธิปไตย

ดิฉันขอสรุปสั้นๆ สำหรับสถานการณ์นิติธรรมในประเทศไทย 3 มิติ คือ

3
Word Commission on Environment and Development. 1987. Our Common Future. Oxford University Press: New York.
มิติเชิงสถาบัน มิติแนวคิด และมิติทางพฤติกรรมและการปฏิบัติ

การอภิปรายแสดงทัศนะ