Page 92 - kpi20899

“การถอดบทเรียนชุมชนเพื่อการปฏิรูปกระบวนการจัดการทรัพยากร : พลวัตแห่งการมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรน ้า
ในพื นที่ต้าบลหนองพันจันทร์ อ้าเภอบ้านคา จังหวัดราชบุรี” โดย ดร.ปริชัย ดาวอุดม และนายเจษฎา เนตะวงศ์

ในชุมชน สอดคล้องกับที่ Held (1996, อ้างใน โอฬาร ถิ่นบางเตียว : หน้า 124) ให้ความหมายว่า

ประชาธิปไตยชุมชนนั้นต้องจัดกระบวนการให้เกิดความเห็นพ้องต้องกัน ในการตัดสินใจภายในชุมชน

กล่าวได้ว่าประชาธิปไตยชุมชนเป็นกระบวนการส้าคัญที่เกิดขึ้นในการบริหารจัดการน้้าของชุมชนหนองพัน-

จันทร์อย่างที่คนในชุมชนเองมิได้นิยามหรือเข้าใจว่าสิ่งที่ตนเองด้าเนินการมาเป็นประชาธิปไตยรูปแบบไหน

พวกเขาต่างรู้แต่ว่าจะท้าด้วยวิธีการอันใดให้คนในชุมชนคือผู้ใช้น้้าทุกประเภทได้รับประโยชน์ร่วมกัน และ

มีความมั่นคงปลอดภัยในการมีและใช้น้้าอย่างยั่งยืน การประชุมของชาวหนองพันจันทร์ในเรื่องต่างๆ

รวมทั้งการใช้น้้า จึงเปลี่ยนไปตามบริบทของเทคโนโลยีกล่าวคือจะมีการประชุมกันโดยผ่านทางแอพลิเคชั่น

ไลน์และติดต่อสื่อสารผ่านตัวแทนของกลุ่มทางโทรศัพท์มากกว่าการมาประชุมแบบพบหน้ากัน นับเป็น

นวัตกรรมที่ชาวบ้านร่วมกันคิดค้นขึ้นมาแก้ปัญหาการประชุมประชาคมแบบทางการที่มักท้าให้เสียเวลา

ในเรือกสวนไร่นาหรือการท้ามาค้าขาย ประชาธิปไตยที่เข้มแข็งและเกิดผลมากที่ชุมชนหนองพันจันทร์นี้

นับเป็นบทท้าทายประชาธิปไตยแบบตัวแทนที่เน้นการช่วงชิงอ้านาจรัฐที่ศูนย์กลางอ้านาจอย่างมาก เพราะ

วันนี้ประชาธิปไตยชุมชนที่เกิดขึ้น ท้าให้ชาวหนองพันจันทร์มีประชาธิปไตยที่เปลี่ยนชีวิตที่แร้นแค้น

ให้มั่นคง และก้าวหน้าต่อไปได้อย่างยั่งยืน

5.3 ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย

5.3.1 ในการส่งเสริมให้เกิดการบริหารจัดการทรัพยากรตามหลักสิทธิชุมชน ภาครัฐต้องตระหนัก

ว่าชุมชนจะมีวิธีจัดการกับกิจกรรม กิจการ ผลประโยชน์ร่วมของชุมชนอยู่แล้ว ชุมชนใดอยู่มาช้านานก็จะมี

วิธีของตัวเองที่ยาวนานชัดเจนสั่งสมกันมา ชุมชนใดเพิ่งตั้งชุมชนนั้นก็จะค่อยๆ หาวิธีอยู่ร่วมกัน ได้ด้วย

ตัวเอง

5.3.2 ถ้าผลประโยชน์สาธารณะใกล้ตัวมากเท่าไหร่ คนจะมีส่วนร่วมมากเท่านั้น หากหัวใจของ

ประชาธิปไตยชุมชนที่พูดกันคือการมีส่วนร่วม หัวใจของการมีส่วนร่วมก็คือความรู้สึกเป็นเจ้าของในชุมชน

ที่ตนสังกัด สิทธิชุมชนจะไม่เป็นเรื่องไกลตัวถ้าหมายถึงสิทธิในทรัพยากรของชุมชนเป็นอันดับแรก

5.3.3 ความเป็นเจ้าของทรัพยากรจะท้าให้คนรู้สึกทุกข์ สุข และเป็นเดือดเป็นร้อนที่ปกป้อง ระวัง

รักษา แก้ไขปรับปรุง ความรู้สึกเป็นเดือดเป็นร้อนจะเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องไม่จางหาย เมื่อความเป็นเดือด

เป็นร้อนนั้นสามารถปกป้องผลประโยชน์ของตนและชุมชนได้จริง รูปธรรมประชาธิปไตยชุมชนจึงเป็น

รูปธรรมของการใช้อ้านาจของชุมชนในการบริหารจัดการสิ่งมีค่าของชุมชนได้อย่างแท้จริง ซึ่งรัฐต้องลด

บทบาทจากรับเหมาท้าแทนมาเป็นการเอื้ออ้านวย

91