Page 299 - kpi20858
P. 299
256
วงศ์เธอ กรมหลวงพิชิตปรีชากร พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนพิทยลาภพฤฒิธาดา พระเจ้าบรมวงศ์
เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ พระยาศรีสุนทรโวหาร พระเทพกระวี พระยาราชสัมภารากร และ
ขุนท่องสื่อ หนังสือต้นฉบับเป็นสมุดไทยด า เขียนด้วยเส้นดินสอขาวและเส้นรง ถือเป็นงาน
วรรณกรรมแปลจากภาษาอังกฤษในยุคเริ่มแรก จนได้รับความนิยมอย่างมากในสมัยรัชกาลที่ 5
จากเอกสารข้างต้นบ่งชี้ให้เห็นว่า วรรณกรรมตะวันตกกับสังคมสยามนั้นมิใช่เรื่องใหม่ใน
รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว แท้จริงการน าเสนอนิทานหรือการเล่าเรื่องซึ่งสัมพันธ์
กับการสร้างสรรค์ทางจิตรกรรมมีมาช้านานแล้ว ทว่าเนื้อหาที่ได้รับความนิยมนั้นมักเป็นเรื่องราว
ทางศาสนา พุทธประวัติ ชาดก ไตรภูมิ อย่างไรก็ตามที่พระอุโบสถแห่งนี้นับว่ามีความพิเศษกว่าที่
ใด เนื่องจากมีการรวบรวมเอาภาพเขียนที่เกี่ยวเนื่องกับวรรณกรรม ทั้งพราหมณ์-ฮินดู พุทธ และ
ตะวันตกเข้าไว้ด้วยกัน ดังปรากฏในตารางต่อไปนี้
ผนังตอนล่างด้านหลังพระประธาน
ล าดับที่ ฉากตอน
1ง สุนัขจิ้งจอกกับกา
กาตัวหนึ่งไปลักเนื้อได้ชิ้นหนึ่งมาจับอยู่บนต้นไม้คาบก้อนเนื้อไว้ในปาก สุนัข
จิ้งจอกตัวหนึ่งเห็นก็มีความประสงค์อยากจะใคร่ได้เนื้อนั้นเป็นของตัว จึงคิดโกงท า
กลอุบายล่อลวงก็ไม่สมประสงค์ ร้องว่าขึ้นไปกับกาว่ากานี้ช่างสวยกระไรเลย ความ
งามนั้น ทั้งรูปแลผิวพรรณก็ผ่องใส แต่ถ้าเสียงเพราะเหมือนกับความงามอื่นๆ ก็
สมควรทีเดียวที่จะนับว่าเป็นพระราชินีนางพระยาแห่งนกทั้งปวง ค าที่สุนัขจิ้งจอกกล่าว
ดังนี้เป็นค าแกล้งยกยอตรงๆ แต่กามีความปรารถนาที่จะแก้ค าติเตียนซึ่งยกว่าด้วย
เสียงของตัว ก็ร้องขึ้นด้วยเสียงอันดังชิ้นเนื้อก็ตกลง สุนัขจิ้งจอกวิ่งไปคาบเก็บขึ้น
โดยเร็ว แล้วกล่าวว่ากาของเราผู้เป็นสัตว์อันดีเสียงของท่านก็พอใช้ได้ แต่ความคิด
ของท่านนั้นยังต้องการอยู่อีก
ค าที่ติเตียนแลสรรเสริญนั้น ควรจะต้องระวังให้มากทั้งสองอย่างเหมือนกัน
ค ายอยกย่องให้ ใจเพลิน เชื่อนา
ค าติริเปลี่ยนเกิน เก่าได้
ไม่จริงสิ่งสรรเสริญ ฤาติ
ท าทุกข์ทั้งคู่ให้ เร่งรู้ระวังฟัง
366
กรมหมื่นพิชิตปรีชากร
366 กรมศิลปากร, อิศปปกรณัม: วรรณกรรมแปลจากตะวันตกยุคแรกของไทย (กรุงเทพฯ: ส านักวรรณกรรมและ
ประวัติศาสตร์, 2562), 172.
