Page 430 - kpi19912
P. 430
สรุป
การส ารวจข้อมูลการจัดการความขัดแย้งที่เกิดจากการด าเนินโครงการตามแนวนโยบายของ
รัฐในภาคกลาง ทั้ง 27 จังหวัด จ านวน 135 กรณีนี้ เป็นประเภทที่เกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อม รองลงมาเป็น การจัดการโครงสร้างพื้นฐาน การพัฒนาเมือง สังคมและเศรษฐกิจ การ
จัดการประชากร ความขัดแย้งระหว่างคนและสัตว์ สาเหตุเกิดจากการที่นโยบายของภาครัฐส่งเสริม
ภาคเอกชนในการด าเนินโครงการ โดยขาดการมีส่วนร่วมของประชาชน หรือ การที่ก่อสร้างโครงการ
ก่อให้เกิดผลกระทบด้านลบต่อชุมชน จึงท าให้ประชาชน ภาคเอกชน เจ้าพนักงานของรัฐร้องเรียน
หรือ ประท้วงเพื่อให้ภาครัฐด าเนินการแก้ไขก่อนเริ่มโครงการ ระหว่างก่อสร้างโครงการ และหลังจาก
โครงการเสร็จ โดยกลยุทธ์การจัดการความขัดแย้งที่ใช้ เช่น การเจรจา การร้องเรียนต่อหน่วยงานรัฐ
ทุกระดับ การประท้วงอย่างสันติ การใช้กระบวนการยุติธรรม เป็นต้น
ดังนั้นการที่จะลดหรือขจัดความขัดแย้งจากโครงการต่างๆอันเนื่องจากนโยบายของรัฐให้ยุติ
ข้อพิพาทได้นั้น การสร้างหรือการพัฒนานโยบายสาธารณะควรแลกเปลี่ยนข้อมูลบนฐานของข้อมูล
ด้านต่างๆ เช่น กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ กฎหมายของพื้นที่ หรือส่วนกลาง หรือความต้องการของ
ชุมชน พื้นที่ตั้งโครงการในการน านโยบายสาธารณะไปปฏิบัติเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม ยกระดับ
ชุมชนด้วยความโปร่งใส ตรวจสอบได้อย่างมีคุณธรรม
สร้างจิตส านึกของความเป็นพลเมืองให้เกิดก่อนเพื่อให้ประชาชนได้ร่วมรับรู้ความเป็นไปไป
ในการบริหารจัดการของภาครัฐ เพื่อให้คนในสังคมร่วมคิด ร่วมท า ร่วมตัดสินใจและร่วมแก้ปัญหา
ของสังคม และส่งเสริมการพัฒนาชุมชนท้องถิ่น โดยการขับเคลื่อนประชาชนในสังคมให้เป็นสังคม
อุดมปัญญา ซึ่งปัจจัยที่จะช่วยในการขับเคลื่อนและส่งเสริมนโยบายสาธารณะ เช่น การเปิดเวทีส
สนับสนุน การประชุมสัมมนาของผู้มีส่วนได้เสีย การมีเวทีนโยบายสาธารณะ และ สื่อมวลชน ซึ่งเป็น
กลไกส าคัญที่จะช่วยขับเคลื่อนประเด็นปัญหาเชิงนโยบายให้สังคมได้เรียนรู้ ร่วมแสดงความคิดเห็นใน
การแก้ปัญหาอันเป็นการสร้างกระบวนการเรียนรู้เชิงนโยบายให้กว้างขวางในสังคม ช่วยเปิดกว้างใน
เชิงปัญญาและจิตวิญญาณที่ร่วมรับรู้ปัญหาของสังคมที่มีความหลากหลายและสลับซับซ้อนในปัจจุบัน
ข้อเสนอแนะ
ข้อเสนอแนะเชิงปฏิบัติการ
1. ภาครัฐ ควรให้ความส าคัญกับกลุ่มขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม ควรสร้างการมีส่วนร่วม
ของกลุ่มต่างๆ ไม่จ าเป็นต้องเป็นเฉพาะกลุ่มผู้มีส่วนได้เสีย เพราะ การเคลื่อนไหวในหลายครั้ง มีผู้มี
ชื่อเสียง เช่น ดารา ศิลปิน เข้ามาร่วมท าให้ประเด็นเป็นที่รับรู้ในสาธารณะในวงกว้างมากกว่า
2. การสร้างฐานข้อมูลให้กับประชาชนได้รับรู้และตรวจสอบได้ตลอดเวลา
3. การยกระดับส านักวิชาการ ทั้งทุนและงบประมาณในการขับเคลื่อนสันติวิธี เช่น
สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (The Thailand Development Research Institute
=TDRI) ได้ศึกษากรณีคลองด่าน จนท าให้รัฐรู้บทเรียนอุตสาหกรรมน้ ามันและไม่ต้องจ่ายเงิน ส านัก
สันติวิธีและธรรมาภิบาลได้ช่วยสร้างเสริมความเข้าใจของความขัดแย้งและเสริมสังคมสันติสุข ดังเช่น
กรณีสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นต้น
425
