Page 72 - b29255_fulltext
P. 72

เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯ ทรงปราบดาภิเษกขึ้นเสวยราชสมบัติแล้ว ทรงสถาปนาเฉลิมพระ

               ยศสมเด็จพระพี่นางทั้งสองพระองค์ ให้ทรงกรม   ทั้งสองพระองค์ได้เสด็จประทับอยู่ในพระบรมมหาราชวัง
               สมเด็จกรมพระยาเทพสุดาวดี มีพระต าหนักอยู่หลังพระมหามณเฑียร เรียกว่า พระต าหนักใหญ่ หรือ พระต าหนัก
               เขียว ทรงรับพระราชภาระว่าราชการเป็นใหญ่ทั่วไป   ว่าการวิเศษในพระคลังเงินพระคลังทองและสิ่งของต่าง ๆ

               ในพระราชวังชั้นใน

                       สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี  (สา)  สิ้นพระชนม์เมื่อวันศุกร์เดือน 12แรม 10

               ค่ า จ.ศ. 1161  ตรงกับวันที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2342 พระชันษา 70 เศษ

               การเฉลิมพระยศสมเด็จพระบรมราชชนนี


                              ตามโบราณราชประเพณีพระมหากษัตริย์จะทรงสถาปนาสมเด็จพระบรมราชชนนี เป็นกรมพระเทพา
               มาตย์   เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เสด็จขึ้นครองราชย์สืบสันตติวงศ์ ใน พ.ศ.  2352  ปีต่อมา
               ทรงตั้งกรมเฉลิมพระยศสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง  เป็น กรมสมเด็จพระอมรินทรามาตย์ (สมเด็จพระอมริ

               นทรา บรมราชินี)

                              ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว  ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้สถาปนาเฉลิมพระยศ

               เจ้าจอมมารดาเรียม  สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง  ขึ้นเป็น สมเด็จพระศรีสุลาลัย  โดยทั่วไปขนานพระนาม
               ว่า  สมเด็จพระพันปีหลวง


                       สมเด็จเจ้าฟ้าบุญรอด  พระอัครมเหสีในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย พระบรมราชชนนีใน
               พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว  เมื่อทรงพระชนม์ชีพในรัชกาล

               ที่ 3 ผู้คนมักขนานพระนามว่า  สมเด็จพระพันวัสสา  จนถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรง
               พระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้เฉลิมพระยศพระบรมอัฐิสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง เป็น กรมสมเด็จพระศรีสุริ
               เยนทรามาตย์ (สมเด็จพระศรีสุริเยนทรา บรมราชินี)   มีการประกาศเฉลิมพระยศเจ้านายโดยตรงเป็นครั้งแรก

               นับแต่นั้นจึงมีประกาศเฉลิมพระยศเจ้านายพระองค์อื่น ๆ สืบมา

                       ในรัชกาลที่ 5 ทรงเฉลิมพระยศสถาปนาสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง เป็น กรมสมเด็จพระเทพศิริ

               นทรามาตย์ (สมเด็จพระเทพศิรินทรา บรมราชินี)

                              นอกจากการสถาปนากรมสมเด็จพระเทพศิรินทรามาตย์ ในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้ทรงสถาปนาเฉลิมพระ

               ยศเจ้านายฝ่ายในให้ด ารงพระบรมราชอิสสริยยศเสมอสมเด็จพระบรมราชชนนี  ด้วย  คือ  สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์
               เธอ  กรมพระยาสุดารัตนราชประยูร

               สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ  กรมพระยาสุดารัตนราชประยูร


                       พระนามเดิม พระองค์เจ้าหญิงลม่อม  เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว และเจ้า
               จอมมารดาทรัพย์   ประสูติเมื่อวันอังคารที่ 8 ธันวาคม พุทธศักราช 2361  ทรงอภิบาลสมเด็จพระเทพศิรินทราบ




                                                             71
   67   68   69   70   71   72   73   74   75   76   77