Page 222 - kpi20440

KPI Congress 20th
222
2018
Thai Democracy on the Move

บทน�ำ

สังคมไทยผ่านช่วงเวลาของการเปลี่ยนแปลงการปกครองและล้มลุกคลุกคลานในเรื่องของประชาธิปไตย
มาเป็นเวลาเกือบ 9 ทศวรรษ หลายครั้งที่ประชาชนบางส่วนรู้สึกเป็นทุกข์จนต้องออกมาเรียกร้อง เดินขบวน

เกิดความขัดแย้ง และน�ามาสู่การเปลี่ยนแปลงรัฐบาลแบบกะทันหัน ครั้งหลังสุดมีการรัฐประหารเมื่อ
22 พฤษภาคม 2557 และมีรัฐบาลใหม่มาปกครองประเทศ ซึ่งได้ท�าหน้าที่มาระยะหนึ่งเพื่อน�าประเทศ

กลับสู่ความสงบ หลังจากนั้น ประเทศไทยได้มีรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ มียุทธศาสตร์ชาติ และมีแผนการปฏิรูป
ประเทศ ที่เชื่อว่าเป็นการเตรียมการเข้าสู่สังคมที่เป็นประชาธิปไตยอย่างแท้จริงเป็นการน�าประเทศไทยสู่สังคมที่

พึงปรารถนา มีความมั่นคง มั่งคั่งและยั่งยืนตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช
2560 อนึ่งในระหว่างที่ประเทศไทยก�าลังก้าวย่างไปสู่การเป็นประชาธิปไตยที่แท้จริง เราควรหันมามองบริบท

ของประเทศจาก 9 ทศวรรษที่ผ่านมาของการเปลี่ยนแปลงการปกครองตั้งแต่ พ.ศ. 2475 นั้นว่า มีประเด็น
อะไรที่เกี่ยวข้องกับชีวิตของคนไทยจนท�าให้ไม่มีความสุขและมีการแสดงออกจนท�าให้ประชาธิปไตยของไทยต้อง

ก้าวสะดุดและไม่สามารถที่จะเดินหน้าไปสู่สังคมที่สันติสุขได้เสียที จากประวัติศาสตร์ประชาธิปไตยของไทย
พบว่าเราเน้นประชาธิปไตยในเชิงกระบวนการเลือกตั้ง จนลืมว่าสาระส�าคัญของประชาธิปไตยที่จะท�าให้ประเทศไทย

เดินหน้าอย่างยั่งยืนนั้นเป็นเรื่องที่ส�าคัญด้วยเช่นเดียวกันเพราะจะท�าให้หลักการส�าคัญหลายๆ เรื่องที่ประเทศที่
มีความเป็นประชาธิปไตยอย่างเข้มแข็งปฏิบัติกัน มีการค�านึงและน�ามาสู่การปฏิบัติที่เป็นจริง เพราะท�าให้สังคม

มีคุณภาพ ด้วยเชื่อว่ากระบวนการประชาธิปไตยที่ให้ความส�าคัญกับทั้งสาระและกระบวนการจะท�าให้เกิดสังคม
ที่มีคุณภาพ เพราะผู้บริหารประเทศ ประชาชนมีธรรมาภิบาลโดยเฉพาะส�านึกรับผิดชอบต่อประชาชนและ

บ้านเมือง จึงท�าให้มีการก�าหนดนโยบายที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาสังคมและเกิดผลจริง

ผลพวงของกระบวนการประชาธิปไตยก็คือ คุณภาพสังคม (Social quality) ที่พึงปรารถนาซึ่งจะประกอบ
ไปด้วย ความมั่นคงทางเศรษฐกิจสังคม (Socio-economic Security) การรวมตัวกันทางสังคม (Social Inclusion)

ความสมานฉันท์ทางสังคม (Social Cohesion) และการสร้างพลังทางสังคม (Social Empowerment)
สิ่งเหล่านี้จะน�าไปสู่การเกิดการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development) และความเป็นธรรมทางสังคม

(Social Justice) แต่อย่างไรก็ตาม สิ่งที่จะช่วยขับเคลื่อนกระบวนการประชาธิปไตยให้บรรลุผลคือคุณภาพของ
สังคมนั้น สิ่งที่จะละเลยไม่ได้คือปัจจัยภายนอกและปัจจัยภายในที่มีผลต่อการขับเคลื่อนนโยบายประชาธิปไตย

สิ่งแวดล้อมภายในประกอบไปด้วย ภาวะผู้น�า ประชาสังคม สื่อและการถ่วงดุลอ�านาจ (Balance of Power)
(ถวิลวดี บุรีกุล, 2561, น.22-23)
เอกสารประกอบการประชุมกลุ่มย่อยที่ 5 3 justice) ในกรอบของประชาธิปไตยเสรี และมีเศรษฐกิจแบบทุนนิยม โดยหลักการ และบรรทัดฐานที่ใช้ในการด�าเนินการคือ

แนวคิดทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคม ที่สนับสนุนการเปลี่ยนแปลงแบบสันติ เพื่อส่งเสริมความเป็นธรรมทางสังคม (social

การผูกพันกับประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม และแบบตัวแทน ที่ประเมินจากการกระจายรายได้ และ การเป็นรัฐสวัสดิการ

ประชาธิปไตยสังคมจึงมุ่งที่สร้างสถานการณ์เพื่อทุนนิยมและน�าไปสู่ประชาธิปไตยที่มีความหมายด้วยการมีประชาธิปไตยที่มี
ธรรมาภิบาล (Heywood, 2012: 128 และ Miller, 1998: 827)