Page 9 - kpi22228

1

บทที่ 1

บทนํา

1.1 ที่มาและความสําคัญของปญหา

กิจกรรมทางการเมืองที่สําคัญของระบบการเมืองคือ “การเลือกตั้ง” ซึ่งในระบอบประชาธิปไตย

ไดเปดโอกาสใหแตละพรรคการเมืองตองแขงขันในการแสวงหาความนิยมทางการเมือง เพื่อบรรลุถึงชัยชนะ
ในการเลือกตั้ง ซึ่งการศึกษาปฏิบัติการของพรรคการเมืองดังกลาวอาจจะเรียกในสวนของการแสวงหา

ความนิยมทางการเมืองนั้นวาเปน “การตลาดการเมือง” (political marketing) ซึ่งมีเปาประสงคเพื่อรักษา

ฐานเสียงหรือความนิยม ขยายแนวรวม เปลี่ยนทัศนคติของประชาชน ทั้งผูมีสิทธิเลือกตั้ง หรือยังไมมี
สิทธิเลือกตั้ง เปลี่ยนแปลงทัศนคติของบุคคลเหลานั้น เชน จากความเกลียดชังมาเปนเฉย ๆ จากทัศนคติเฉย ๆ

มาสนใจ จากสนใจมาเขารวม การตลาดการเมืองจึงทําหนาที่โนมนาว เปลี่ยนมุมมอง ลดอคติ เปลี่ยนใจใหเขา

มาสนับสนุนและเขารวมกิจกรรมทางการเมือง และในที่สุดเปนทั้งฐานมวลชน ฐานเสียง หรือกระทั่งเขามาสู
การเปนบุคลากรของพรรคหรือสามารถผานเขาสูการสมัครลงเลือกตั้งในนามพรรค

ในการศึกษาการตลาดการเมืองไทยยังเปนเรื่องใหม ซึ่งนับแตการเลือกตั้งภายใตรัฐธรรมนูญ
แหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 กลาวไดวาพรรคการเมืองเรียนรูการตลาดการเมืองมากขึ้น โดยเฉพาะ

การปรากฏตัวของพรรคไทยรักไทยที่ใชแนวทางการแสวงหาความนิยมในการเลือกตั้งทั่วไปของ

สมาชิกสภาผูแทนราษฎรตั้งแตป พ.ศ. 2544 เปนตนมา ตั้งแตการตั้งชื่อพรรค สัญลักษณและการทดสอบความ
นิยมของผูสมัครกอนจะดําเนินการสงสมัครรับเลือกตั้ง ผลการดําเนินงานของพรรคไทยรักไทยสะทอนใหเห็น

ความสําเร็จของพรรคสวนหนึ่งมาจากการจัดการและตลาดทางการเมือง และสงผลใหการเลือกตั้งในครั้งตอ ๆ

มา ไดมีการใชการตลาดการเมืองไทยในการหาเสียงเลือกตั้งเพิ่มมากขึ้น จนเรียกไดวา แตละพรรคมี
การทําการตลาดของพรรคการเมืองไมมากก็นอย

ทั้งนี้ เปนที่ถกเถียงกันวารัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560 และพระราชบัญญัติพรรคการเมือง ตลอดจน
กฎหมายที่เกี่ยวกับการเลือกตั้งอาจจะนําพาการเมืองไทยยอนกลับไปสูยุคกอนที่จะเกิดปฏิรูปการเมืองในชวงป

พ.ศ. 2535 เชน การออกแบบการเลือกตั้งแบบบัตรใบเดียว โดยใชการนับคะแนนแบบจัดสรรปนสวนผสม

ยังมีมาตรการใหมที่กําหนดรายละเอียดเกี่ยวกับการเลือกตั้งขั้นตน (แมภายหลังจะมีมาตรา 44 ออกมาสราง
ความยืดหยุนใหกับมาตรการดังกลาว) รายละเอียดบางประการยังรวมไปถึงเงื่อนไขใหมเกี่ยวกับการจัดตั้ง

พรรคการเมือง หนาที่และสถานภาพของสมาชิกพรรคการเมือง และคณะกรรมการบริหารพรรค รวมทั้ง

การกําหนดโทษของพรรคการเมืองไวสูงมาก นอกจากนี้ ยังมีการกําหนดอัตราคาใชจายในการเลือกตั้งของ
พรรคการเมืองและวิธีการหาเสียงเลือกตั้งของพรรคการเมืองในมาตรา 62-83 ของพระราชบัญญัติประกอบ

รัฐธรรมนูญวาดวยการเลือกตั้ง บทบาทของคณะกรรมการการเลือกตั้งที่เพิ่มมากขึ้น พรอมกับการประกาศ
ยุทธศาสตรชาติ 20 ป และแผนการปฏิรูปประเทศ 13 ดาน ซึ่งเปนการกํากับนโยบายระยะยาวของ