Page 305 - kpiebook66030
P. 305
สรุปการประชุมวิชาการ 2
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 24
ความท้าทายของความมั่นคงใหม่กับประชาธิปไตย
สี่ ภัยคุกคามที่เป็นเท็จคืออะไร ภัยคุกคามในความเป็นจริงคืออะไร เนื่องจาก
ภัยคุกคามในความเป็นจริงขึ้นอยู่กับแต่ละปัญหา แต่ละยุคสมัย เดิมทีความมั่นคงคือ
เรื่องทางการทหาร แต่ทุกวันนี้ความมั่นคงไม่ใช่เรื่องทางการทหาร แต่ความมั่นคงเป็นเรื่องที่
เกี่ยวข้องกับความเป็นอยู่ของมนุษย์
ห้า จะจัดการด้วยวิธีใด (by what means) สิ่งที่จะตอบได้คือ การตอบโจทย์
ความมั่นคงด้วยคำว่า บูรณาการทางนโยบายและมาตรการ การมองความมั่นคงที่แยกส่วนให้
เป็นองค์รวม และพูดถึงคำว่า “สุขภาวะ” มากขึ้น โดยมีมาตรการและนโยบายที่มีบูรณาการ
หก เรายอมจ่ายเท่าไร (at what costs) ประเทศกำลังพัฒนาหลายประเทศ
ไม่ประกาศเป็น BCG เพราะ “จ่ายไม่ไหว” ยังมีคนยากจนจำนวนมากในประเทศ ทำได้เพียง
เท่านี้ หมายความว่า การคำนึงถึงต้นทุนและโอกาสของสังคมหรือประเทศนี้ ควรทำอย่างไร
ต่อไป
เจ็ด ความมั่นคงในแต่ละจังหวะเวลาไม่เหมือนกัน (in what time period) ดังนั้น
เราจึงมีความจำเป็นต้องมีนโยบายทั้งระยะสั้นและระยะยาว และที่สำคัญคือ ความพร้อมในการ
ปรับตัวเมื่อเหตุการณ์เปลี่ยนแปลง ก่อนช่วง COVID-19 เราต่างก็รณรงค์เรื่องไม่ใช้พลาสติก
ทุกคนถือถุงผ้าเมื่อไปซื้อของ ต้องไม่ทำให้มีพลาสติกเพิ่มมากขึ้น เมื่อมี COVID-19 เกิดขึ้น
พลาสติกกลายเป็นสิ่งจำเป็นที่สุด ขยะพลาสติกจึงเพิ่มปริมาณมากขึ้น หากเราไม่ปรับตัว
เราก็อาจจะไปไม่รอด ฉะนั้น ในแต่ละช่วงเวลามีความสำคัญเพราะนัยมีความแตกต่างกัน
เมื่อกล่าวถึงเรื่องความมั่นคง เรามักจะกล่าวในมุมมองของเรา แต่การรับรู้เรื่อง
ความมั่นคงของแต่ละคนอาจะแตกต่างกัน กล่าวคือ ประการแรก ประเด็นเรื่องความมั่นคง
มีความเชื่อมโยงกัน (interdependent) ซึ่งเชื่อมโยงกันทั้งในเชิงเนื้อหาและเชิงพื้นที่ จะเห็นได้
จากกรณีในอดีตสงครามเกาหลี สงครามเวียดนาม อาจจะมีปัญหาความอดยากแต่จำกัด
อยู่ในเฉพาะประเทศเหล่านั้น เมื่อเกิดสงครามอ่าวก็มีปัญหาน้ำมัน เริ่มส่งผลกระทบกับ
ประเทศอื่น ๆ แต่ในวันนี้สงครามในยูเครนกลายเป็นปัญหาพลังงานของทวีปยุโรปโดยถ้วนหน้า
ประการที่สอง ต้องพึงระวังไม่ให้ความมั่นคงที่เราพยายามผลักดันนั้นเป็นสิ่งที่มาจาก
คำว่า อัตวิสัย ซึ่งหมายถึง การเอาตัวเราเป็นหลัก ตามหลักประชาธิปไตย สิ่งที่สำคัญที่สุดของ
คุณค่าประชาธิปไตยคือ ส่วนรวม ความเป็นอัตวิสัยคือ ความเป็นมืออาชีพ (profession)
หากเราไม่รับฟังความเห็น ไม่คำนึงถึงส่วนรวม อาจจะนำมาสู่ความขัดแย้ง เช่น กรณี
สิ่งแวดล้อมทรัพยากรธรรมชาติกับผลลัพธ์ในเชิงลบต่อทรัพยากรธรรมชาติ (negative
externality) หากจะลงทุนพัฒนาเศรษฐกิจ แต่อาจจะส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
ทรัพยากรธรรมชาติ การพัฒนาอุตสาหกรรม ก็ทำให้เกิดมลพิษตามมา มลพิษไม่ใช่ปัญหาแต่
คือสิ่งที่เป็นผลตามมา ประเด็นสำคัญคือ จะควบคุมอย่างไร สาระส้าคัญการแสดงปาฐกถาปิด
