Page 58 - kpi20767

33

โดยแนวคิด และทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับองค์ประกอบในการวัดหลักธรรมาภิบาล ได้แก่ กรอบ

การปฏิบัติงานตามแนวคิดของระเบียบส านักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการสร้างระบบบริหารกิจการบ้านเมือง

และสังคมที่ดี พ.ศ. 2542 (2542) และกรอบการปฏิบัติงานตามแนวคิดของพระราชกฤษฎีกาว่าด้วย
หลักเกณฑ์และวิธีการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี พ.ศ. 2546 (2546) ที่ได้อธิบายถึง ความเป็นมา

ความส าคัญ องค์ประกอบของหลักธรรมาภิบาล ตัวชี้วัด ตลอดจนนิยามความหมายต่างๆ ของหลัก

ธรรมาภิบาลในแต่ละองค์ประกอบ แนวคิดของ ถวิลวดี บุรีกุล (2546) ที่ได้อธิบายถึงหลักธรรมาภิบาล ใน
ฐานะที่เป็นหลักการเพื่อการบริหารรัฐกิจแนวใหม่ และจากกรอบการปฏิบัติงานตามแนวคิดของส านักงาน

ก.พ.ร. (2556) ส านักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี (2561) และส านักงานเลขานุการของคณะกรรมการ

ยุทธศาสตร์ชาติ (2561) ที่ได้อธิบายถึงความส าคัญ ที่มา องค์ประกอบการวัดธรรมาภิบาล และนิยาม
ความหมายต่างๆ ตลอดจนพัฒนาการของหลักธรรมาภิบาลในประเทศไทย นอกจากนี้ จากการทบทวน

งานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับนิยาม และองค์ประกอบในการวัดหลักธรรมาภิบาล ผู้วิจัยพบว่าองค์ประกอบการ

วัดหลักธรรมาภิบาลประกอบด้วยองค์ประกอบในการวัดจ านวน 6 ด้านได้แก่ ด้านนิติธรรม ด้านคุณธรรม
ด้านความโปร่งใส ด้านการมีส่วนร่วม ด้านความรับผิด และด้านความคุ้มค่า (ณัฐ วิมลพีรพัฒนา, 2556;

อลงกต แผนสนิท, 2557; ประณีต ม่วงนวล, 2558; ศรีสกุล เจริญศรี, 2558; ชาญยุทธ พวงก าหยาด,

2558; ปราณี รุ่งรักสกุล และคณะ, 2558; สมชาย น้อยฉ่ า, นิคม เจียรจินดา และชัชวลิต เลาหวิเชียร,
2559) โดยผลจากการทบทวนวรรณกรรมดังกล่าว ผู้วิจัยพบว่าได้มีการก าหนดองค์ประกอบของหลัก

ธรรมาภิบาลไม่แตกต่างกัน โดยสามารถสรุปได้ว่าองค์ประกอบในการวัดหลักธรรมาภิบาล ประกอบด้วย

องค์ประกอบในการวัดจ านวน 6 ด้าน ประกอบด้วย 1) องค์ประกอบการวัดหลักธรรมาภิบาลในด้านหลัก
นิติธรรม 2) องค์ประกอบการวัดหลักธรรมาภิบาลในด้านหลักคุณธรรม 3) องค์ประกอบการวัดหลักธรร

มาภิบาลในด้านหลักความโปร่งใส 4) องค์ประกอบการวัดหลักธรรมาภิบาลในด้านหลักการมีส่วนร่วม 5)

องค์ประกอบการวัดหลักธรรมาภิบาลในด้านหลักความรับผิด และ 6) องค์ประกอบการวัดหลักธรรมาภิ
บาลในด้านหลักความคุ้มค่า ดังแสดงในตารางที่ 2.1 เพื่อน าไปสู่การก าหนดตัวชี้วัดและข้อค าถามใน

เครื่องมือการวิจัยต่อไป