Page 12 - kpi20366

บทที่ 1

1.1 ที่มาและความส าคัญ

ในภาวะสังคมปัจจุบันประเทศไทยได้ก้าวเข้าสู่ยุคสารสนเทศอย่างรวดเร็วและต่อเนื่อง

เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารได้เข้ามามีบทบาทต่อประชาชนในการใช้เป็นเครื่องมือในการเข้าถึง

ข้อมูลและการติดต่อสื่อสาร สื่อดิจิทัล อันได้แก่ ดิจิทัลมีเดีย โซเชียลมีเดียหรือสื่อสังคมออนไลน์ (social

media) ที่จัดว่าเป็นสื่อใหม่ (new media) มีอิทธิพลมากขึ้นเรื่อยๆ ต่อการรับรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรม

ของคนในสังคม ความเจริญก้าวหน้าด้านเทคโนโลยีสารสนเทศท าให้สื่อใหม่สามารถเข้าถึงผู้รับสารได้

อย่างสะดวก รวดเร็ว ฉับไวผ่านทางอินเตอร์เน็ต ในขณะที่สื่อกระแสหลัก อาทิ วิทยุ โทรทัศน์
หนังสือพิมพ์ ต้องอาศัยสื่อมวลชนท าหน้าที่เป็นผู้ส่งสาร

จุดเด่นของสื่อใหม่เหล่านี้คือประชาชนทั่วไปสามารถเขียนข่าวหรือท าหน้าที่เป็นผู้ส่งสารไปยัง

สังคมทั้งในและต่างประเทศ และยังเป็นการสื่อสารสองทาง (two-way communication) ที่เปิดโอกาสให้

ประชาชนสามารถโต้ตอบกันได้ทันที ส่งผลให้สื่อใหม่ได้เข้ามาแย่งชิงพื้นที่ข่าวที่เคยถูกผูกขาดมาอย่าง

ยาวนานโดยสื่อกระแสหลักอย่างหนังสือพิมพ์ โทรทัศน์ และวิทยุ ซึ่งถือเป็นปรากฏการณ์เชิงบวกที่เปิด

โอกาสให้พลเมืองเข้ามามีส่วนร่วมต่อประเด็นสาธารณะต่างๆ ในสังคม อย่างไรก็ดีข้อควรระวังหรือ

จุดอ่อนที่เด่นชัดที่สุดของสื่อใหม่คือที่มาและความถูกต้องเที่ยงตรงของข้อมูล ตลอดจนนัยซ่อนเร้น

(hidden meaning) ต่างๆ ที่มากับข่าวสารเหล่านั้น ซึ่งในหลายกรณีสื่อใหม่ โดยเฉพาะสื่อสังคมออนไลน์

ถูกใช้เป็นเครื่องมือในการต่อสู้ทางการเมือง มีการน าเสนอในลักษณะโฆษณาชวนเชื่อมากกว่าการ

น าเสนอข้อเท็จจริงอย่างรอบด้าน

จากสถิติพบว่าผู้ใช้อินเตอร์เน็ตกว่าครึ่งหนึ่งในประเทศไทยเป็นเด็กและเยาวชนที่มีอายุระหว่าง
14-24 ปี คิดเป็น 13% ของจ านวนประชากรอายุ 14-65 ปี หรือคิดเป็น 8,570,890 คน เยาวชนกลุ่มนี้

จัดเป็นดิจิทัล เนทีฟ (digital native) หรือกลุ่มคนที่เติบโตมากับเทคโนโลยีดิจิทัล และใช้อินเตอร์เน็ต

เป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจ าวัน ผลส ารวจการใช้อินเทอร์เน็ตของประชากรอายุ 6 ปีขึ้นไป จ าแนกตาม
1
กลุ่มอายุของส านักงานสถิติแห่งชาติ พบว่า ประชากรกลุ่มอายุ 15-24 ปี มีสัดส่วนการใช้อินเตอร์เน็ตสูง

ที่สุดทุกปีระหว่างปี พ.ศ. 2552-2556 โดยในปี 2556 สัดส่วนการใช้อินเตอร์เน็ตของกลุ่มอายุ 15-24 ปี

อยู่ที่ร้อยละ 58.4 รองลงมาคือกลุ่มอายุ 6-14 ปี ร้อยละ 54.1 กลุ่มอายุ 25-34 ปี ร้อยละ 33.5 กลุ่มอายุ

35-49 ปี ร้อยละ 18.7 และในกลุ่มอายุ 50 ปีขึ้นไปมีเพียง ร้อยละ 6.6 อาจกล่าวได้ว่าวิถีชีวิตของ
2

1 มายด์แชร์ ประเทศไทย. (27 มีนาคม 2557). Growing up as Digital Natives. สืบค้นจาก: http://mindsharewold.com/Thailand/.
2 ส านักงานสถิติแห่งชาติ. (2556). สรุปผลที่ส าคัญ: ส ารวจการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในครัวเรือน พ.ศ. 2556.
11