Page 99 - kpiebook65043
P. 99
สรุปการประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 23 99
ประชาธิปไตยในภูมิทัศน์ใหม่
เกิดวิกฤตประชาธิปไตย และสิ่งที่จะบ่งชี้ได้ว่าประชาธิปไตยอยู่ในช่วงวิกฤต และสุดท้าย
จะขอสรุปข้อโต้แย้งทั้งหมดและอภิปรายเรื่องโอกาสสำหรับประชาธิปไตยในศตวรรษที่ 21
ทุกวันนี้ประชาธิปไตยอยู่ในช่วงวิกฤตหรือไม่ ?
การที่เราจะเข้าใจได้ว่าประชาธิปไตยอยู่ในช่วงวิกฤตหรือไม่ ก็จำเป็นจะต้องเข้าใจถึง
แนวคิดว่าประชาธิปไตยคืออะไร และวิกฤตคืออะไร และอะไรที่ไม่ใช่ ดังนั้น จะขออธิบายคำว่า
“ประชาธิปไตย” และ “วิกฤต” เสียก่อน
คำว่า “ประชาธิปไตย” เป็นคำศัพท์ที่มีรากมาจากภาษากรีก ได้ปรากฏตั้งแต่
ศตวรรษที่ 5 ก่อนคริสตกาล และมีความหมายว่า “ปกครองโดยประชาชน” อย่างไรก็ตาม
คำว่า “ประชาธิปไตย” ได้ถูกมองว่าเป็นคำที่ทำให้เกิดการโต้เถียงได้อย่างไม่มีที่สิ้นสุดเกี่ยวกับ
แนวคิดที่ถูกต้อง ดังนั้น ประชาธิปไตย จึงถูกนิยามไปตามบริบททางการเมืองสมัยใหม่ที่ยังคง
โต้แย้งกันเพื่อหาคำนิยามที่ถูกต้อง โดยมีรากฐานมาจากแนวคิดสำคัญสามอย่าง คือ แนวคิด
ในรูปแบบที่มองอย่างง่าย ๆ (minimalist) ปานกลาง (middle-range) และแนวคิดที่มองแบบ
ซับซ้อน (maximalist)
ในรูปแบบ minimalist ของประชาธิปไตยมีรากฐานอยู่ในงานของ Joseph Schumpeter
นักเศรษฐศาสตร์ออสเตรียอเมริกัน ซึ่งได้มีการนิยามประชาธิปไตยโดยมองจากนักรัฐศาสตร์
ชั้นนำบางคน โดยนักคิดกลุ่มนี้พบว่าประชาธิปไตยเป็นระบอบการปกครองที่ชนชั้นในทาง
การเมืองการปกครองเป็นผู้จัดและเคารพต่อการเลือกตั้ง อย่างไรก็ตาม การนิยามเช่นนี้ไม่ได้มี
การขยายความถึงเสรีภาพที่ให้อำนาจแก่กลุ่มที่ไม่ใช่ชนชั้นนำอย่างเสรีภาพของพลเมือง
อิสระของสื่อ หรือหลักนิติธรรม ดังนั้น การนิยามคำว่าประชาธิปไตยของกลุ่มนี้จึงมีข้อ
บกพร่องที่ Terry Karl เรียกว่า “ความหลงผิดเกี่ยวกับการเลือกตั้ง” (electoral fallacy)
แม้ว่าการแข่งขันในการเลือกตั้งจะปรากฏในระบอบการปกครองนั้นจริง แต่การนิยาม
ประชาธิปไตยเช่นนี้จะนำไปสู่องค์ประกอบของประชาธิปไตยที่จะทำให้กลุ่มที่ไม่ใช่ชนชั้นนำ
ซึ่งก็คือพลเมืองเข้ามามีอิทธิพลสำคัญต่อผู้นำทางการเมืองของพวกเขาได้อย่างไร
กลุ่มที่สนับสนุนแนวความคิดแบบ middle-range ของประชาธิปไตยมองว่าความเข้าใจ
ของประชาธิปไตยของกลุ่มที่มองประชาธิปไตยในรูปแบบง่าย ๆ นั้น ไม่เพียงพอ นอกจากนี้
กลุ่มนี้ยังมองว่ารูปแบบของประชาธิปไตยได้นิยามประชาธิปไตยในเชิงกระบวนการซึ่งเป็น
การจัดสถาบันทางการเมืองเพื่อให้เกิดการตัดสินใจทางการเมือง อย่างไรก็ตาม การจัดการ
สถาบันทางการเมืองไม่ได้มีแค่เพียงการเลือกตั้งที่อิสระและเป็นธรรมเท่านั้น แต่จะต้องหมาย
ถึงอิสระทุกด้านที่เกี่ยวข้องกับการเลือกที่มีความหมาย และทำให้ผู้ปกครองมีสำนึกรับผิดชอบ
(accountable) ต่อพลเมืองของตนเอง สิ่งที่สำคัญที่สุดของแนวคิดนี้คือประชาธิปไตยที่เสรี
การเลือกตั้งที่เสรีและเป็นธรรม การทำงานของหลักนิติธรรม และหลักเสรีภาพอื่น ๆ การอภิปราย
ซึ่งหลักนิติธรรมในรูปแบบนี้ ไม่ได้เป็นเพียงฐานของประชาธิปไตย แต่ถือเป็นสาระสำคัญของ
ประชาธิปไตย
