Page 472 - kpi17073
P. 472
กฎหมายการชุมนุมสาธารณะในสังคมไทย :
ดุลยภาพระหว่างเสรีภาพของผู้ชุมนุม
กับเสรีภาพของประชาชน
ชลัท ประเทืองรัตนา*
1. ที่มาและความสำคัญ
การได้รับประกันการใช้เสรีภาพในการชุมนุมสาธารณะเป็นหัวใจสำคัญของ
การปกครองในระบอบประชาธิปไตย เป็นพื้นฐานที่สำคัญที่ทำให้ประชาชนได้มี
ช่องทางในการแสดงออก เรียกร้องความต้องการ บอกเล่าความทุกข์ร้อน อีกทั้ง
รัฐมีหน้าที่ในการให้บริการสาธารณะแก่ประชาชน บางครั้งรัฐไม่สามารถให้
บริการได้ทันต่อสถานการณ์ ทั่วถึงและมีประสิทธิภาพ ทำให้ประชาชนออกมา
เรียกร้องให้รัฐจัดบริการสาธารณะในรูปแบบต่างๆ รวมถึงการชุมนุมประท้วง
การชุมนุมเป็นปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งที่เสริมสร้างเสถียรภาพของระบอบ
ประชาธิปไตย ซึ่งการแสดงออกซึ่งความคิดทางการเมืองไม่ได้อยู่ที่การเลือกตั้ง
เพียงอย่างเดียว อีกทั้งเสรีภาพในการชุมนุมเป็นเสรีภาพทางการเมืองที่ต่อยอด
มาจากเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นของปัจเจกบุคคลมาสู่การแสดงความคิด
เห็นแบบรวมหมู่ (collective) (จันทจิรา เอี่ยมมยุรา, 2552, น. 59)
ในขณะเดียวกันการใช้เสรีภาพนั้นก็จำเป็นต้องได้รับการตรวจสอบเช่นกัน
ว่าอยู่ในขอบเขตหรือไม่ เป็นการกระทบสิทธิของคนอื่นหรือไม่ จึงจำเป็นต้อง
สร้างความสมดุลระหว่างสิทธิเสรีภาพของผู้ชุมนุม กับสิทธิของประชาชนทั่วไป
ซึ่งไม่ได้เกี่ยวข้องกับปัญหาที่เกิดขึ้น ให้สามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างสงบ ไม่เกิด
ความวุ่นวายและไม่ขัดขวางการสัญจรไปมาของบุคคลที่สามจนไม่อาจใช้พื้นที่
สาธารณะได้ การใช้เสรีภาพในการชุมนุมมิใช่สิทธิเด็ดขาด (absolute right)
แต่เป็นสิทธิสัมพัทธ์ (relative right) ที่สามารถถูกจำกัดได้โดยบทบัญญัติแห่ง
กฎหมาย ในกรณีที่ก่อให้เกิดความวุ่นวายกระทบต่อสิทธิของบุคคลอื่น (ปกรณ์
นิลประพันธ์, 2553, น.3)
* นักวิชาการชำนาญการ สำนักสันติวิธีและธรรมาภิบาล สถาบันพระปกเกล้า
