Page 354 - kpi20858
P. 354
312
กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ทรงกล่าวชมเชยในพระอัจฉริยภาพของหม่อมเจ้าหญิงพิไลยเลขา
ดิศกุล ว่าทรงฝีมือจนสามารถเรียกว่าเป็นจิตรกรได้
ผลงานชิ้นนี้นับมีความส าคัญอย่างมาก ในฐานะที่เป็นภาพสะท้อนความเป็นผู้น าด้าน
ศิลปะแห่งยุคสมัย ซึ่งท่านหญิงเป็นศิลปินสตรีท่านแรกๆ ที่ได้สร้างงานจิตรกรรมภาพเหมือนตนเอง
ด้วยรูปแบบตะวันตก มูลเหตุนี้สามารถวิเคราะห์ได้ว่า พระองค์อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่เต็มไปด้วย
บรรยากาศแห่งการสร้างสรรค์ทางศิลปะ กล่าวคือ ยุคสมัยของพระองค์เกิดกระแสตื่นตัวเรื่องการ
รับอิทธิพลจากศิลปะตะวันตก อีกทั้งมีสมเด็จอา คือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยา
นริศรานุวัดติวงศ์ทรงมีพระอัจฉริยภาพด้านศิลปะ และวัฒนธรรมคอยสนับสนุน ตลอดจนมีโอกาส
ได้อยู่ท่ามกลางสิ่งแวดล้อมทางศิลปะ ท าให้ท่านหญิงสามารถซึมซับความงามเหล่านั้นได้ ประกอบ
กับ ท่านหญิงได้ร่วมสมัยกับบุคคลส าคัญที่มีความรอบรู้ทางศิลปะตะวันตกเป็นอย่างดี ท าให้ท่าน
หญิงได้รับโอกาสที่ดีมากกว่าสตรีคนใดในสยาม
4.1.2.1.3.2 รูปแบบ
การน าเสนอภาพเหมือนบุคคล เป็นแนวทางการสร้างสรรค์งานจิตรกรรมแบบตะวันตก
ดังนั้นการที่ท่านหญิงพิไลยเลขา ดิศกุล ชิ้นนี้ จึงมีรูปแบบจิตรกรรมแบบตะวันตก มีการแสดงกาย
วิภาค สีและแสงเงาอย่างถูกต้องตามหลักทฤษฎีศิลปะตะวันตกที่ยึดถือการถ่ายทอดความสมจริง
หม่อมเจ้าพิไลยเลขา ดิศดุล รายละเอียดภาพ
หม่อมเจ้าหญิงพิไลยเลขา ดิศกุล, “หม่อมเจ้าพิไลย
เลขา ดิศดุล”, 2476, สีน ้ามันบนผ้าใบ, 86.5 x 43 ซม.,
ผลงานสะสมในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ถนนเจ้าฟ้า
ภาพเหมือนหม่อมเจ้าหญิงพไลยเลขา ดิศกุล ใบหน้า
แสดงรอยยิ้ม ส่งสายตามายังผู้ชม นั่งเอียงล าตัว เผย
ให้เห็นแขนด้านซ้าย ใส่เครื่องแต่งกายสีฟ้าอมเขียว
ผ้านุ่งสีส้มเหลือบสีทอง มีผ้าโปร่งบางสีทองพาดอยู่ที่
อังสาด้านขวา สวมใส่เครื่องประดับเป็นสร้อยทองจี้
มรกตสีเขียว พระหัตถ์ทั้งสองถือช่อดอกไม้สีขาว
พระองค์นั่งอยู่ท่ามกลางสีพื้นหลังสีน ้าตาลเข้ม
