Page 108 - kpi19903
P. 108
81
ได้มีการพัฒนาทฤษฎีการกระท าด้วยเหตุผลมาเป็น ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผน (I. Ajzen, 1985) โดย
ได้เพิ่มปัจจัย การรับรู้ถึงความสามารถในการควบคุมการแสดงพฤติกรรมของตน (Perceived behavioral
Control: PBC) ซึ่งเป็นการรับรู้ของบุคคลถึงความยากง่ายที่ตนจะแสดงพฤติกรรมในสภาพการณ์นั้น ๆ ได้ เกิด
จากความเชื่อของบุคคลว่ามีความสามารถที่จะควบคุมปัจจัยที่อาจส่งเสริม หรือขัดขวางการแสดงพฤติกรรม
นั้น ๆ (Control beliefs) มากน้อยเพียงใด โดยหากรับรู้ว่าง่ายที่จะแสดงพฤติกรรมก็มีแนวโน้มที่จะแสดง
พฤติกรรมนั้น แต่ในทางตรงข้ามหากรับรู้ว่าเป็นการยากที่จะแสดงพฤติกรรมนั้น ก็จะมีแนวโน้มที่จะหลีกเลี่ยง
ไม่แสดงพฤติกรรมนั้น ซึ่ง I. Ajzen (2005) ได้สรุปทฤษฎีพฤติกรรมตามแผน ไว้เป็นแผนภาพดังรูปที่ 6.1
รูปที่ 6.1 ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผน (Theory of planned behavior) ของ Ajzen
ตามทฤษฎีการกระท าด้วยเหตุผล (Fishbein & Ajzen, 1975) และ ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผน (I.
Ajzen, 1985, 1991) นั้น พฤติกรรม (Behavior) สามารถท านายได้ด้วยเจตนาเชิงพฤติกรรม โดยที่เจตนาเชิง
พฤติกรรมนั้น คือ เจตนาหรือความตั้งใจของมนุษย์ที่จะกระท าพฤติกรรมบางอย่าง เพื่อบรรลุผลส าเร็จ
สามารถใช้พิจารณาและอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างเจตคติต่อพฤติกรรมกับการกระท าของมนุษย์ภายใต้
สมมติฐานว่า พฤติกรรมของมนุษย์ที่แสดงออกมานั้นได้ผ่านการพิจารณาอย่างเป็นระบบและท าการตัดสินใจ
ลงมือท าบนพื้นฐานข้อมูลที่มี (I. Ajzen, 2012) ในหลายกรณีที่ไม่สามารถศึกษาพฤติกรรมได้โดยตรง เช่น
พฤติกรรมการเลือกตั้งที่ต้องการท านายได้ก่อนการเลือกตั้ง การสอบถามหรือการส ารวจความคิดเห็น
สาธารณะจะใช้เจตนาเชิงพฤติกรรมที่จะไปเลือกตั้งหรือความตั้งใจที่จะไปลงคะแนนเสียงเลือกตั้งเป็นตัวแปร
ตามในการศึกษาซึ่งต้องท านายไว้ล่วงหน้าก่อนมีการเลือกตั้งจริงที่ไม่สามารถติดตามเข้าไปเก็บข้อมูลในคูหา
เลือกตั้งได้
