Page 109 - kpi19842

“กระบวนการเป็นผู้น าแบบทางการและการมีส่วนร่วมทางการเมืองท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวไทยภูเขา กรณีศึกษากลุ่มชาติพันธุ์
ชาวไทยภูเขา อ าเภอคลองลาน จังหวัดก าแพงเพชร” โดย โอกามา จ่าแกะ ผศ.ณัฏฐวุฒิ ทรัพย์อุปถัมภ์ ชลกานดาร์ นาคทิม

หมู่บ้านได้ว่าการปกครองในพื้นที่อ าเภอคลองลานที่มีชนเผ่าอาศัยอยู่นั้นได้มีพัฒนาการของการเป็นผู้น า
มาตั้งแต่ในอดีต

“ต าบลโป่งน้ าร้อนเมื่อก่อนขึ้นอยู่กับอ าเภอเมือง จังหวัดก าแพงเพชร ผู้ใหญ่

คนเดิมเป็นชาวม้ง ชื่อพ่อเฒ่ายี ยอดคีรี เป็นคนแรกที่ปกครองหมู่บ้าน ผมไปดูใบแต่งตั้ง

ปี 2482 หลวงปริวรรตวรจิตร (จันทร์ เจริญชัย) เป็นผู้ว่าราชการในสมัยนั้น ต่อจากผู้
ผู้ใหญ่ยี ก็เป็นลูกผู้ใหญ่ยี และพอลูกผู้ใหญ่ยี คือผู้ใหญ่เก๊า หมดวาระต าแหน่ง ผมก็เป็น

ผู้ใหญ่บ้านที่เป็นคนไทยที่ดูแลชาวเขาในปี 2528 ตอนที่ลงสมัครผู้ใหญ่บ้านก็ไม่มีคู่แข่ง

เขาเลือกผมกัน ก็ผมอยู่กับเขามานานอยู่ในพื้นที่ตลอด ตอนนั้นยังมีกลุ่มคนไทยไม่ถึง 10
หลังคาเรือน”

(สัมภาษณ์ (คนไทย), ผู้ให้ข้อมูล รหัส 12 เพศชาย ท้องถิ่น)

1
หากพิจารณาย้อนกลับไปดูกฎหมายการปกครองท้องที่ เริ่มแรกการปกครองท้องที่ หมายถึง
การปกครองระดับต าบล หมู่บ้าน ต าบลและหมู่บ้านเป็นหน่วยการปกครองท้องที่ที่มีมานาน ก่อนการ

เปลี่ยนแปลงการปกครอง หน่วยการปกครองท้องที่มีลักษณะพิเศษแตกต่างจากราชการส่วนภูมิภาค เพราะ

ผู้มีหน้าที่รับผิดชอบไม่ใช่ข้าราชการในระบบราชการของรัฐบาล แต่เป็นต าแหน่งที่ได้เลือกตั้งจากประชาชน
แต่ละท้องที่ ผู้ใหญ่บ้านได้รับเลือกจากประชาชนในหมู่บ้านให้ท าหน้าที่เป็นผู้ปกครองหมู่บ้านและก านัน

จะได้รับเลือกจากประชาชนในต าบลให้ท าหน้าที่เป็นผู้บริหารงานต าบล ทั้งก านันและผู้ใหญ่บ้านจะท า
หน้าที่เป็นสื่อกลางที่เชื่อมต่อระหว่างประชาชนในท้องที่กับราชการส่วนภูมิภาค พระราชบัญญัติปกครอง

ท้องที่ ร.ศ.116 นับเป็นกฎหมายการจัดระเบียบการปกครองระดับต าบลหมู่บ้านฉบับแรกของประเทศไทย

โดยมีเจตนารมณ์ให้มีก านันและผู้ใหญ่บ้านเป็นตัวแทนของข้าราชการส่วนภูมิภาค ท าหน้าที่คอยดูแล
ตรวจตราทุกข์สุขของประชาชน นอกจากนี้ยังให้ประชาชนเลือกก านันผู้ใหญ่บ้าน จากผู้ที่ประชาชนเคารพ

นับถือและช่วยเหลือประชาชนได้เป็นผู้ปกครองต าบลหมู่บ้านของตน ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระ
มงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้มีการตราพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ.2457 แทนพระราชบัญญัติ

ปกครองท้องที่ ร.ศ.116 ซึ่งได้มีการบังคับใช้มาจนถึงปัจจุบัน

1 การปกครองท้องที่เริ่มต้นในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ด้วยทรงมีพระราชด าริให้มีการ
จัดระเบียบการปกครองระดับ “หมู่บ้าน” ที่มีมาแต่เดิมขึ้นใหม่ เพราะทรงเล็งเห็นว่าการปกครองในระดับนี้จ าเป็นและส าคัญยิ่ง
ในการบริหารราชการแผ่นดิน เนื่องจากเป็น หน่วยการปกครองที่ใกล้ชิดกับราษฎรมากที่สุด โดยได้ทรงให้มีการทดลองจัดระเบียบ
การปกครองต าบล หมู่บ้าน ขึ้นที่อ าเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เมื่อ ร.ศ.111 (พ.ศ.2435) โดยให้ราษฎรเลือก
ผู้ใหญ่บ้านแทนการแต่งตั้งโดยเจ้าเมือง ต่อมาจึงได้มีการจัดระเบียบการปกครองต าบล หมู่บ้าน ตามหัวเมืองต่างๆ โดยตราเป็น

พระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ ร.ศ.116 (พ.ศ.2440) ซึ่งถือเป็นกฎหมายลักษณะปกครองท้องที่ฉบับแรกของประเทศไทย
จนถึงสมัยรัชกาลที่ 6 ได้มีการตราพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ.2457 ขึ้นใช้บังคับแทน

108