Page 119 - kpiebook67039
P. 119
118 กลยุทธ์การจัดกระบวนการเกมเพื่อส่งเสริมทักษะความเป็นพลเมือง
ในมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และไทย : กรณีศึกษาเกม Sim Democracy
ในด้านภูมิศาสตร์และประชากรศาสตร์ ประเทศไทยมีขนาด 513,120 ตารางกิโลเมตร
มีประชากรจ�านวน 66.09 ล้านคน จากข้อมูลในปี ค.ศ. 2022 ระบุว่าประชาชนส่วนใหญ่
ของประเทศอยู่เหนือเส้นความยากจน หรือจัดอยู่ในกลุ่มชนชั้นกลางและชนชั้นกลางระดับล่าง
และมีอัตราการรู้หนังสืออยู่ที่ร้อยละ 93.8 (ส�านักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน, 2565)
6.2 ความเป็ นสถาบันและระบบพรรคการเมือง
ด้วยกรอบกติกาของรัฐธรรมนูญ 2560 ท�าให้ปัจจุบันประเทศไทยมีระบบพรรคการเมือง
แบบหลายพรรค ในการเลือกตั้งปี ค.ศ. 2019 และ 2023 มีพรรคการเมืองที่สามารถส่งตัวแทน
เข้าสู่รัฐสภาได้มากถึง 27 พรรค และ 18 พรรค ตามล�าดับ และไม่มีพรรคใดสามารถจัดตั้ง
รัฐบาลได้โดยล�าพัง (Workpointtoday, 2562 และ The Standard, 2566) ในมุมมองของ
ความเป็นสถาบันการเมือง พรรคการเมืองของประเทศไทยยังไม่ได้มีความเป็นสถาบันทางการเมือง
มากนัก อันเนื่องมาจากความผันผวนและความไม่มั่นคงทางการเมืองของประเทศไทย กล่าวคือ
ประเทศไทยเกิดรัฐประหารขึ้นบ่อยครั้ง และรัฐประหารแต่ละครั้งน�ามาซึ่งการเปลี่ยนแปลง
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการก�าหนดโครงสร้างทางการเมือง เช่น รัฐธรรมนูญ กฎหมายพรรคการเมือง
และระบบเลือกตั้ง เป็นต้น ความเปลี่ยนแปลง ความไม่แน่นอน และความไม่ยั่งยืนเหล่านี้
เช่น การเปลี่ยนระบบเลือกตั้งเกือบทุกครั้งที่มีการเลือกตั้ง การเปลี่ยนแปลงเขตเลือกตั้ง
หรือการยุบพรรคการเมือง ส่งผลกระทบต่อการจัดรูปแบบความสัมพันธ์ของสถาบันการเมือง
ภายในรัฐไทยอย่างมาก ท�าให้พรรคการเมืองประสบความยากล�าบากในการสร้างและรักษา
ความสัมพันธ์ที่ต่อเนื่องกับผู้เลือกตั้ง ยากที่จะจัดการองค์กรให้เป็นระบบและขยายตัวอย่างมั่นคง
และยากที่จะสามารถแสดงบทบาทเป็นตัวละครหลักในการแก้ไขปัญหาหรือร่วมก�าหนดทิศทาง
ให้กับสังคม (สิริพรรณ, 2566) เมื่อเป็นเช่นนี้ จึงเปิดโอกาสให้กลุ่มชนชั้นน�าทั้งในระดับชาติ
และระดับท้องถิ่นกลายเป็นตัวละครที่มีบทบาทส�าคัญในการก�าหนดทิศทางทางการเมืองและ
การจัดสรรทรัพยากรของส่วนรวม หรือกล่าวอีกนัยหนึ่ง กระบวนการตัดสินใจทั้งหลายไม่ได้เกิดขึ้น
ในระบบพรรคการเมือง แต่เกิดขึ้นในสถาบันหรือหน่วยทางการเมืองอื่น เช่น มุ้งการเมือง หรือ
กลุ่มผลประโยชน์ และระบบราชการมากกว่า
แม้ว่าความผันผวนทางการเมืองจะส่งผลให้พรรคการเมืองของไทยถูกยุบเลิก
และถูกตั้งใหม่อยู่บ่อยครั้ง จนท�าให้พรรคการเมืองขาดความต่อเนื่องในการสร้างเครือข่าย
การท�างาน แต่ภูมิหลังของบุคลากรภายในพรรคก็มีส่วนส�าคัญในการเป็นห่วงโซ่เชื่อมต่อระหว่าง
พรรคกับหน่วยงานภาคประชาสังคม หรือภาคเอกชนที่ตนคุ้นเคย ดังนั้น เราจึงเห็นพรรคการเมือง
อย่างพรรคประชาธิปัตย์ หรือพรรคก้าวไกลที่มีบทบาทในการน�าเกมไปใช้ขับเคลื่อนเสริมสร้าง
ทักษะความเป็นพลเมืองทั้งในสถาบันการศึกษาและในพรรคของตนด้วย
