Page 63 - kpiebook65072

62 บทบัญญัติทางกฎหมาย เพื่อการป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำาให้บุคคลสูญหาย

ดังนั้น ในการกำาหนดให้การทรมานหรือการบังคับให้หายสาบสูญเป็นความผิด
ในทางอาญา รัฐจะต้องบัญญัติเป็นลายลักษณ์อักษรให้การกระทำาดังกล่าว

เป็นความผิดภายใต้กฎหมายอาญาเสียก่อนจึงจะสามารถเอาผิดผู้ที่กระทำาการ
ดังกล่าวได้ ซึ่งตรงกับหลักการ nullum crimen sine lege หรือ “ไม่มีความผิด
ถ้าไม่มีกฎหมายกำาหนด” โดยกติกา ICCPR ได้บัญญัติรับรองหลักการนี้ไว้ชัดเจน

ในข้อ 15(1) ว่า “บุคคลย่อมไม่ต้องรับผิดทางอาญา เพราะกระทำาหรืองดเว้น
กระทำาการใด ซึ่งในขณะที่กระทำาไม่เป็นความผิดอาญาตามกฎหมายภายในหรือ

90
กฎหมายระหว่างประเทศ” และสอดคล้องกับธรรมนูญกรุงโรมข้อ 22(1) ว่า
“บุคคลไม่ต้องรับผิดในทางอาญาภายใต้ธรรมนูญนี้ เว้นแต่ในขณะที่กระทำาการ
91
ดังกล่าว การกระทำานั้นเป็นอาชญากรรมภายใต้เขตอำานาจศาลแล้ว”

2.2.1.2 ต้องไม่มีผลบังคับใช้ย้อนหลัง

หลัก Lex praevia ทำาหน้าที่ห้ามการบังคับใช้กฎหมายอาญา

ในลักษณะที่มีผลย้อนหลังไปก่อนที่กฎหมายอาญานั้นจะมีผลใช้บังคับ
ดังนั้น ในการบังคับใช้กฎหมายอาญาในฐานความผิดเกี่ยวกับการทรมานหรือ

การบังคับให้หายสาบสูญ รัฐจะต้องคำานึงถึงวันที่กฎหมายอาญานั้นมีผลใช้บังคับ
และไม่ย้อนหลังไปบังคับใช้กับการกระทำาที่เกิดขึ้นก่อนวันดังกล่าว โดยนอกจาก
จะสอดคล้องกับกติกา ICCPR ข้อ 15(1) แล้ว ยังสอดคล้องกับแนวทางของ

ธรรมนูญกรุงโรมข้อ 24(1) ว่า “บุคคลไม่ต้องรับผิดในทางอาญาภายใต้ธรรมนูญนี้
จากการกระทำาที่เกิดขึ้นก่อนที่ธรรมนูญนี้มีผลใช้บังคับ” อย่างไรก็ดี
92
ได้มีความเห็นว่า การกระทำาให้บุคคลสูญหายนั้นมีลักษณะเป็นอาชญากรรม

90 Supra Note 11, ICCPR, Art. 15(1).
91 United Nations General Assembly, Rome Statute of the International
Criminal Court (last amended 2010) (1998), (Rome Statute), Art. 22(1).
92 Ibid, Rome Statute, Art. 24(1).

inside_ .indd 62 14/9/2565 11:15:01