Page 304 - kpiebook66030
P. 304
สรุปการประชุมวิชาการ
2 สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 24
ความท้าทายของความมั่นคงใหม่กับประชาธิปไตย
การก้าวกระโดดออกจากความคิดในมุมมอง traditional security ที่เน้นเรื่อง
การหวงแหนอาณาบริเวณ บูรภาพแห่งดินแดน ความมั่นคงของอธิปไตย แล้วเปลี่ยนเป็น
ความมั่นคงของมนุษย์ที่ยืนอยู่ในอาณาบริเวณ ดังนั้น non-traditional security จึงเปลี่ยนจาก
การกล่าวถึงเรื่อง “พื้นที่” ไปเป็นการพูดถึงเรื่อง “คนในพื้นที่” แทน อย่างไรก็ตาม ก็มี
บางกรณีที่ย้อนกลับจาก non-traditional security กลับมาเป็น traditional security
ยกตัวอย่างเช่น กรณียูเครนกับรัสเซียที่ถูกพูดถึงหลายครั้งในการประชุมวิชาการครั้งนี้
เป็นความมั่นคงในแบบดั้งเดิมที่รัสเซียเข้าไปยึดพื้นที่ในยูเครน เกี่ยวข้องกับประเด็นการแย่ง
พื้นที่ ซึ่งพื้นที่นั้นมีความมั่งคั่งที่เชื่อมโยงกับ non-traditional security ไม่ว่าจะเป็นพลังงาน
แหล่งแร่ ฉะนั้น ทั้ง 2 เรื่องนี้จึงมีความซับซ้อนมากขึ้นในสังคม เราจึงจำเป็นต้องมีคำถาม
ที่ถูกตั้งขึ้นก่อน แล้วจึงพยายามหาคำตอบ
การระบุถึงคุณค่าที่มีมา (acquired value) ได้ เราต้องตอบคำถามได้ใน 7 ประเด็น
กล่าวคือ หนึ่ง เป็นความมั่นคงของใคร (security for whom) เพราะความมั่นคงของใครมี
หลายรูปแบบ จะเห็นว่า คนเสียงดังและคนอยู่ใกล้อำนาจจะได้ความมั่นคงไป ขณะที่คนที่
ไม่มีเสียงเลยก็จะไม่ได้ความมั่นคงนั้น ประเด็นสำคัญจึงอยู่ที่ “เลนส์” ที่เราใช้มองคืออะไร
เห็นด้วยกับศาสตราจารย์พิเศษ ดร.สุรเกียรติ์ เสถียรไทย ที่กล่าวถึงว่า หลายคนขึ้น “รถไฟ
เทคโนโลยี” ไม่ทัน ตนมักพูดเสมอว่า เราไม่อยากให้ใครตกรถไฟขบวนนี้ แต่เราต้องแน่ใจว่า
ไม่มีใครที่ยังไม่รู้ว่าสถานีรถไฟอยู่ที่ใด การเจริญเติบโตและโอกาสเป็นของคนที่รับรู้ แต่คนที่ไม่
รับรู้เหล่านั้นอาจไม่รู้แม้กระทั่งว่า จะไปที่สถานีรถไฟได้อย่างไร ดังนั้น เมื่อกล่าวถึงว่าเป็นความ
มั่นคงของใคร จึงต้องคิดแบบมวลรวม คิดแบบทุกคน (inclusive) เรากล่าวถึงคำว่า ส่วนรวม
และประชาชน บ่อยครั้ง ซึ่งทั้งสองคำนี้หมายความว่า ส่วนใหญ่บวกส่วนน้อย ไม่ใช่เฉพาะ
ส่วนใหญ่ ดังนั้น กลุ่มคนเล็กน้อย กลุ่มคนที่ถูกหลงลืม จะต้องได้รับการพิจารณาเป็นพิเศษ
ในเรื่องความมั่นคง
สอง ให้ความสำคัญกับความมั่นคงในประเด็นใด (security for which values)
หลายเรื่องต้องยอมแลกเพื่อให้บางประเด็นดำเนินต่อไปได้ หลายเรื่องอาจจะขัดแย้งกันเอง
เป็นไปไม่ได้ที่จะได้ทุกอย่าง ดังนั้น เมื่อต้องพิจารณาว่าต้องการความมั่นคงในแง่มุมใด หัวใจ
ที่สำคัญคือ ดุลยภาพ ว่าท้ายที่สุดแล้วจะเลือกอะไร ตามหลักสากล ประชาธิปไตยให้ความสำคัญ
กับเสรีภาพ แต่เมื่อมีการควบคุมบางเรื่อง การมีเสรีภาพก็ย่อมลดลง นี่คือความขัดแย้งของ
ชุดความคิดที่เป็นหลักสากล
สาระส้าคัญการแสดงปาฐกถาปิด ทางหรือไม่ มากน้อยเพียงใดในแต่ละเรื่อง ยกตัวอย่าง การพัฒนาเศรษฐกิจที่แลกด้วย BCG
สาม ความมั่นคงมากน้อยเพียงใด (how much security) ถ้าต้องแลก จะไปจนสุด
จะไปจนสุดทางมากน้อยเพียงใด เพราะจะมีปัจจัยอื่น ๆ ตามมา ความสามารถในการแข่งขัน
ต้นทุน เทคโนโลยีมีพร้อมหรือไม่ ฉะนั้น การจัดการเรื่องความมั่นคงจึงต้องมองแบบองค์รวม
