Page 45 - kpi22228

37

อยางไรก็ดี ในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2483 ขุนบุรัสการกิตติคดี (เหมือน บุรัสการ) ส.ส. ประเภทที่ 1

จากจังหวัดอุบลราชธานี ไดยื่นญัตติแกไขรัฐธรรมนูญเพื่อยืดอายุบทเฉพาะกาลตอไปอีก 10 ป
ตอมา นายปรีดี พนมยงค และนายควง อภัยวงศเห็นตรงกันวาควรใหมีการยกเลิกบทเฉพาะกาล

ที่กําหนดใหมี ส.ส. ประเภทที่ 2 รวมถึงผลักดันใหเกิดการแกไขรัฐธรรมนูญทั้งฉบับ ซึ่งเปนที่มาของรัฐธรรมนูญ

แหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2489 (ประกาศใชวันที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2489) ที่กําหนดใหมี 2 สภา คือ
สภาผูแทนราษฎรและพฤฒิสภา ที่มาจากการเลือกตั้งเปนครั้งแรก และเปนจุดเริ่มตนของการออกแบบสถาบัน

ฝายนิติบัญญัติใหมีสองสภา หรือระบบสภาคู (bicameral system) ในเวลาตอมา

อยางไรก็ตาม นับจากการเลือกตั้งทั่วไปครั้งแรกของประเทศในป 2476 ไปจนถึงการเลือกตั้งสมาชิก

สภาทั้งสองประเภทพรอมกันภายใตรัฐธรรมนูญฉบับป 2489 นั้น ประเทศไทยมีการเลือกตั้งทั่วไปอีก 3 ครั้ง
ไดแก การเลือกตั้งทั่วไปใน พ.ศ. 2480, พ.ศ. 2481 และ ตน พ.ศ. 2489 แมวาการเลือกตั้งในวันที่ 7 พฤศจิกายน

พ.ศ. 2480 จะเปนการเลือกตั้งทั่วไปครั้งที่ 2 หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 แตการเลือกตั้งครั้ง
นี้มีความสําคัญเพราะนับเปนการเลือกตั้งครั้งแรกที่ประชาชนสามารถเลือกสมาชิกสภาผูแทนราษฎรโดยตรง

ผลการลงคะแนนพบวามีผูออกมาใชสิทธิเลือกตั้งคิดเปนรอยละ 40.22 ของจํานวนผูมีสิทธิเลือกตั้งทั้งหมด

โดยจังหวัดนครนายกมีผูออกมาใชสิทธิมาที่สุดถึงรอยละ 80.5 ในขณะที่จังหวัดแมฮองสอนนอยมีผูออกมาใช
สิทธินอยที่สุดคือรอยละ 22.24

ผลการออกมาใชสิทธิเลือกตั้งสะทอนใหเห็นถึงความตื่นตัวของประชาชนภายใตการเมืองระบอบใหม

ไดอยางชัดเจน แมวาบางจังหวัดจะมีอัตราสวนของผูออกมาใชสิทธิเลือกตั้งไมถึง 1 ใน 4 ของจํานวนผูมีสิทธิ
แตเมื่อเทียบกับจํานวนผูออกมาใชสิทธิของจังหวัดที่มีประชาชนออกมาใชสิทธิมากที่สุดแลวนับวาเปนสัดสวน

ที่สูงไมนอยสําหรับการเริ่มตนระบอบการเมืองใหม และดวยเหตุที่วาการเลือกตั้งครั้งนี้เปนการใชสิทธิโดยตรง

ของประชาชนเปนครั้งแรก ก็นับวามีนัยสําคัญอยางยิ่งตอการทําความเขาใจการเมืองไทยยุคแรกนี้
นอกจากสถิติจํานวนผูออกมาใชสิทธิเลือกตั้งแลว แผนปายหรือโปสเตอรหาเสียงของวาที่

สมาชิกสภาผูแทนราษฎรก็ไดสะทอนภาพบรรยากาศการเลือกตั้งโดยตรงครั้งแรกของประเทศไดเปนอยางดี

เพราะจากหลักฐานบงชี้วาในการเลือกตั้งครั้งดังกลาวที่มีลีลาการนําเสนอตัวตนของนักการเมืองในยุคสมัยนั้น
4
ไดอยางมีสีสันและนาสนใจ 3 เชน โปสเตอรหาเสียงของขุนพิเคราะหคดี (อินทร อินตะนัย) ผูแทนราษฎร
ประเภทที่ 1 จังหวัดศรีสะเกษที่ลงสมัครรับเลือกตั้งอีกครั้งในการเลือกตั้งวันที่ 7 พฤศจิกายน 2480 ในโปสเตอร

ปกครองปองกันผลประโยชนของตนเองไดบริบูรณ […] ถาราษฎรไดมีการศึกษาเพียงพอแลว ก็ยินดีที่จะปลอยใหราษฎรได
ปกครองตนเองโดยไมจําเปนตองมีสมาชิกประเภทที่ 2 ฉะนั้น จึงวางเงื่อนไขไวขอใหเขาใจวาสมาชิกประเภทที่สองเปนเสมือน
พี่เลี้ยงที่จะชวยประคองการงานใหดําเนินไปสมตามความมุงหมายของรัฐธรรมนูญ และเปนผูปองกันผลประโยชนอันแทจริง

...” ดูเพิ่มเติม พฤฒิสภา. สืบคนเมื่อ 1 กรกฎาคม 2564, จาก https://parliamentmuseum.go.th/2564/ar64-
senate.html
4 โปสเตอร “หาเสียง” ของวาที่ ส.ส. ในการเลือกตั้งครั้งแรกของประเทศ. สืบคนเมื่อ 1 กรกฎาคม 2464, จาก

https://www.silpa-mag.com/history/article_21341?fbclid=IwAR1uhhDCmqti1LtNR1ng-
ZE5OR6kpQbCRR64iUJN9dIHVt7PCf3KgIHq6Xw