Page 19 - kpiebook62014

13
ปริญญา ปานทอง กล่าวถึงชุมชนเข้มแข็งในลักษณะที่คล้ายคลึงกับแนวคิดของส านักมาตรฐาน
การศึกษา นักงานสภาสถาบันราชภัฏ กระทรวงศึกษาธิการ ส านักมาตรฐานอุดมศึกษา และทบวงมหาวิทยาลัย
ในแง่ที่ชุมชนเข้มแข็งต้องมีสมาชิกในชุมชนที่กระตือรือร้น ร่วมกันก าหนดผู้น า ก าหนดชีวิตตนเอง พึ่งพาตนเอง

และช่วยเหลือตนเองในการพัฒนาทุกด้านให้มากที่สุดโดยวางกติการ่วมกันและใช้ทรัพยากรหรือทุนที่มีอยู่ใน

ชุมชนในการขับเคลื่อนอย่างต่อเนื่อง ส าหรับส่วนที่ปริญญามองลึกลงไปคือในส่วนของผู้น า ที่ปริญญามองว่า
ควรท าหน้าที่เป็นผู้ประสานแนวคิดต่างๆไปสู่การปฏิบัติได้อย่างเหมาะสม ส าหรับปริญญาผู้น าที่เข้มแข็ง

โปร่งใสตรวจสอบได้ เป็นส่วนส าคัญประการหนึ่งของชุมชนเข้มแข็ง นอกเหนือจากคนในชุมชนที่มีความ

เชื่อมั่นในศักยภาพของตน มีความกระตือรือร้น และพร้อมที่จะร่วมคิด ร่วมท า ร่วมรับผิดชอบ ในการจัดการ

ปัญหาและพัฒนาชุมชนเพื่อประโยชน์ของคนในชุมชน
จากข้างต้น กล่าวโดยสรุปได้ว่า ชุมชนเข้มแข็ง คือชุมชนที่มีการรวมตัวกันของคนในชุมชน ในการ

จัดการปัญหา และความสัมพันธ์ของคนในชุมชน บนพื้นฐานวัฒนธรรมภูมิปัญญา และทุนทางสังคมที่ตนมี

หรือโดยใช้กติกาที่สังคมตกลงกัน เพื่อน าไปสู่การสร้างสรรค์พัฒนาเพื่อประโยชน์สุขของคนในชุมชน

เมื่อเป็นเช่นนี้ปัจจัยที่สะท้อนให้เห็นถึงความเข้มแข็งของชุมชนจึงประกอบไปด้วย เงื่อนไขด้านการ
รวมตัวของคนซึ่งสะท้อนผ่านกลุ่มต่างๆในชุมชน อาทิ กลุ่มอาชีพ กลุ่มกิจกรรม กลุ่มอาสาสมัคร เป็นต้น

เงื่อนไขด้านผู้น าเข้มแข็ง โปร่งใส ตรวจสอบได้ เงื่อนไขด้านพลเมืองในชุมชนที่ต้องมีความกระตือรือร้นพร้อม

ที่จะเข้ามามีส่วนร่วมคิดร่วมท าร่วมรับผิดชอบ เงื่อนไขด้านกิจกรรมที่มีร่วมกันอย่างสม ่าเสมอ เงื่อนไขด้านองค์
ความรู้ เช่น ภูมิปัญญา ปราชญ์ชาวบ้าน และเงื่อนไขด้านความสัมพันธ์ที่พึ่งพาอาศัยเกื้อกูลกัน

จากบทสรุปชุมชนเข้มแข็งข้างต้น จะเห็นได้ว่า “พลเมือง” ผู้ที่ไม่นิ่งดูดายต่อความเป็นไปของชุมชน

และพร้อมยื่นมือเข้ามาช่วยเหลือกิจกรรมของชุมชนในมิติต่างๆทั้งเรื่องความรู้เงินทองและก าลังกาย จึงมี
ความส าคัญกับการสร้างชุมชนเข้มแข็งอย่างมาก การส่งเสริมชุมชนเข้มแข็งจึงควรให้ความส าคัญกับการ

ส่งเสริมศักยภาพของพลเมือง และ เงื่อนไขต่างๆดังกล่าวข้างต้นไปพร้อมๆกันเพื่อสร้างให้ชุมชนเป็น “ชุมชน

พลเมืองเข้มแข็ง” อย่างแท้จริง
จากวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องข้างต้นผู้วิจัยจึงได้พัฒนานิยามเชิงปฏิบัติการในการส่งเสริมชุมชนพลเมือง

เข้มแข็งดังนี้ ชุมชนพลเมืองเข้มแข็ง หมายถึง ชุมชนแห่งการเรียนรู้ที่มีพลเมืองซึ่งตระหนักถึงสิทธิหน้าที่ ความ

รับผิดชอบ และเชื่อมั่นในศักยภาพของตนเอง โดยมีพฤติกรรมการแสดงออกถึงประโยชน์ส่วนรวมและมีส่วน

ร่วมในการจัดการแก้ปัญหาของชุมชน พึ่งตนเองได้ ส่งผลให้เกิดความสมานฉันท์สามัคคี การเมืองโปร่งใส และ
ไม่ซื้อสิทธิขายเสียง

13 สถาบันเพื่อสร้างความเข้มแข็งให้ชุมชน. การสร้างความเข้มแข็งให้ชุมชน. พิษณุโลก : ทิพย์เสนาการพิมพ์. 2552. หน้า 14.

12