Page 71 - b29255_fulltext
P. 71
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ
พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีรัศมิ์ พระวรชายาในสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามมกุฎราชกุมาร
พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริวัณณวรีนารีรัตน์
พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต
การเฉลิมพระยศเจ้านายฝ่ายในเมื่อสถาปนาพระบรมราชจักรีวงศ์
พ.ศ. 2325 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชเสด็จปราบดาภิเษกขึ้นครองสิริราช
สมบัติเป็นปฐมกษัตริย์แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ จึงทรงสถาปนาเฉลิมพระยศพระ บรมวงศ์ เจ้านายฝ่ายในที่
ทรงรับสถาปนาและทรงกรมในโอกาสนั้น ได้แก่ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์ใหญ่ และ พระองค์น้อย คือ
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี (สา)
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ (แก้ว)
ต่อมา ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้ตั้งกรมพระราชทานสมเด็จพระราชธิดา คือ
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าหญิงแจ่ม กรมหลวงศรีสุนทรเทพ
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าหญิงประไพวดี กรมหลวงเทพวดี
และตั้งกรมสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าหญิงพิกุลทอง พระราชธิดาในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหา
สุรสิงหนาท เป็น กรมขุนศรีสุนทร
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี (สา)
เป็นพระเชษฐภคินีพระองค์ใหญ่ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช มีเรื่องเล่าว่าเมื่อ
รัชกาลที่ 1 ทรงพระเยาว์พระชนม์ได้ 5 พรรษา ทรงวิ่งเล่นจนยั้งพระองค์ไม่ทัน ล้มลงบนกองเพลิงที่สุมไว้ในฤดู
หนาว พระพี่นางทั้งสองพระองค์ทรงฉุดพระองค์ออกจากกองเพลิงนั้น โดยมิได้รับอันตรายใด ๆ แล้วทรงวิ่งเล่น
ต่อไป
พระภัสดา นามว่า หม่อมเสม รับราชการ เมื่อครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นที่พระอินทรักษา เจ้ากรมต ารวจใหญ่
ซ้ายฝ่ายพระบวรราชวัง มีพระโอรส 3 พระองค์ พระธิดา 1 พระองค์ ภายหลังเสียกรุงแล้ว เสด็จมาประทับอยู่ที่
สวนมังคุดกับพระโอรสธิดา
70
