Page 18 - b29256_Fulltext
P. 18

บทที่ 2


                                                การแพทย์และการสาธารณสุข

                                   ในบริบททางการเมืองและเศรษฐกิจสมัยรัชกาลที่ 7




                      การแพทย์และการสาธารณสุขในสมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 7 ที่ครองราชย์

            ระหว่างวันที่ 26 พฤศจิกายน 2468 ถึง 2 มีนาคม 2477 นั้น ถือได้ว่าเป็นการดำเนินนโยบายของรัฐสยามที่มีทั้งต่อ

            เนื่องมาจากนโยบายก่อนหน้านี้ รวมถึงมีการริเริ่มนโยบายสำคัญขึ้นในรัชกาลนี้อยู่ด้วย แต่ถ้าพิจารณาในภาพรวมต้อง
            ถือว่าเป็นการดำเนินนโยบายที่ชาญฉลาดยุคหนึ่งที่ยึดถือหลักความประหยัดและพอเหมาะพอสมกับความต้องการ

            ประสิทธิภาพสูงสุดที่จะเกิดขึ้นกับประชาชนพลเมือง นอกจากนั้นยังเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของนโยบายสุขภาพไทยที่
            สัมพันธ์กับการสาธารณสุขระหว่างประเทศอย่างชัดเจน

                      การเมืองในสมัยรัชกาลที่ 7 นั้นถูกพิจารณาจากนักวิชาการด้านประวัติศาสตร์และรัฐศาสตร์ในภายหลังว่า

            อยู่ในช่วงความเสื่อมลงของระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์  แม้ว่าระบอบนี้เพิ่งจะได้สถาปนาขึ้นในช่วงกลางรัชสมัย
                                                            18
            พระบิดาของพระองค์ แต่เมื่อระบอบได้เกิดขึ้นและพัฒนาซับซ้อนใหญ่โตจนเกิดจากความเสื่อมจากภายในคือการที่คน

            ในระบบนั้นเกิดความขัดแย้งกันทางชนชั้นระหว่างเจ้าและข้าราชการที่มาจากสามัญชนจนนำมาสู่การเปลี่ยนแปลงการ

            ปกครอง 2475  และจากภายนอกคือโลกในสมัยอาณานิคมที่ความคิดอุดมการณ์สมัยใหม่อย่าง แนวความคิดเรื่อง
                         19
            ประชาธิปไตย สิทธิ เสรีภาพ ความเสมอภาคและความเท่าเทียมกันของมนุษย์ ชาตินิยม และกระแสของการปฏิวัติ

            มวลชนเปลี่ยนแปลงระบอบการปกครองสู่สาธารณรัฐหรือการปกครองโดยรัฐสภาที่มีประชาชนเข้ามามีส่วนร่วม

            มากกว่าสมบูรณาญาสิทธิราชย์ที่ค่อยๆ  หายไปจากแผนที่โลกในต้นศตวรรษที่ 20
                      การขึ้นครองราชย์ของสมเด็จเจ้าฟ้าประชาธิปกฯ ที่ไม่ได้อยู่ในความคาดหวังและเตรียมตัวสำหรับการครอง

            บัลลังก์กำลังอยู่ในภาวะเสื่อมโทรมลงของระบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์และการประสบกับสถานะทางการคลังที่ร่อยหรอ
            จากการใช้จ่ายของราชสำนักในรัชกาลก่อนหน้า ทำให้รัชกาลที่ 7 ทรงอยู่ในบริบททางการเมืองและเศรษฐกิจในฐานะผู้

            รวมกำลังจากราชวงศ์กอบกู้รัฐสมบูรณาญาสิทธิราชย์ท่ามกลางวิกฤตที่ซ้ำเติมจากภายนอกด้วยภาวะวิกฤติเศรษฐกิจ

            ตกต่ำทั่วโลกหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 สยามในฐานะรัฐเล็กที่มีเอกราชซึ่งเหลืออยู่น้อยมากในขณะนั้น จึงต้องดิ้นรน
            อย่างเต็มที่ในการฝ่าวิกฤตด้วยการพยายามฟื้นสูตรความสำเร็จที่เคยใช้ได้ดีในยุคพระบิดาคือการตั้งรัฐบาลที่บริหารด้วย






                   18  โปรดดู นครินทร์ เมฆไตรรัตน์, การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 (กรุงเทพฯ: อัมรินทร์วิชาการ, 2540); เบนจามิน เอ บัทสัน,

            อวสานสมบูรณาญาสิทธิราชย์ในสยาม แปลโดย พรรณงาม เง่าธรรมสาร, สดใส ขันติวรพงศ์, ศศิธร รัชนี ณ อยุธยา, (กรุงเทพฯ : มูลนิธิ
            โครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2560).
                   19  โปรดดูรายละเอียดใน กุลลดา เกษบุญชู มี้ด, ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ : วิวัฒนาการรัฐไทย, แปลโดย อาทิตย์ เจียม

            รัตตัญญู (นนทบุรี : ฟ้าเดียวกัน, 2562).


                                                            17
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23