Page 276 - kpi10440
P. 276
คู่ มื อ ส ม า ชิ ก ส ภ า ท้ อ ง ถิ่ น
การมีส่วนร่วมของประชาชนเป็น
หัวใจของการปกครองท้องถิ่น เหตุผล
สำคัญประการหนึ่ง คือ การปกครอง
ท้องถิ่นโดยหลักการหมายถึงการกระจาย
อำนาจทั้งการเมืองและการบริหารให้คนในชุมชนกำหนดทิศทางและดูแลแก้ปัญหาของ
ชุมชนโดยคนในชุมชนเอง ดังนั้นการสร้างองค์กรปกครองท้องถิ่น จึงมิใช่การกระจาย
อำนาจหน้าที่และบทบาทความรับผิดชอบ รวมทั้งความสามารถในการบริหารจัดการ
เท่านั้น หากแต่ยังหมายรวมถึงการส่งเสริมให้ประชาชนเข้าไปมีส่วนร่วมโดยตรงใน
การเมือง การบริหารองค์กรปกครองท้องถิ่นอีกด้วย เป้าหมายปลายทางของการปกครอง
ท้องถิ่นจึงมิใช่การจัดบริการสาธารณะให้ได้มาตรฐานทัดเทียมหน่วยราชการส่วนกลาง
และภูมิภาค หากแต่เป็นการเสริมสร้างให้ประชาชนมีความเป็นเจ้าของชุมชน และมีส่วน
ร่วมอย่างกระตือรือร้นในการดูแลชุมชนร่วมกัน นั่นหมายถึงการส่งเสริมให้ประชาชน
ดำรงชีวิตตามวิถีประชาธิปไตยท้องถิ่น ซึ่งจะเป็นรากฐานสำคัญต่อการพัฒนา
ประชาธิปไตยที่ยั่งยืน
รัฐธรรมนูญในฐานะกฎหมายแม่บทจึงเน้นให้เห็นความสำคัญและเปิดพื้นที่ของ
การมีส่วนร่วมของประชาชน ดังเห็นจากรัฐธรรมนูญ 2540 ซึ่งถือเป็นจุดเปลี่ยนที่สำคัญ
ของการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น นอกจากในเรื่องของการกระจายอำนาจหน้าที่ ความรับ
ผิดชอบแล้วยังรวมทั้งการรองรับสิทธิของประชาชนในการเข้ามามีส่วนร่วมในการ
ปกครองท้องถิ่น การริเริ่มกลไกการมีส่วนร่วมของประชาชนทางตรงใหม่ๆ อาทิ เช่น การ
เสนอข้อบัญญัติท้องถิ่นโดยประชาชน และการถอดถอนผู้บริหารและสมาชิกสภาท้องถิ่น
สถาบันพระปกเกล้า 2
