Page 217 - kpi20440
P. 217
การประชุมวิชาการสถาบันพระปกเกล้า 217
ครั้งที่ 20 ประจำาปี 2561
ประชาธิปไตยไทย: ก้าวย่างเพื่อการพัฒนา
เป็นตัวน�า แต่ในส่วนภาคประชาสังคม ภาคพลเมือง ภาคประชาชนกลับถูกพูดถึงในเชิงเป็นหางเครื่อง หรือเป็น
ตัวประกอบมากกว่าจะคิดว่ามีบทบาทส�าคัญ
อันที่จริง ถ้าพิจารณาในมุมกว้าง เราสามารถจะพิจารณาบทบาทของตัวขับเคลื่อนได้อย่างหลากหลาย
เพราะในการเปลี่ยนแปลงนั้นบางครั้งเศรษฐกิจหรือการพัฒนาอุตสาหกรรมมีความส�าคัญ แต่เราปฏิเสธไม่ได้
เทคโนโลยีมีความส�าคัญ รัฐก็ส�าคัญ ตลาดหรือธุรกิจก็ส�าคัญ ภาคชุมชนพลเมืองก็ส�าคัญ แต่ประเด็นคือประเทศ
จะก้าวไปข้างหน้าด้วยกันจากส่วนต่างๆเหล่านี้ได้อย่างไร ซึ่งส่วนส�าคัญคือการ “สร้างความรู้” แล้วท�าให้บทบาท
ภาคสังคม ภาคชุมชน มีความส�าคัญมากขึ้นเพราะชุมชนและสังคมเป็นได้ทั้งผู้สนับสนุน และเป็นฝ่ายได้รับ
ผลกระทบจากการพัฒนาได้ด้วย ที่ส�าคัญคือสามารถเป็นสะพานเชื่อมโยงในการเรียนรู้จากทุกฝ่าย และเรียนรู้
จากชาวบ้านในท้องถิ่นต่าง ๆ ด้วย
ที่ผ่านมาความรู้ความเข้าใจของประเทศไทยในการก้าวสู่อนาคต ค่อนข้างเน้นบทบาทความเข้าใจ
ในภาพใหญ่ และโครงสร้างมหภาพเป็นส�าคัญแต่ขาดความเข้าใจต่อพื้นที่และต่อท้องถิ่น แม้ว่าจะเกิดการตื่นตัว
ในท้องถิ่น เช่น การเคลื่อนไหวจังหวัดจัดการตนเอง กระบี่ Go-green หรือ ขบวนการสังคมโดยกลุ่มคนพิการ
ด้วยกันเอง แต่ยังขาดความสนใจในเนื้อหาสาระจริงจัง ที่ส�าคัญยังมีจุดอ่อนไม่พิจารณาบทบาทของคนในพื้นที่
อย่างจริงจัง ส่วนหนึ่งอาจมาจากการยังขาดความเข้าใจมิติสังคม-วัฒนธรรมและอาจขาดความเชื่อมั่น ดังนั้น
เท่าที่ผ่านมาจึงขาดความชื่นชมยินดีต่อบทบาทของตัวละครใหม่ๆ เช่น คนหนุ่มสาวหรือผู้หญิงในท้องถิ่น และ
มักจะสนใจไปที่เรื่องเดิม ๆ เช่น มิติการต่อต้านอ�านาจรัฐ ซึ่งแม้เป็นเรื่องส�าคัญ แต่ก็ขาดการให้ความสนใจต่อ
โจทย์ใหม่แห่งการเปลี่ยนแปลง ซึ่งจ�าต้องมีทั้งภาพความขัดแย้ง ภาพการต่อรองและภาพการพยายามมุ่งหน้า
ไปโดยการประสานกันให้มากขึ้น
ข้อเสนอเพื่อให้ย่ำงก้ำวประชำธิปไตยสอดประสำนกับกำรลดช่องว่ำงและ
ควำมเหลื่อมล�้ำ
ด้วยสภาพการณ์ที่ยังมีพลวัตขัดกันและความเป็นไปสวนทางกันไปมาเช่นนี้ การออกแบบระบบ เพื่อ
ก�ากับดูแลและในการด�าเนินการเพื่อบรรลุ SDGs โดยมุ่งเป้าหมายสูงสุดจึงจ�าเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมี 2 กระบวนการ
1. การเชื่อมโยงเป้าหมาย SDGs ในกลุ่มหมวดชุดเดียวกันเพื่อเอื้อให้เกิดการหนุนเสริมระหว่าง
กันและหลีกเลี่ยงความขัดแย้งหรือการทอนก�าลังกันเอง
2. ความสนใจใส่ใจต่อการพัฒนากลไกในการก�ากับดูแลเป้าหมายหมวดโครงสร้างพื้นฐาน
หาไม่แล้วการมุ่งบรรลุเป้าหมายการพัฒนาเพื่อความอยู่ดีมีสุขเช่น สุขภาพ อาจจะเป็นการท�าลายฐาน
ทรัพยากรธรรมชาติ ระบบนิเวศถูกท�าลายจนไม่มีทางฟื้นคืนความยืดหยุ่นไปได้อย่างปราศจากการรับผิดชอบ
อย่างใดเลยก็ได้
